«Καλώς τα παιδιά, καλώς τα 4-0»

Καλό θα ήταν να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Κάτι που ίσχυε και από πέρσι τέτοια εποχή, όταν ο Αντώνης Σαμαράς και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, είχαν βάλει ως σημαία την έξοδο της τρόικας από την Ελλάδα, και συγκεκριμένα το τέλος του ρόλου του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, το τέλος του μνημονίου και την αντι-πρόταση για λήψη πιστωτικής γραμμής.  Υπό αυτό το καθεστώς, η εποπτεία της Ελλάδας θα περνούσε σε ευρωπαϊκά κυρίως χέρια, σε αυτά  της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με συμμετοχή «μόνο αν και όπου χρειάζεται», και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.  Το ΔΝΤ θα είχε αποκλειστικά τεχνική συνδρομή, ενώ δεν θα υπογραφόταν κανενός είδους συμφωνία δανεισμού με την Ουάσιγκτον. 

Κάτι ανάλογο σκέφτηκε και ο Αλέξης Τσίπρας, με πιο επιθετικό τρόπο βέβαια, αφού φρόντισε για μία ακόμη φορά να δημιουργήσει φανταστικούς εχθρούς και να προκαλέσει έτσι, όπως το περίμενε, την αντίδραση του Σόιμπλε, ο οποίος και τον… άφησε με την στάμνα στο χέρι.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε πως η στάση του ΔΝΤ απέναντι στις διαπραγματεύσεις «δεν είναι εποικοδομητική» (οπότε σαν κακός μαθητής θα πρέπει να… αποβληθεί από την τάξη), και ο γερμανός ΥΠΟΙΚ έδωσε την πληρωμένη απάντηση-παροιμία «η στάμνα δεν πρέπει να πηγαίνει στην πηγή μέχρι να σπάσει», εννοώντας ότι όποιος το παρακάνει, στο τέλος την πατάει…

Αυτό λοιπόν που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε για να μην παραμυθιαζόμαστε, είναι πως – εκτός του ότι το Ταμείο δεν έχει δείξει καμία πρόθεση ότι δεν θα συνεχίσει να συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα – στην περίπτωση που το ΔΝΤ όντως δεν έχει ουσιαστικό ρόλο στο ελληνικό ζήτημα, αυτό δεν σημαίνει ότι οι δανειστές, και στην προκειμένη περίπτωση, οι Ευρωπαίοι, θα είναι πιο διαλλακτικοί, πιο καλοί και πιο «μαλακοί» απέναντι σε μία κυβέρνηση η οποία δεν τηρεί τα συμφωνηθέντα. 

Αντίθετα μάλιστα, τα μηνύματα που στέλνει εδώ και καιρό η Ευρώπη είναι πως έχει σκοπό να διατηρήσει ακόμη πιο σκληρή στάση από το ΔΝΤ, το οποίο πολλές φορές δρούσε εξισορροπητικά στο ελληνικό ζήτημα, «συμπαραστεκόταν» στην Ελλάδα, ειδικά για το θέμα του χρέους.

Η ΕΕ συνήθιζε και συνηθίζει να δίνει πιο ηχηρά και πιο σκληρά μηνύματα. Αυτή έθεσε στο τραπέζι το δίλημμα συμφωνία ή Grexit, οι δικοί της υπουργοί Οικονομικών ήταν «θετικοί» στην πλειοψηφία τους στο σχέδιο Σόιμπλε για τοtime-out της Ελλάδας από το ευρώ, αυτή θα αποφασίσει για το πώς θα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος, για το εάν και πότε θα γίνουν και πάλι δεκτά τα ελληνικά ομόλογα στο ευρω-σύστημα της ΕΚΤ. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ ήταν αυτός που προειδοποίησε ότι αν δεν γίνουν σεβαστά τα συμφωνηθέντα, τότε η αντίδραση της Ευρώπης θα είναι «διαφορετική» και ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ είναι αυτός που μίλησε για συνέχιση της εποπτείας της Ελλάδας ακόμη και μετά την λήξη του μνημονίου, το καλοκαίρι του 2018.  

Και «σήμερα» ο Νο2 ισχυρός άνδρας της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις άφησε ξαφνικά ορθάνοιχτο το παράθυρο για τέταρτο (τουλάχιστον) μνημόνιο . 

Απαντώντας στο ΜΝΙ και στο ερώτημα αν μια νέα συμφωνία για το χρέος θα συνοδευόταν και από ένα ακόμα μνημόνιο, ο Ντομπρόβσκις απάντησε: «Με βάση την τρέχουσα συμφωνία, δεν υπάρχει ανάγκη για ειδικό μνημόνιο όσον αφορά στα μέτρα για το χρέος. Αν οι ελληνικές αρχές τηρήσουν τις δεσμεύσεις και ολοκληρώσουν με επιτυχία την πρώτη αξιολόγηση, τότε οι πιστωτές είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στους όρους για το χρέος». Τόνισε ωστόσο ότι «σε ευρύτερη κλίμακα,καθώς το πρόγραμμα προχωράει – επειδή είναι ένα τριετές πρόγραμμα –  δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς την πιθανότητα ενός συμπληρωματικού μνημονίου κάποια στιγμή στο μέλλον.

Αυτή η δήλωση του αντιπροέδρου της Κομισιόν ήρθε λίγες μέρες μετά τις δηλώσεις του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής επιτροπής, Ντέκλαν Κοστέλο, σε συνέδριο στην Αθήνα, ο οποίος παραδέχτηκε ότι «θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής το 2016». 

Η φαεινή ιδέα λοιπόν ότι η απουσία του ΔΝΤ από την Ελλάδα θα «μαλακώσει» τις πιέσεις και θα διώξει τα σκληρά μέτρα, όχι απλά ακυρώνεται αλλά όπως δείχνουν τα πράγματα, οι πιέσεις θα γίνουν ακόμη πιο ασφυκτικές και τα μέτρα ακόμη σκληρότερα και θα έχουν και την ταμπέλα του Μνημονίου Νο 4.

Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε όλοι είναι πως όταν ο ρόλος του ΔΝΤ αρχίσει και φθίνει ή αν ποτέ αποσυρθεί από το ελληνικό πρόγραμμα, τότε η Ευρώπη και συγκεκριμένα ο ESM που έχει «αναλάβει» και το τελευταίο δάνειο προς την Ελλάδα, θα πάρει τα ηνία και θα λειτουργεί όπως το ΔΝΤ, θα είναι το ευρωπαϊκό ΔΝΤ.  Αυτό είναι κάτι που, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκει σύμφωνους τόσο τον Σόιμπλε, όσο και την Κομισιόν.

Είτε λοιπόν ο επόπτης μας λέγεται ΔΝΤ είτε έχει ευρωπαϊκή… κουλτούρα, ο Γολγοθάς θα παραμείνει. Και θα παραμείνει μέχρι οι δανειστές να πάρουν πίσω και το τελευταίο σεντ που μας δάνεισαν.