2001. Έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Η φωτιά από την καταστροφή των δίδυμων πύργων δεν έχει ακόμα σβήσει. Το κλίμα είναι τεταμένο. Επικρατεί προβληματισμός για τις επιλογές της αμερικανικής κυβέρνησης σχετικά με την ανάληψη δράσης κατά των τρομοκρατών. Η απόφαση έχει ληφθεί, απομένει η ανακοίνωση. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Κόλιν Πάουελ, είναι έτοιμος να δώσει τη συνέντευξη με την οποία θα ενημερώσει την υφήλιο για την απόφαση της εισβολής στο Αφγανιστάν. Τα ΜΜΕ έχουν λάβει τις θέσεις τους και περιμένουν τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών. Ο Κόλιν Πάουελ μπαίνει στην αίθουσα. Στο πρόσωπό του καθρεφτίζεται η σιγουριά και η αυτοπεποίθηση. Καθώς φθάνει στο αναλόγιο, κάποιος του ψιθυρίζει στο αυτί. Ο Υπουργός κοντοστέκεται, σαστίζει. Ο προβληματισμός έκδηλος στο πρόσωπο του, δείχνει αναποφάσιστος, αιφνιδιάζεται. Πίσω ακριβώς από το βήμα στο οποίο θα έκανε την ανακοίνωσή του βρισκόταν ένα πιστό (και στις διαστάσεις) αντίγραφο της Γκουέρνικα του Πάμπλο Πικάσο. Το έργο που αναπαριστά τον ανθρώπινο πόνο, την καταστροφή, που καταγγέλλει τον πόλεμο. Η εκφώνηση του λόγου του Αμερικανού ΥΠΕΞ, θα είχε άραγε την επιθυμητή αποδοχή της οικουμένης για την έναρξη επιθετικών επιχειρήσεων, όταν πίσω του απεικονίζονται ακρωτηριασμένα μέλη, με τις μορφές των παιδιών και τις κραυγές των γυναικών της Γκουέρνικα να στοιχειώνουν τον χώρο; Τεράστια γκάφα! Φανερά τρακαρισμένος, περιμένει μια πρόχειρη λύση. Και πράγματι. Σε λίγο, υπάλληλοι των Ηνωμένων Εθνών καλύπτουν τον πίνακα με ένα πανί, κρύβοντας τα δεινά του πολέμου.  Και όλα αρχίζουν πάλι να λειτουργούν. Τα διεθνή ΜΜΕ ούτε καν σχολίασαν το συμβάν. Φυσικά τις επόμενες μέρες θα ξεκινήσει, ανεμπόδιστα, η χερσαία επίθεση των Αμερικανών στο Αφγανιστάν.

«Πόλεμος πάντων πατήρ» διακήρυξε ο Ηράκλειτος. Ο πόλεμος είναι διαρκής. Τα μέτωπά του βρίσκονται παντού. Οι εχθροί, τις περισσότερες φορές, δεν φορούν στολή, δεν χειρίζονται πυροβόλα όπλα, δεν κρατούν σημαίες. Μπορεί να μιλούν την ίδια γλώσσα. Μπορεί να είναι φίλοι, γείτονες, συγγενείς, εμπορικές εταιρείες, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες, ΜΜΕ. Πεδία μαχών μπορεί να είναι τα εργοστάσια, οι δρόμοι, τα σχολεία, τα καφενεία, οι αίθουσες των κινηματογράφων, το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα έντυπα. Η ένοπλη σύρραξη είναι μία μόνο μορφή πολέμου. Οι  άλλες είναι περισσότερες και εξίσου καταστροφικές. Αντί για σφαίρες έχουμε «εκτόξευση» συμβουλών, προτροπών, ιδεών, συναισθημάτων, μηνυμάτων, εικόνων, τραγουδιών, αστείων. Οι στόχοι δεν είναι απαραίτητα τα στρατηγικά σημεία, τα υψώματα, οι γέφυρες, τα νησιά ή οι πόλεις. Είναι η καρδιά και το μυαλό του ανθρώπου.

Μιλάμε για τον Ψυχολογικό Πόλεμο (ΨΠ). Ο ΨΠ είναι η πλέον ύπουλη μορφή πολέμου διότι αποβλέπει στο να μεταβάλλει τη συμπεριφορά των ατόμων επιδρώντας στη σκέψη, στον ψυχισμό και στη συνειδήσή τους, χωρίς να προσφεύγει στην υλική βία.

Κάποιες από τις μεθόδους που χρησιμοποιεί είναι:

– Ο τρόμος

– Η μείωση του ηθικού

– Η ανασφάλεια

– Η διχόνοια

– Η προπαγάνδα

– Η διάδοση ψευδών ειδήσεων

– Η υποδούλωση των ΜΜΕ

– Η εκμετάλλευση των μειονεκτημάτων ενός λαού

– Η συκοφαντία

– Ο στιγματισμός

Δεν ξέρω αν τα κομματικά επιτελεία διαθέτουν ειδικούς στον ψυχολογικό πόλεμο. Μπορώ όμως να αναγνωρίσω πολλά από αυτά που συνθέτουν τη δημόσια σφαίρα στην εποχή της κρίσης ως ξεκάθαρα «υλικά» ψυχολογικού πολέμου.

Τα κόμματα εξουσίας (και όχι μόνο) καλλιεργούν την ανασφάλεια και τον τρόμο στον πολίτη παρουσιάζοντας την κρίση όχι ως το αποτέλεσμα συγκεκριμένων εσφαλμένων επιλογών στο οικονομικό πεδίο και στη δομή, το μέγεθος και τη λειτουργία του Δημόσιου Τομέα αλλά ως αποτέλεσμα διεθνών συνωμοσιών, σκοτεινών «λεσχών», πολύπλοκων γεωστρατηγικών μεθοδεύσεων κ.λπ. Το «κέρδος» για το πολιτικό σύστημα είναι τριπλό. Πρώτον θολώνει τη δική του ευθύνη για την κρίση. Δεύτερον αποφεύγει να αποκαλύψει το σχέδιο εξόδου – καθώς δεν διαθέτει. Και τρίτον, δημιουργεί τρομοκρατημένους πολίτες που δεν ξέρουν από τι απειλούνται, ώστε να καταφύγουν ξανά στην αγκαλιά του μεγάλου κόμματος – προστάτη και του παντοτινού κράτους – πατερούλη για ασφάλεια, αποφεύγοντας «επικίνδυνες» σκέψεις και κυρίως ρηξικέλευθες πολιτικές επιλογές στην κάλπη.

Η οικονομική δυσπραγία που έχει πλήξει λίγο πολύ όλα τα ελληνικά νοικοκυριά έχει επιφέρει πτώση του ηθικού. Με την ανεργία – δαμόκλειο σπάθη στη ζωή όλων και ειδικά της μεσαίας τάξης, με το κλείσιμο επιχειρήσεων, με τις μειώσεις των εισοδημάτων, με τον φόβο της κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων λόγω ΕΝΦΙΑ ή λόγω αδυναμίας κάλυψης των ασφαλιστικών εισφορών οι πολίτες ζουν σε μόνιμη ανασφάλεια. Με τεχνάσματα του στυλ «θα χρεοκοπήσουμε – δεν θα χρεοκοπήσουμε», «θα κάνουμε εκλογές – δεν θα κάνουμε εκλογές», «θα κουρέψουμε το χρέος – δεν θα το κουρέψουμε», το πολιτικό σύτσημα καλλιεργεί σκόπιμα ένα κλίμα όπου τίποτα δεν είναι, στοιχειωδώς έστω, προβλέψιμο. Ο νέος, κυρίως, πολίτης αποπροσανατολίζεται και αισθάνεται τρόμο για το αύριο. Θα έχει δουλειά; Θα μπορέσει να κάνει οικογένεια; Πώς θα μεγαλώσει παιδιά του;

Το «κάδρο» ολοκληρώνεται με την υπαγωγή των ΜΜΕ στην υπηρεσία του ενός ή του άλλου κόμματος και την μετατροπή τους σε όργανα προπαγάνδας τα οποία καλλιεργούν κλίμα διχασμού ακόμα και με ασήμαντες αιτίες έτσι ώστε ο πολίτης να ενδιαφέρεται μόνο για το ατομικό συμφέρον – για να μην χάσει τη δουλειά του, για να μην μειωθούν τα «δικαιώματά» του ή τα «προνόμιά» του και όχι το συμφέρον του συνόλου. Παράδειγμα: ψηφίζουμε εξοντωτικά φοροεισπρακτικά μέτρα τα οποία όμως έχουν τις εξαιρέσεις τους και τις ειδικές κατηγορίες τους. Οι πολίτες αναλώνονται σε συντεχνιακές ή τοπικιστικές και χάνουν την επαφή τους με τον πραγματικό «εχθρό», που είναι η υπερβολική φορολογία και αυτός που την επέβαλε!

Αυτός που διεξάγει ΨΠ εκμεταλλεύεται τα μειονεκτήματα του κοινού και έτσι καταφέρνει να το χειραγωγεί. Ο λαϊκισμός είναι το πιο επικίνδυνο όπλο του ΨΠ διότι πολύ εύκολα ξεφεύγει από τον έλεγχο ακόμα και εκείνου που το χρησιμοποιεί. Ο λαϊκιστής ακολουθεί την κοινή γνώμη – δεν την διαμορφώνει δεν την εκπαιδεύει δεν την καθοδηγεί, κι έτσι είναι πρόθυμος να κάνει «τα χατίρια» σε κάθε καταστροφική ή απλώς ανεδαφική απαίτηση του «λαού» σε έναν φαύλο κύκλο όλο και μεγαλύτερων λαθών.

Όσοι καταφέρνουν να επιβιώνουν από τις επιθέσεις ΨΠ που προαναφέρθηκαν, όσοι διαθέτουν το σθένος και έχουν τη δύναμη να αντιστέκονται, όσοι μπορούν να ορθώνουν το ανάστημά τους και να εκφράζουν μετά παρρησίας την άποψή τους, συκοφαντούνται: είτε γίνονται στόχος «λάσπης», είτε με πλασματικές κατηγορίες οδηγούνται στη δικαιοσύνη, είτε στιγματίζονται ως γραφικοί, γερμανοτσολιάδες, νενέκοι, ακροδεξιοί, φασίστες, -φοβικοί (κάθε είδους) «εθνίκια», ώστε να απομονώνονται από την κοινωνία.

Σε κάθε πόλεμο, υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Στην Ελλάδα του ψυχολογικού πολέμου καταφέραμε να υπάρχουν μόνο ηττημένοι. Διότι ακόμα κι αν ένα κόμμα, μια συντεχνία, μια ομάδα οργανωμένων συμφερόντων κερδίσει μια μάχη, ο πόλεμος θα χαθεί νομοτελειακά για τη χώρα. Και τότε κανένας δεν θα αποφύγει τις συνέπειες.

Facebook Comments