Εισηγήτρια της ψηφισθείσας κοινοβουλευτικής έκθεσης ήταν η Μαριέττα Γιαννάκου, επικεφαλής της ομάδας των ευρωβουλευτών της Νέας Δημοκρατίας κατά την περίοδο 2009-2014, μια πολιτικός με μεγάλη ευρωπαϊκή εμπειρία που όμως δεν θα είναι ξανά υποψήφια.

Η συνθήκη ορίζει ότι «τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ένωσης». Στην πραγματικότητα, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα είναι οργανώσεις-ομπρέλα που συστεγάζουν τα 28 εθνικά κόμματα της ίδιας πολιτικής παράταξης.

Συνεπώς, οι ευρωπαίοι πολίτες δεν μπορούν ούτε να εγγραφούν απευθείας μέλη ενός ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος, ούτε να το ψηφίσουν στις ευρωεκλογές χωρίς τη διαμεσολάβηση ενός εθνικού ψηφοδελτίου.

Αυτό το γεγονός δείχνει από μόνο του πόσο έχει καθυστερήσει η οικοδόμηση ενός «ευρωπαϊκού δήμου», δηλαδή μιας ενιαίας δημόσιας σφαίρας διαβούλευσης και πολιτικής ζύμωσης σε υπερεθνικό επίπεδο, παρά το γεγονός ότι οι σημαντικότερες αποφάσεις για τη μοίρα μας λαμβάνονται πια στην Ευρώπη.

Με την έκθεση Γιαννάκου, και με την προϋπόθεση ότι το συμβούλιο θα την ψηφίσει και αυτό, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα αποκτήσουν για πρώτη φορά επισήμως τη νομική μορφή οργανώσεων υπό το δίκαιο της ΕΕ αντί κερδοσκοπικών σωματείων υπό το βελγικό δίκαιο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ενιαίο ευρωπαϊκό νομικό καθεστώς σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα διαθέτουν τόσο τα ίδια τα ευρωπαϊκά κόμματα όσο και τα ευρωπαϊκά πολιτικά ιδρύματα που συνδέονται με αυτά, ενδυναμώνοντας έτσι -έστω τυπικά- τον ευρωπαϊκό τους χαρακτήρα.

Επίσης, ιδρύεται μια ανεξάρτητη αρχή για τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα και τα πολιτικά ιδρύματα με σκοπό την υποχρεωτική καταχώριση, τον έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Για να αποκτήσουν ευρωπαϊκό νομικό καθεστώς και να έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση από τον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ, τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει να σέβονται τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, όπως αυτές διατυπώνονται στη συνθήκη (ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, κράτος δικαίου, σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων).

Αυτή η νέα διάταξη, που στοχεύσει στον εξοστρακισμό από το Κοινοβούλιο νεοναζιστικών μορφωμάτων, πυροδότησε μια πολιτική αντιπαράθεση από όσους υποψιάζονται ότι ενδέχεται να φέρει κυρώσεις κατά όσων πολιτικών δυνάμεων ασκούν κριτική στην πολιτική της ΕΕ.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο να συμβεί, καθώς ο έλεγχος της συμμόρφωσης των ευρωπαϊκών κομμάτων προς τις υποχρεώσεις τους θα ασκείται, σε συνεργασία, από την ανεξάρτητη αρχή, τον διατάκτη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα αρμόδια κράτη-μέλη. Εφόσον μάλιστα υπάρξει προσφυγή, οι κυρώσεις μπορούν να ακυρωθούν από το δικαστήριο της ΕΕ. Ούτως ή άλλως, μια τέτοια παραβίαση θα είναι πάρα πολύ δυσχερές να αποδειχθεί εν τοις πράγμασιν.

Πολύ σημαντικό είναι το νέο πλαίσιο χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Τα κόμματα θα μπορούν να χρηματοδοτούνται με ατομικές δωρεές έως 18.000 ευρώ τον χρόνο ανά δωρητή και θα αποκτήσουν μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση του προϋπολογισμού τους, μεταφέροντας μέρος των δαπανών τους από έτος σε έτος χάριν ευελιξίας στη δράση τους.

Τέλος, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι όλες πλέον οι ατομικές δωρεές προς τα ευρωπαϊκά κόμματα άνω των 3.000 ευρώ θα πρέπει να δηλώνονται στην ανεξάρτητη αρχή προκειμένου να προλαμβάνονται φαινόμενα πολιτικής διαφθοράς από αδήλωτο πολιτικό χρήμα.

Σε μιαν εποχή όπου οι οργανώσεις λόμπι συσσωρεύονται ολοένα και περισσότερο γύρω από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς λόγω των αυξανόμενων εξουσιών τους, και που στην άλλη άκρη όχθη του Ατλαντικού ωκεανού το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αφήνει να κατακλυστεί η πολιτική από χρήμα, ευνοώντας έτσι τους οικονομικά ισχυρούς παίκτες που καταπνίγουν τις άλλες φωνές, η Ευρώπη διαφοροποιεί έμπρακτα τον δικό της πολιτικό πολιτισμό διαφάνειας, σε μια προσπάθεια να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών που έχει πληγεί καίρια λόγω της διαχείρισης της κρίσης.

Facebook Comments