Νέα συνεδρίαση του ΚΑΣ για το Ελληνικό

Η ώρα της αλήθειας για το Ελληνικό και το αρχαιολογικό ζήτημα που απειλεί να τινάξει την επένδυση στον αέρα έφθασε. Την ερχόμενη Τετάρτη προγραμματίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να συγκληθεί το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Εάν κηρύξει την έκταση του πρώην αεροδρομίου αρχαιολογικό χώρο, η επένδυση δεν «περπατάει».

Την ίδια ώρα, όμως, αποκαλύπτεται πως το μνημόνιο που υπογράφτηκε μεταξύ υπουργείου Πολιτισμού και της Ελληνικό Α.Ε., κατόπιν έγκρισης του ΚΥΣΟΙΠ, σχεδόν σε κάθε παράγραφό του παραπέμπει και υπακούει στις διατάξεις του Αρχαιολογικού Νόμου (Ν.3028/2002) γεννώντας ερωτήματα για τη σκοπιμότητα της όλης συζήτησης στο ΚΑΣ.

Το ΚΑΣ καλείται να εγκρίνει το σχέδιο ολοκληρωμένης ανάπτυξης και την περιβαλλοντική μελέτη και όχι τις αποφάσεις της κυβέρνησης όταν αυτές είναι σύννομες όπως προκύπτει από το μνημόνιο.

Η βασική ανησυχία εντοπίζεται στη στάση που θα κρατήσει η γενική γραμματέας του υπουργείου Μ. Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, που προΐσταται εκ της θέσεως της του ΚΑΣ και διαθέτει ανάλογη επιρροή και η οποία στην πρώτη συνεδρίαση είχε εισηγηθεί ψηφοφορία επί πρότασής της να κηρυχτεί η μισή σχεδόν έκταση του πρώην αεροδρομίου σε περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ηταν τότε στις 5 Σεπτεμβρίου που διεκόπη αργά τη νύχτα –και έπειτα από κυβερνητική παρέμβαση– η μαραθώνια συνεδρίαση. Δύο εβδομάδες νωρίτερα όμως, στις 24 Αυγούστου, η πολιτική της προϊσταμένη, η υπουργός πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, είχε συνυπογράψει με την Ελληνικό Α.Ε., την εταιρεία που έχει το δικαίωμα παραχώρησης και εξαγοράζεται από τον επενδυτή, το μνημόνιο για το αρχαιολογικό ζήτημα που κάποιοι θεωρούν ανεπαρκές.

Το μνημόνιο, που έχει στη διάθεσή της η «Κ», σύμφωνα με νομικούς, όχι μόνον προστατεύει τις αρχαιότητες που ενδεχομένως θα βρεθούν αλλά και οι όποιες εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης θα χρηματοδοτούνται από τον επενδυτή. Οπως εξηγούν νομικοί σύμβουλοι με εμπειρία σε αυτές τις υποθέσεις, «σχεδόν για όλα τα μεγάλα έργα στρατηγικής σημασίας δημόσια και ιδιωτικά όπως το μετρό της Αθήνας ή το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος ακολουθείται η θεσμοθετημένη διαδικασία κατάρτισης μνημονίων συναντίληψης και συνεργασίας στο πλαίσιο εφαρμογής του αρχαιολογικού νόμου και πλέον σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4072/2012 (Ρυθμίσεις για αρχαιολογικές έρευνες και εργασίες στο πλαίσιο μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων)». Σε αυτόν τον νόμο «πατάει» το μνημόνιο για το Ελληνικό και από αυτόν τον νόμο προβλέπεται η κατάρτισή του. Μάλιστα, το πρότυπο στο οποίο βασίζεται είναι εγκεκριμένο από το υπουργείο έπειτα από γνωμοδότηση του ΚΑΣ.

Πρόκειται, δηλαδή, για μια ρύθμιση που σκοπό έχει να προστατεύονται πλήρως και να αναδεικνύονται τυχόν αρχαιότητες αλλά και να προχωρούν οι επενδύσεις.

Το μνημόνιο και όσα προβλέπει «όχι μόνον δεν παρεκκλίνουν από τον Ν.3028/2002 και δεν δημιουργούν νέο πλαίσιο, αλλά καθορίζουν διαδικασίες με προγραμματισμό, χρονοδιαγράμματα και ευθύνες των μερών με κύριο μέλημα την εφαρμογή των γενικών διατάξεων του αρχαιολογικού νόμου», εξηγούν οι ίδιες πηγές. Επιπλέον, η προστασία επιβάλλεται για όλη την έκταση του Ελληνικού και όχι τη μισή.

Κυρίαρχο στοιχείο όλων των άρθρων είναι τόσο η μέριμνα για τον εντοπισμό ευρημάτων όσο και η πληρότητα της παρεχόμενης προστασίας σε ευρήματα και αρχαιολογικούς χώρους σύμφωνα με το Σύνταγμα, τον Αρχαιολογικό Νόμο και τις σχετικές με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς διεθνείς συνθήκες, και μάλιστα όπως έχουν ερμηνευθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Επίσης, προβλέπεται η πρόσληψη αρχαιολόγων και προσωπικού κατά τις υποδείξεις του ΥΠΠΟ με έξοδα και δαπάνες του επενδυτή, καθώς και η ουσιαστική και αδιάλειπτη συνεργασία των αρμοδίων υπηρεσιών του υπουργείου.

Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα ουδεμία από τις υπηρεσίες του υπ. Πολιτισμού εκφράζει επίσημα διαφορετική άποψη σε σχέση με τα παραπάνω, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες. Κάποιες παρατηρήσεις υπηρεσιών σχετίζονται με ζητήματα διοικητικής εκπροσώπησης και αρμοδιοτήτων που αφορούν στην κατανομή των ρόλων εντός του υπουργείου. Παρατηρήσεις που, ενδεχομένως, μπορούν να συμπεριληφθούν με τροποποίηση του μνημονίου.