Ασαφής η Τερέζα Μέι για το Brexit – Υποβάθμιση της Βρετανίας από τη Moody΄s

Με πολλές ασάφειες πάλι γύρω από τα καυτά ζητήματα που προκαλεί το Brexit εμφανίστηκε στην ομιλία της στη Φλωρεντία η Βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, ενώ ο οίκος αξιολόγησης Moodys υποβάθμισε την πιστοληπτική αξιολόγηση της Βρετανίας επικαλούμενος τις συνέπειες του Brexit και την εύθραυστη πολιτική κατάσταση.

 

Η Βρετανή πρωθυπουργός επέλεξε τη Φλωρεντία για να εκφωνήσει την Παρασκευή μια ομιλία που είχε σκοπό να αμβλύνει τις αντιθέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να ξεμπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις για την αποχώρηση από την ΕΕ. Η Τερέζα Μέι ανέφερε στη διάρκειας 45 λεπτών ομιλία της ότι η Φλωρεντία συμβολίζει τον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό καθώς από αυτήν την πόλη ξεκίνησε η Αναγέννηση και γι αυτό επέλεξε εκείνη να απευθυνθεί στους Ευρωπαίους ηγέτες και πολίτες από εκεί.

 

Η Βρετανή πρωθυπουργός επανέλαβε την πάγια θέση της ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ θα σημάνει την αποχώρησή της και από την Ενιαία Αγορά και από την Τελωνειακή Ένωση, λέγοντας ότι και οι δυο αυτοί θεσμοί προϋποθέτουν την αποδοχή της ελεύθερης μετακίνησης των Ευρωπαίων πολιτών, κάτι που η Βρετανία απορρίπτει κατηγορηματικά και αναγνωρίζοντας ότι οι Βρετανοί δεν μπορούν να ζητήσουν ειδική μεταχείριση μέσα σε αυτούς τους θεσμούς.

Η Τερέζα Μέι επανέλαβε ότι η Βρετανία θα ζητήσει να υπάρξει μια περίπου διετής μεταβατική περίοδος πριν την τελική έξοδο από την ΕΕ, ούτως ώστε να υπάρξει επαρκής χρόνος για τις διαπραγματεύσεις ως προς το διάδοχο καθεστώς που θα διέπει τις σχέσεις της Βρετανίας με την ΕΕ. Έκανε πάντως μια υποχώρηση ως προς τις προηγούμενες προτάσεις της, λέγοντας ότι για το μεταβατικό διάστημα της εφαρμογής θα ήταν καλό να συνεχίσει να ισχύει το ίδιο καθεστώς στις διμερείς σχέσεις που υπάρχει και σήμερα. Πρόσθεσε όμως ότι όποιοι Ευρωπαίοι πολίτες μεταβαίνουν στη Βρετανία μετά τις 29 Μαρτίου 2019, που θα ξεκινήσει η μεταβατική περίοδος, θα πρέπει να καταγράφονται από τις βρετανικές υπηρεσίες μετανάστευσης, κάτι που αντίκειται στην ευρωπαϊκή αρχή της ελεύθερης μετακίνησης.

Με ασάφεια προσέγγισε η Τερέζα Μέι και το φλέγον ζήτημα των οικονομικών υποχρεώσεων της Βρετανίας προς την ΕΕ, λέγοντας ότι η Βρετανία θα τιμήσει τις οικονομικές της δεσμεύσεις και ότι θα συνεχίσει και στο μέλλον να συνεισφέρει οικονομικά στα κοινά προγράμματα με την ΕΕ, αλλά απέφυγε να κάνει μια συγκεκριμένη πρόταση, ενώ ανέφερε ότι τα ποσά που ακούγονται (60 έως 100 δις ευρώ) είναι υπερβολικά και αντιπαραγωγικά.

Η ΕΕ είχε εξαρχής ξεκαθαρίσει ότι το καθεστώς των Ευρωπαίων πολιτών που διαμένουν στη Βρετανία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Μέχρι τώρα η βρετανική Κυβέρνηση δεν δεσμευόταν για το καθεστώς που θα διέπει τους Ευρωπαίους πολίτες φοβούμενη τις αντιδράσεις των φανατικών οπαδών του Brexit, οι οποίοι απαιτούν έως και την απέλαση όσων Ευρωπαίων πολιτών δεν έχουν εξασφαλίσει δικαιώματα μόνιμης παρανομής και εργασίας.

 

Η Μέι προχώρησε στην ομιλία της ένα βήμα μπροστά και εγγυήθηκε ότι όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες της Βρετανίας θα συνεχίσουν να έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν και σήμερα και πως γι αυτό αυτό το καθεστώς θα υπάρξουν “νομικές εγγυήσεις”, χωρίς όμως να δώσει άλλες λεπτομέρειες.

Η Μέι επανέλαβε τη δέσμευση της Κυβέρνησής της για απόλυτη προστασία του καθεστώτος της Βόρειας Ιρλανδίας και της ειρηνευτικής συμφωνίας της “Μεγάλης Παρασκευής” του 1998 και εξέφρασε την πλήρη αντίθεσή της στην επιβολή συνοριακών ελέγχων ανάμεσα στην Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Δεν έδωσε όμως συγκεκριμένες λεπτομέρειες για το πως η Βρετανία θα ελέγχει στο μέλλον τη διακίνηση ανθρώπων και προϊόντων ανάμεσα στις δυο ιρλανδικές περιοχές.

Για το ποιά μελλοντική σχέση προτείνει η Βρετανία, η Τερέζα Μέι ήταν πάλι ασαφής, αλλά απέρριψε το μοντέλο της Ευρω-Καναδικής Συμφωνίας (CETA) και το καθεστώς του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EOX – ΕΕΑ), λέγοντας ότι “μπορούμε να πετύχουμε κάτι καλύτερο” αφού η Βρετανία ξεκινά από διαφορετική αφετηρία καθώς είναι μέλος της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε θετικά αλλά συγκρατημένα στην ομιλία της Τερέζα Μέι, με τον ειδικό διαπραγματευτή Μισέλ Μπαρνιέ να δηλώνει ότι στην ομιλία της η Βρετανή πρωθυπουργός εξέφρασε ένα εποικοδομητικό πνεύμα και έδειξε την θέλησή της για πρόοδο στις διαπραγματεύσεις που συνεχίζονται την ερχόμενη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, εξέφρασε όμως την ανάγκη να υπάρξει αποσαφήνιση των βρετανικών θέσεων και άρση των αντιφάσεων, ειδικά ως προς τα νομικά ζητήματα.

Ο διαπραγματευτής του Ευρωκοινοβουλίου Γκύ Φέρχοφστατ δήλωσε πως οι προτάσεις της Μέι κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν παρέχουν επαρκή σαφήνεια και εγγυήσεις για τα βασικά σημεία του καθεστώτος των Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία, το καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας και το ζήτημα των οικονομικών υποχρεώσεων.

 

Υποβάθμιση της αξιολόγησης της Βρετανίας από τη Moodys

 

Ο οίκος αξιολόγησης Moodys υποβάθμισε αργά την Παρασκευή την πιστοληπτική αξιολόγηση της Βρετανίας από την κατηγορία Aa1 στην κατηγορία Aa2, η οποία είναι ουσιαστική η τρίτη κατηγορία αξιολόγησης. Στο σκεπτικό της η Moodys αναφέρει ως αιτίες της υποβάθμισης την εκτίμηση ότι η Βρετανία δεν θα καταφέρει να τελικά να συνάψει μια συμφέρουσα εμπορική συμφωνία με την ΕΕ και την εύθραυστη ισορροπία που επικρατεί στη βρετανική πολιτική σκηνή.

 

Ένα μικρό βήμα για να κερδηθεί χρόνος ως το συνέδριο των Συντηρητικών

 

Η ομιλία της Μέι ήταν ουσιαστικά μια ομιλία για να κερδηθεί πολύτιμος πολιτικός χρόνος για τη Βρετανίδα πρωθυπουργό, ενόψει του κρίσιμου συνεδρίου του Συντηρητικού κόμματος που διοργανώνεται στις 1~4 Οκτωβρίου. Η συντηρητική πολιτικός επιθυμεί να εδραιώσει τη θέση της στην Downing Street και να αποφύγει την αμφισβήτησή της είτε από τον Μπόρις Τζόνσον είναι από κάποιο άλλο στέλεχος των Tories. Mε αυτήν την ομιλία ενδεχομένως να ισχυροποιήσει τη θέη καθώς οι προτάσεις της κινούνται στη συνισταμένη όσων μελών της Κυβέρνησης επιθυμούν hard Brexit και όσων προτιμούν ένα soft Brexit.

 

Οι προτάσεις όμως αυτές είναι λίαν αμφίβολο αν θα αποδειχθούν επαρκείς και ικανές να οδηγήσουν τις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες στο επόμενο στάδιο που είναι το μελλοντικό μοντέλο σχέσεων.

 

Σχετικός είναι ο σχολιασμός που έκανα για το θέμα σε συνέντευξή μου στο Sputnik.