Μακρόν και Λεπέν. Όλες οι αναλύσεις που γίνονται στην Ελλάδα εστιάζουν στο εντελώς διαφορετικό προφίλ των δύο υποψηφίων: κεντρώος, φιλοευρωπαίος, μεταρρυθμιστής, φιλελεύθερος (με τη σκανδιναβική έννοια του όρου), υπέρ της πολιτικής ανοιχτών συνόρων και της παγκοσμιοποίησης ο Εμανουέλ Μακρόν, ακροδεξιά, εθνικίστρια, αντιφιλελεύθερη και αυταρχική, υπέρ των κλειστών συνόρων και της εθνικής απομόνωσης η Μαρίν Λεπέν.

Όμως αυτό που διαφεύγει στους έλληνες αναλυτές είναι ότι το καθεστώς που προβλέπει το σύνταγμα του 1958 δεν είναι προεδρική δημοκρατία (όπως συμβαίνει π.χ. στις ΗΠΑ), αλλά κοινοβουλευτική δημοκρατία, όπου η κυβέρνηση (εκτελεστική εξουσία) έχει ως αρχηγό της, είτε τον πρόεδρο της Δημοκρατίας αν η κοινοβουλευτική πλειοψηφία συμπίπτει με την προεδρική, είτε τον πρωθυπουργό αν η κοινοβουλευτική πλειοψηφία δεν συμπίπτει με την προεδρική (“συγκατοίκηση” – cohabitation).

Στην (καταστροφική) περίπτωση της επικράτησης της Μαρίν Λεπέν στο δεύτερο γύρο, η χώρα απλούστατα δεν θα μπορέσει να κυβερνηθεί, διότι η Λεπέν δεν θα διαθέτει ούτε καν μία κοινοβουλευτική ομάδα – πόσο μάλλον μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία – στην Εθνοσυνέλευση, για να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στον πρωθυπουργό, τον οποίο θα διορίσει (σύμφωνα με το σύνταγμα της Πέμπτης Δημοκρατίας ο διορισμός πρωθυπουργού αποτελεί προεδρική προνομία χωρίς προσυπογραφή) και να στηρίζει τις πολιτικές της φέρνοντας νομοσχέδια για ψήφιση.

Δεδομένου δε ότι η πολιτική απόσταση μεταξύ της ακροδεξιάς προέδρου και της Εθνοσυνέλευσης θα είναι αβυσσαλέα, η μόνη λύση που θα παραμείνει, ρεαλιστικά, θα είναι είτε η (εξώθηση σε) παραίτηση της προέδρου είτε η καθαίρεσή της από το κοινοβούλιο.

Η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι αυτή της επικράτησης του Εμανουέλ Μακρόν στο δεύτερο γύρο. Ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να συνάψει συμμαχίες πιθανώς σε όλο το πολιτικό φάσμα μεταξύ κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς, προκειμένου να σχηματίσει προεδρική πλειοψηφία, χωρίς όμως αυτή να ταυτίζεται με μια κοινοβουλευτική. Ενδέχεται στον ενάμιση μήνα που μεσολαβεί μεταξύ του δεύτερου γύρου της προεδρικής εκλογής και του δεύτερου γύρου των κοινοβουλευτικών εκλογών να διασπαστεί η δεξιά έπειτα από μία στρατηγική ήττα του Φιγιόν, όμως το πιθανότερο σε κάθε περίπτωση είναι πως το κεντρώο κόμμα En Marche! (Καθ’ οδόν!), που ίδρυσε ο Μακρόν πριν από έναν μόλις χρόνο, να μη συγκεντρώσει ούτε καν μία οριακή πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση.

Συνεπώς, ο νέος πρόεδρος δεν θα μπορεί να βασιστεί στην κοινοβουλευτική δύναμη του δικού του κόμματος, για να μπορέσει να ξεδιπλώσει το πρόγραμμά του. Το αποτέλεσμα θα είναι ένας πειραματισμός με προσωπικότητες τύπου Μανουέλ Βαλς από την κεντροαριστερά, Ρομπέρ Ι (τέως γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος) από την αριστερά, οικολόγους, το σύνολο του κέντρου και το λιγότερο πολωμένο και πιο κεντροδεξιό μέρος της δεξιάς. Με άλλα λόγια, μία κυβέρνηση-ουράνιο τόξο, η οποία τους πρώτους μήνες θα κινείται από το καύσιμο της προεδρικής εκλογής και της πολιτικής νομιμοποίησης που αυτή δίνει, αλλά νομοτελειακά κάποια στιγμή θα εμφανίσει αρρυθμίες, διχόνοιες και ίσως προχωρήσει και σε διάσπαση, με συνέπεια την επανεμφάνιση του προβλήματος της κυβερνησιμότητας. Σε μια τέτοια περίπτωση, πρακτικά θα απομένουν στον Μακρόν μόνο πλειοψηφίες ad hoc και μεταβλητής γεωμετρίας, χωρίς όμως να υπάρχει το ενδεχόμενο καθαίρεσης του προέδρου (όπως θα συμβεί στην περίπτωση κατίσχυσης της Λεπέν).

Μία τέτοια εξέλιξη θα φέρει το γκολικό σύνταγμα της Πέμπτης Δημοκρατίας στα ακραία του όρια. Παρά ταύτα, αυτήν τη στιγμή τουλάχιστον, οι Γάλλοι φαίνονται προθυμότεροι να αποδεχθούν έναν τέτοιο, πρωτόγνωρο, πειραματισμό παρά την πιο “ορθόδοξη”, σύμφωνη δηλαδή με το πνεύμα των θεσμών της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, περίπτωση Φιγιόν. Διότι στην περίπτωση που επικρατούσε ο Φρανσουά Φιγιόν στο δεύτερο γύρο, μπορεί να φανταστεί κανείς ότι αυτή η εκλογή θα ενεργοποιούσε παραδοσιακά τους Γάλλους να ψηφίσουν κατά πλειοψηφία το κεντροδεξιό κόμμα, Οι Ρεπουμπλικάνοι στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, προκειμένου να δώσουν στον πρόεδρο την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να μπορεί αυτός να εφαρμόσει τις πολιτικές του. Όμως η αναισθησία του Φρανσουά Φιγιόν μπροστά στις αποκαλύψεις για την εικονική απασχόληση της συζύγου του σόκαρε βαθιά τους γάλλους νοικοκυραίους, που είναι άτεγκτοι σε θέματα προσωπικής ηθικής, και αυτό θα του κοστίσει κατά πάσα πιθανότητα την εκλογή.

Facebook Comments