Αφήστε την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ

Παρότι οι λίγες εβδομάδες μετά τις ελληνικές εκλογές έγιναν πλέον μήνες, η κυβέρνηση που εξελέγη τον Ιανουάριο δεν μοιάζει να βρίσκεται πιο κοντά στην επίλυση της διχοτόμησης μεταξύ της κλίσης της κατά της λιτότητας και των μεταρρυθμίσεων που απαιτούν οι πιστωτές σε αντάλλαγμα για περισσότερα χρήματα.

Η τελευταία κίνηση της κυβέρνησης να αρπάξει τα χρήματα των δήμων και των περιφερειών, επικαλούμενη «τις εξαιρετικά έκτακτες και απρόβλεπτες ανάγκες» δείχνει ότι η χώρα ξεμένει όντως από ρευστό. Και κανένα από τα πιθανά σενάρια για το τι πρόκειται να ακολουθήσει στη συνέχεια δεν δείχνει να είναι συμβατό με την παραμονή της χώρας στο ευρώ.

Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων, ο Μαρκ Γκίλμπερτ, στο Bloomberg Businessweek, σε αιχμηρό του άρθρο με τίτλο «Αφήστε την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ».

Όπως σημειώνει, μια αλήθεια που δύσκολα γίνεται αποδεκτή είναι πως η Ελλάδα δείχνει τόσο απρόθυμη, όσο και ανίκανη να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή στο ευρώ. Έχοντας παραχωρήσει τον έλεγχο του νομίσματός της, η χώρα έχει αποκλείσει την υποτίμηση ως επιλογή για να βγάλει τη οικονομία της από τη δίνη. Ορισμένοι έξυπνοι άνθρωποι έχουν αρχίσει ήδη να λένε πως ίσως η χώρα τα καταφέρει καλύτερα μόνη της.

Αξίζει να θυμηθούμε με ποιο τρόπο η Ελλάδα πήρε το μαγικό εισιτήριο της εισόδου στο κλαμπ του ευρώ -με την εξαπάτηση. Η χώρα δεν θα μπορούσε να εμφανίσει έλλειμμα ύψους 3% του ΑΕΠ και να προκριθεί για την ένταξη και έτσι προσέλαβε την Goldman Sachs για λίγη δημιουργική λογιστική που έφτιαξε το σωστό νούμερο έως το 1999.

Και όταν το έλλειμμα αρνήθηκε πεισματικά να υποχωρήσει στο απαιτούμενο επίπεδο κατά τα επόμενα έτη, η Ελλάδα βρήκε έναν ακόμη πιο εύκολο τρόπο να παραποιήσει τα δεδομένα: ψέματα και πάλι ψέματα και πάλι ψέματα για να πει τελικά την αλήθεια το 2004, οπότε αναθεώρησε τα στοιχεί για τα ελλείμματα των προηγούμενων ετών. Υπάρχει λοιπόν ένα ισχυρό επιχείρημα πως η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ δεν έπρεπε να έχει επιτραπεί εξαρχής και πώς έπρεπε να έχει «αποβληθεί» όταν αποκαλύφθηκε η παρανομία.

Μια δεκαετία αργότερα, δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές πότε θα έρθει η ημέρα του απολογισμού. O David Powell του Bloomberg Intelligence εκτιμά πως η Ελλάδα μπορεί μετά βίας να τη γλιτώσει με την πληρωμή της οφειλής των 774 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ στις 12 Μαΐου. Ωστόσο, στις 20 Ιουλίου καλείται να καταβάλει 3,5 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ, η γενναιοδωρία της οποίας μέσω του ELA είναι αυτή τη στιγμή το μόνο πράγμα που στέκεται ανάμεσα στις ελληνικές τράπεζες και τη χρεοκοπία. Εάν ωστόσο η Ελλάδα χρεοκοπήσει, οι τράπεζες θα βουτήξουν μαζί της αφού η αξία του κρατικού χρέους που διακρατούν θα καταρρεύσει, ενώ οι κανόνες που εμποδίζουν την ΕΚΤ να στηρίζει αφερέγγυα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα ανακόψει τη ροή κεφαλαίων προς το χρηματοπιστωτικό κλάδο.

Η λίστα με τα πιθανά σενάρια για το τι μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα περιλαμβάνει: Κεφαλαιακούς ελέγχους που θα σταματήσουν τις εκροές που έχουν συρρικνώσει τις καταθέσεις έως και κατά 15% φέτος. Καθυστέρηση πληρωμών προς το ΔΝΤ. Πληρωμή δημοσίων υπαλλήλων με IOUs. Και γενική στάση πληρωμών αφού δεν θα υπάρχουν καθόλου χρήματα.

Παρότι η Κύπρος κράτησε τη θέση της στο τραπέζι της Ευρωζώνης όταν χρειάστηκε κεφαλαιακούς ελέγχους, η Γερμανία μπορεί να ακολουθήσει πιο σκληρή γραμμή στην περίπτωση της Ελλάδας, ειδικά από τη στιγμή που ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης φαίνεται πράγματι να έχει συρρικνωθεί. Η απόδοση του τριετούς ελληνικού ομολόγου ξεπέρασε χθες το 28%, αλλά αυτό μετά βίας επηρέασε τα κόστη δανεισμού άλλων χωρών, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Στο μεταξύ, η ιδέα ενός κράτους που χρεοκοπεί αλλά συνεχίζει να αντιμετωπίζεται ως ισότιμο μέλος του ευρώ αρχίζει να συναντά την ευπιστία.

Και σύμφωνα με τις τιμές που καταγράφονται στην αγορά των παραγώγων η χρεοκοπία μοιάζει ως πιθανότερη έκβαση από ποτέ:

Ο Richard Woolnough, διαχειριστής ομολόγων που επιβλέπει το ύψους 24,5 δισ. βρετανικών λιρών M&G Optimal Income fund της Prudential έγραψε πως η επιστροφή στη δραχμή μπορεί να είναι η λύση για τα οικονομικά δεινά στην Ελλάδα:

«Η ικανότητα της Ελλάδα να προσφέρει στους πολίτες της έχει υποστεί βλάβη, όπως το διάσημο άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου. Θα μπορούσαν κάλλιστα οι πολιτικοί να αναγνωρίσουν πως το αόρατο χέρι της συναλλαγματικής ισοτιμίας εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό εργαλείο, και πως η δραχμή της ελεύθερης διακύμανσης, αν και επώδυνη, μπορεί να είναι η καλύτερη ευκαιρία για μια οικονομική λύση, δεδομένης της έκτασης των προβλημάτων στην Ελλάδα».

Ο Roger Bootle, ο διευθύνων σύμβουλος της Capital Economics, έγραψε στην εφημερίδα Telegraph σήμερα ότι η μόνη διέξοδος από μια «παρατεταμένη επιθανάτια εμπειρία» είναι για την Ελλάδα να έχει το δικό της φθηνότερο νόμισμα:

«Η υποτίμηση του νομίσματος έπαιζε ανέκαθεν κεντρικό ρόλο στην κλασική θεραπεία του ΔΝΤ για τις χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Και, ας το παραδεχτούμε, για την Ελλάδα δεν υπάρχει μεγάλη εναλλακτική λύση».

Αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων θέλει παραμονή στο ευρώ, δεν είναι καθόλου σαφές τι θα ψήφιζαν σε δημοψήφισμα ή σε πρόωρες εκλογές που θα τους καλούσαν να αποδεχτούν όλα αυτά τα οικονομικά μέτρα -πώληση περιουσιακών στοιχείων, φιλελευθεροποίηση των κανόνων της αγοράς εργασίας και περικοπές επιδομάτων δημοσίων υπαλλήλων- που απαιτεί η παραμονή στο ευρώ.

Ο έξυπνος γλεντζές ξέρει πότε είναι η ώρα να φύγει από το πάρτι. ο έξυπνος μπάρμαν ξέρει πότε είναι η ώρα να σταματήσει να σερβίρει το μεθυσμένο στη γωνία και να φωνάξει τον πορτιέρη. Για την Ελλάδα, το πάρτι του ευρώ μπορεί να τελείωσε, είτε βγει κόμμα του ευρώ ίσως τελείωσε, είτε φύγει από μόνη της σκοντάφτοντας, είτε πεταχτεί έξω για κακή συμπεριφορά, καταλήγει ο Γκίλμπερτ.