Από τα καράβια στις τράπεζες και τα Funds

Η πρόσφατη ανάσυρση από τους Εισαγγελείς διαφθοράς των φακέλων που σχετίζονται με τα αδικήματα που φέρεται να έχει διαπράξει ο Ανδρέας Βγενόπουλος και οι συνεργάτες του – παρά την αρχειοθέτηση στην οποία είχαν προβεί με υπερβάλλοντα ζήλο οι εισαγγελείς Τσατάνη και Θεωδοροπούλου – φέρνει αναπόφευκτα στο προσκήνιο το ρόλο και άλλων προσώπων που είχαν παραμείνει “εκτός του κάδρου ευθυνών”.

Τα πρόσωπα αυτά αφορούν μετόχους – κυρίως εφοπλιστές – οι οποίοι συνδέθηκαν με το Α.Βγενόπουλο στηρίζοντας ενεργά την επεκτατική δραστηριότητα του Ομίλου MIG με το αζημίωτο, εφόσον μέσω των διασυνδεδεμένων τραπεζών του Ομίλου MIG απέσπασαν δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων σε επιχειρήσεις τους, οι περισσότερες εκ των οποίων ήταν offshore και κατά συνέπεια δύσκολο να εντοπιστούν ως συσχετιζόμενες με τους ίδιους.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα που είδαν το φώς της δημοσιότητας, το χρονικό σημείο στο οποίο η εισαγγελέας Γ.Τσατάνη διέταξε την αφαίρεση της δικογραφίας Βγενόπουλου από τους εισαγγελείς διαφθοράς ήταν προτού ασκηθεί δίωξη στους εφοπλιστές Φράγκου και Βενιάμη για θέματα που σχετίζονταν με τη δραστηριότητά τους στην IRF European Finance Investments Ltd (IRF Fund). Θυμίζουμε ότι στο πόρισμα της Κυπριακής Βουλής, στην ενότητα 4.2 Δανειοδοτική Πολιτική της Marfin Egnatia Bank  αλλά και στην 28σέλιδη έκθεση που ετοίμασε ο ανώτερος υπαστυνόμος Μάρκος Νικολεττής υπό τον τίτλο “Παροχή δανείων από την Marfin Egnatia Bank σε εταιρείες, οργανισμούς και άτομα τα οποία έχουν σχέση με τον Α. Βγενόπουλο, τις εταιρείες του και άλλα δάνεια με ευνοϊκούς όρους χωρίς ικανοποιητικές εξασφαλίσεις” γίνεται εκτεταμένη αναφορά στα ευρήματα του κοινού εποπτικού ελέγχου που διενήργησαν κλιμάκια ελεγκτών της ΤτΕ και της ΚΤΚ τον Μάρτιο 20009, πολύ πριν τη μεταφορά της έδρας της Marfin στη Κύπρο και την μετέπειτα κατάρρευση αυτής.

Σύμφωνα με τα περιεχόμενα της έκθεσης της ΤτΕ, στον ‘Ομιλο Βενιάμη είχαν δοθεί από τη Marfin Egnatia Bank €70,8εκ  για αγορά μετοχών MIG και $134εκ USD για αγορά μετοχών του ΙRF. Oι χορηγήσεις εξασφαλίζονταν με μετοχές και τα δάνεια είχαν δοθεί με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, με αποπληρωμή κεφαλαίων στη λήξη τους, πέντε έτη από την ημερομηνία εκταμίευσής τους, και ενδιάμεσα πληρωμή μόνο τόκων. Στη συνδεδεμένη με τον Όμιλο Βενιάμη εταιρεία Mentele είχε παρασχεθεί επίσης δάνειο ύψους €25,9εκ με ενέχυρο μετοχές IRF. O ίδιος ο κος Βενιάμης έλαβε δάνειο για αγορά μετοχών της MIG ύψους €17εκ ευρώ. Στον Όμιλο Φράγκου, είχαν χορηγηθεί δάνεια ύψους €40,3εκ ευρώ για αγορά μετοχών MIG με ευνοϊκούς όρους καθώς και $152εκ για επενδυτικούς σκοπούς με και εξασφάλιση μετοχές IRF και Νavios. Στη συνδεδεμένη εταιρεία του Ομίλου Φράγκου Amadeus Maritime είχε παρασχεθεί επίσης δάνειο €14,9εκ με ενέχυρο μετοχές IRF.

Στο IRF fund είχε επίσης παρασχεθεί δάνειο ύψους €270εκ για επενδυτικούς σκοπούς με εξασφάλιση μετοχές των εταιρειών MIG και ΥΓΕΙΑ, προ της συγχώνευσης των τριών τραπεζών (Marfin, Egnatia, Laiki) στην Ελλάδα, το οποίο προέβλεπε επίσης εφάπαξ αποπληρωμή κεφαλαίων στη λήξη τον Σεπτέμβριο 2009 και παρατάθηκε τον Μάρτιο 2008 για 2 χρόνια χωρίς άλλη αλλαγή των όρων της σύμβασης από εγκριτικό κλιμάκιο στο οποίο συμμετείχε ο ίδιος ο Α. Βγενόπουλος, αν και ταυτόχρονα ήταν μέτοχος στο IRF Fund με ποσοστό άνω του 10% (15,38% σύμφωνα με οικονομικά αποτελέσματα έτους 2005). Οι πιστωτικές διευκολύνσεις της εταιρείας IRF European Finance Investments σύμφωνα με τους ελεγκτές της ΤτΕ θα έπρεπε να συνδέονταν για λόγους υπολογισμού των ΜΧΑ της Μarfin Egnatia Bank σύμφωνα με την νομοθεσία περί πιστωτικών ιδρυμάτων, με αυτές των ομίλων Φράγκου και Βενιάμη καθώς υπήρχε ουσιαστικό ενδιαφέρον και των δυο στην εταιρεία IRF.

Kατά συνέπεια το σύνολο ανοιγμάτων του Oμίλου Φράγκου προς τη MEG ανερχόταν σε €445,5εκ ή 39,77% της ενοποιημένης κεφαλαιακής βάσης της MEB και το σύνολο ανοιγμάτων για τον Όμιλο Βενιάμη σε €345,5εκ ή 30,8% των κεφαλαίων της τράπεζας ξεπερνώντας κατά πολύ το όριο του 25% των ιδίων κεφαλαίων που αφορούσε στο μέγιστο επίπεδο δανειοδότησης που μπορούσε σύμφωνα με τη νομοθεσία να ανέλθει ο δανεισμός των φίλων εφοπλιστών του Α. Βγενόπουλου, χωρίς βέβαια οι υπερβάσεις αυτές να αποτελέσουν πρόβλημα έναντι της ΤτΕ και αιτία αναμόρφωσης  της κεφαλαιακής επάρκειας της ΜEB. Παρόλα αυτά από πρόσφατα νομίμως ηχογραφημένες συνομιλίες στελεχών της Marfin οι οποίες διέρρευσαν στα ΜμΕ τα στελέχη της Marfin φαίνεται να ανησυχούν έντονα για την αφαίρεση των μετοχοδανείων από τα ΙΚ της Τράπεζας, όταν πλέον ο έλεγχος είχε περάσει στην ΚτΚ καθώς όσο ήταν στην αρμοδιότητα της ΤτΕ επί διοίκησης Προβόπουλου, το ίδιο γεγονός δεν φαίνεται να τους απασχολούσε.

Φαίνεται λοιπόν ο Όμιλος Βενιάμη να έχει λάβει συνολικά €189εκ από τη MEB(θυγατρική της Marfin Popular Bank στην Ελλάδα), με το συνολικό άνοιγμα της Τράπεζας προς τον Όμιλο Βενιάμη να ανέρχεται σε €345,5εκ περίπου εφόσον συνυπολογιστούν και τα δάνεια προς το IRF Fund στο οποίο είναι μέτοχος με ποσοστό περίπου 29% μέσω της εξω-χώριας εταιρείας Mentele Enterprises Ltd με έδρα τα Marshall Islands. Τα δάνεια αυτά καλύπτονται με τις μετοχές των ίδιων των εταιρειών στις οποίες είναι μέτοχος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία σημαντικού ανοίγματος εξασφαλίσεων όταν η τιμή των μετοχών στη συνέχεια υποχώρησε σημαντικά στο Χρηματιστήριο χωρίς ποτέ να ανακάμψει. Την ίδια στιγμή όμως ο κος Βενιάμης ως κοινός μέτοχος του IRF και της MIG, εξασφαλίζει  τεράστιες αποδόσεις από τις τοποθετήσεις του fund στη Marfin Popular Bank, η οποία τον δανειοδοτεί για αγορά των μετοχών της μέσω του IRF όπως περιγράφεται στη συνέχεια.

Ο χρηματοπιστωτικός τομέας προκάλεσε εξ’ αρχής το ενδιαφέρον του σημερινού Προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Εφοπλιστών, καθώς το 2005 φαίνεται να συμμετέχει μαζί με το στενό του συνεργάτη κο Βγενόπουλο και άλλους εφοπλιστές στο μετοχικό κεφάλαιο της MFG (Marfin Financial GroupHoldings (όπως ονομαζόταν τότε η MIG προτού εξαγοράσει τη Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου).

Σύμφωνα με το μετοχολόγιο της εταιρείας  στις 8/6/2006, η Morstan NomineesLtd, θυγατρική της Morgan Stanley, η οποία κρατά τις μετοχές στο όνομά της για λογαριασμό τρίτων οι οποίοι και αποτελούν τους τελικούς ιδιοκτήτες (beneficial owners) κατείχε ποσοστό 20,9%. Η κα Αγγελική Φράγκου τηςNavios Maritime ελέγχει το 15,7%, ο κος Βγενόπουλος το 15,4% ενώ μικρότερα ποσοστά κατέχουν οι εταιρείες New Smith 5,1%, Amaranth LLC 4,4%, fundscontrolled by York Investments Ltd 7,3% και North Sound Legacy InternationalLtd 3,1%.

Αρκετά χρόνια αργότερα  στα πλαίσια της έρευνας των Κυπριακών Αρχών με το σκάνδαλο κατάρρευσης της Κυπριακής οικονομίας, μαθαίνουμε από το πόρισμα των ελεγκτών της ΤτΕ και της ΚτΚ ότι ο κος Βενιάμης  μέσω της προσωπικής του εταιρείας Mentele Enterprises Ltd, με έδρα τα Marshall Islands κατέχει ποσοστό της τάξης του 29% του IRF Fund ήτοι 40.964.045 εκ μετοχές, οι οποίες έχουν ενεχυριαστεί στη Marfin Popular Bank  ως εξασφάλιση δανείου αρχικού ύψους $134εκ με σκοπό την αγορά μετοχών του IRF Fund. Επίσης μαθαίνουμε μέσω αποσπάσματος από την έκθεση των Ανακριτικών Αρχών της Κύπρου τον Απρίλιο του 2015 το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» ότι ο Μιχάλης Ζολώτας με τον Ανδρέα Βγενόπουλο τόσο ως φυσικά πρόσωπα όσο και ως νομικά πρόσωπα μέσω εταιρειών συμφερόντων τους (Zebra Holding Company, Μorstan Nominees Ltd, Pershing Nominees Limited) ελέγχουν σημαντικά ποσοστά στο IRF Fund. Συγκεκριμένα η εταιρεία Pershing Nominees Limited στις 15/01/2007 κατείχε το 5.86% (3.333.334 μετοχές) της IRF και στις 06/03/2007 το 7.75% (4.407.336 μετοχές). Στις 13/11/2012 μετά από επιτόπιο έλεγχο που διενήργησε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Investment Bank of Greece (IBG) (σ.σ θυγατρική της Λαϊκής) διαπιστώθηκε ότι η Pershing Nominees Limited, κατά την χρονική περίοδο 15/01/2007 – 06/03/2007, μεταξύ άλλων, κρατούσε 550.000 μετοχές της IRF για λογαριασμό του Μιχάλη Ζολώτα. Κατά την ίδια περίοδο ο Ανδρέας Βγενόπουλος κατείχε προσωπικά στην IRF 9,64% (5.479.167 μετοχές) και μέσω της εξωχώριας εταιρίας Zebra Holding Company κατά την ίδια περίοδο 5.86% (3.333.334 μετοχές).

Είναι λοιπόν προφανές ότι οι Βγενόπουλος, Φράγκου, Ζολώτας, Βενιάμης ελέγχουν την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου του IRF Fund μέσω δικών τους εξωχώριων εταιρειών στο οποίο δόθηκαν δάνεια ύψους €270 εκ κατά την επίμαχη περίοδο του 2007 όπου και πραγματοποιήθηκε η αύξηση κεφαλαίου της MIG.

Στις 26/7/2007, λίγες ημέρες μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της τεράστιας αύξησης κεφαλαίου της MIG ύψους €5,2 δις σε τιμή €6,7 ανά μετοχή, ο Α. Βγενόπουλος φανερά υπερήφανος και με διθυραμβικές καταχωρήσεις στα ΜΜΕ, κόστους πολλών εκατομμυρίων, παρουσίαζε τη σύνθεση της συμβουλευτικής επιτροπής του ΔΣ (Advisory Board) στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι από τους 12 μεγαλύτερους μετόχους, εκτός της Dubai Financial Group η οποία εκείνη την εποχή εμφανιζόταν ως στρατηγικός επενδυτής της MIG. Η επιτροπή αυτή είχε ως στόχο να γνωμοδοτεί για επενδύσεις άνω των €500 εκ και να συμβουλεύει το ΔΣ της MIG, με εκτελεστικό Πρόεδρο τον Α. Βγενόπουλο.

Ο κ.Βενιάμης εκ των βασικών μετόχων της MIG αποτελεί ταυτόχρονα μέλος του Advisory Board γνωμοδοτώντας και συμβουλεύοντας για τα επενδυτικά σχέδια της MIG, έχοντας ταυτόχρονα άριστη εσωτερική πληροφόρηση αναφορικά με τους στόχους εξαγορών της εταιρείας και φροντίζοντας να μεγιστοποιεί την αξία των επενδύσεών του τόσο στη MIG όσο και στο IRF Fund που μετέχει ως μέτοχος στη MIG μαζί με τον Α. Βγενόπουλο. Οι επενδυτικές τοποθετήσεις του νυν Προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών δεν έχουν μέχρι σήμερα αποτελέσει αντικείμενο έρευνας από τις αρμόδιες θεσμικές και δικαστικές αρχές. Η συμμετοχή του κου Βενιάμη στην επενδυτική επιτροπή της MIG και η επιρροή του στη λήψη αποφάσεων δημιουργούν όμως προβληματισμό περί ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων (conflict of interest) και κατάχρησης προνομιακής πληροφόρησης (abuse of privileged information).

Όλα τα παραπάνω δημιουργούν ένα γκρίζο πέπλο περί νομιμότητας συναλλαγών, το οποίο αφορά σε πρόσωπα και καταστάσεις πέραν και πίσω του Βγενόπουλου και  θα πρέπει σίγουρα να εξετασθεί από τους αρμόδιους εισαγγελείς, την ΤτΕ και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς με κλιμάκια ελέγχου με τη συνδρομή των αρμόδιων υπηρεσιών του SSM ο οποίος και εποπτεύει πλέον τις τράπεζες επιδεικνύοντας μηδενικές ανοχές σε φαινόμενα κακοπιστίας και διαφθοράς.