Κλείσαμε πάλι. Δεν είναι ολοκληρωτικό lock down δεν έκλεισε όλη η χώρα, θα πείτε. Σωστό, παρά ταύτα δεν παύουμε να κινούμαστε πάνω στην κόψη του οικονομικού ξυραφιού ως χώρα, όπως άλλωστε όλη η Ευρώπη. Έστω και μ’ αυτά τα μέτρα που είναι ηπιότερα από τα αντίστοιχα της περασμένης άνοιξης, η ύφεση για το 2020 θα ξεπεράσει το 10% ενώ και το 2021 οδεύει προς εξαιρετικά άσχημα οικονομικά αποτελέσματα. Λογικό. Αν οι τρεις πρώτοι μήνες του βρουν την χώρα με περιορισμούς και εφόσον το εμβόλιο αναμένεται να φθάσει στον πληθυσμό το καλοκαίρι (και πάλι αισιόδοξο είναι αυτό το σενάριο), τότε όλο το πρώτο εξάμηνο του 2021 θα πάει χαμένο.

Δεν υπάρχει πιο ψυχοφθόρο πράγμα από το να κυνηγάς την μακρινή φωτισμένη άκρη του τούνελ κι αυτή να απομακρύνεται συνέχεια. Χάνεις το κουράγιο σου, καταρρακώνεσαι ψυχικά, σε καταλαμβάνει ένα αίσθημα ματαιότητας που κάνει κάθε προσπάθεια να φαίνεται εκ των προτέρων αποτυχημένη και δίχως σκοπό. Αν το καλοσκεφτούμε, η κρίση του κορονοϊού κρατάει μόλις οκτώ μήνες, μια χρονική υποδιαίρεση της οικονομικής κρίσης του 2010. Κι όμως νιώθουμε ήδη τόσο κουρασμένοι απ’ αυτή την δοκιμασία, που ώρες-ώρες μας πιάνει απελπισία. Το θέμα δε είναι ότι η κρίση αυτή θα κρατήσει το λιγότερο άλλο τόσο, πριν -ίσως- αρχίσουμε να ανασαίνουμε με σχετική ανακούφιση.

Το μέγα πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι συρρικνώνεται η οικονομική δραστηριότητα σε όλους τους τομείς και ότι αυξάνεται η ανεργία (αν και συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι απώλειες θέσεων εργασίας είναι μικρότερες στην Ελλάδα). Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι αυτή την στιγμή το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι στο ναδίρ, γεγονός που δεν προαναγγέλλει ευχάριστα πράγματα και για το μεσοπρόθεσμο μέλλον. Δεν αναφέρομαι σε μεγάλα projects με μακροχρόνιο σχεδιασμό (που κι αυτά δεν πατάνε γκάζι), αναφέρομαι στην μεσαία και μικρή επενδυτική δραστηριότητα που αποτελούν το διαρκές οξυγόνο κάθε εθνικής οικονομίας.

Ποιος σήμερα θα βάλει κάτω σχέδια για επέκταση της μικρής του επιχείρησης, όταν αυτή την στιγμή χρεώνεται για να την κρατήσει ζωντανή και όταν αδυνατεί να υπολογίσει το είδος και την ποσότητα της ζήτησης που θα προκύψει στην μετά κορονοϊό εποχή; Κι όμως, κάθε μικρή επέκταση είναι μία ή δύο καινούριες  θέσεις εργασίας, αντιθέτως κάθε περίοδος άμυνας και ανόδου του εταιρικού χρέους είναι αντίστοιχη απώλεια τέτοιων θέσεων. Σήμερα και για έναν ακόμα χρόνο τουλάχιστον (για να είμαστε ρεαλιστές) θα πορευόμαστε στις κακοτοπιές της συρρικνωμένης και αμυντικής οικονομικής δραστηριότητας, με τα μακροοικονομικά μεγέθη της οικονομίας να χειροτερεύουν αισθητά από μήνα σε μήνα. Και όλοι έχουμε μάθει καλά το μάθημα μας για την σχέση μίκρο και μάκρο οικονομίας. Όταν η μακροοικονομία πάει άσχημα, η μίκρο την ακολουθεί κατά πόδας.

Φυσικά, η ζωή των ανθρώπων μπαίνει πάντα σε πρώτο πλάνο. Εξάλλου, αν μάθαμε κάτι οικονομικό μέσα στην πανδημία, είναι ότι πλανώνται όσοι πιστεύουν πως μπορεί να πεθαίνει ο κόσμος αλλά η οικονομία να ανθεί επειδή είναι ανοικτή. Η Σουηδία βούλωσε τα στόματα όσων είχαν κατά νου αυτό το μοντέλο. Η υγεία και η οικονομική ευημερία πάνε παρέα, άλλη λύση δεν υφίσταται. Ούτε για την Ελλάδα ούτε για τον κόσμο ολάκερο.

Facebook Comments