Πορτογαλία: τουρισμός κατά του χρέους

Η Πορτογαλία βιάζεται. Θέλει να αποπληρώσει το χρέος της προς το ΔΝΤ, από τα 26 δις να καταβάλει τα υπόλοιπα 16 δις και να κερδίσει δύο χρόνια. Η οικονομία βρίσκεται και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης και ο τουρισμός ανθεί. Καλές εξελίξεις, εάν το δημόσιο χρέος δεν έφθανε το 130,5% του ΑΕΠ. «Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, μάλλον το αντίθετο» εξαγγέλλει με υπηρηφάνεια η κυβέρνηση. «Παίζετε με τη φωτιά» απαντούν οι οικονομολόγοι.

Ο τουρισμός για κάθε νόσο

«Η αποπληρωμή του χρέους στο ΔΝΤ είναι μια λογική απόφαση» θεωρεί ο Ζοάο Ντούκε, καθηγητής οικονομίας. «Το δάνειο στο πλαίσιο μνημονίου με την τρόικα έχει συναφθεί με επιτόκιο 4,5% στις χρηματαγορές και μπορεί να δανειστεί η Πορτογαλία πιο φθηνά. «Άρα, επιστροφή των χρημάτων του ΔΝΤ και τέλος». Δεν πρόκειται για τίποτα διαφορετικό από μια αναδιάρθρωση του χρέους υπό προνομιακές προϋποθέσεις, κάτι που θα έκανε οποιοδήποτε λογικό ιδιωτικό νοικοκυριό. «Το πρόβλημα όμως είναι ότι το κράτος συνεχίζει να ξοδεύει τα δανεισμένα χρήματα αντί να κάνει οικονομία, να προχωρά σε δομικές μεταρρυθμίσεις και να επενδύει σε βιώσιμα προϊόντα» περιγράφει το πρόβλημα ο πορτογάλος οικονομολόγος. «Η οικονομία μας αναπτύσσεται λόγω της άνθισης του τουρισμού κι αυτό μπορεί να μην έχει διάρκεια, εκτός του ό,τι και τα επιτόκια μπορεί να ανέβουν στις χρηματαγορές και η ανάπτυξη να πάει περίπατο». Προς το παρόν πάντως τα δημόσια ταμεία έχουν γεμίσει. Ο αριθμός των τουριστών διπλασιάστηκε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα και έφτασε φέτος τα 22 εκατομμύρια. Από τη θετική εξέλιξη επωφελείται όχι μόνο η αγορά εργασίας αλλά και ο τομέας υπηρεσιών, οι έμποροι αυτοκινήτων, οι παραγωγοί τροφίμων, ο κλάδος οικοδομής. Πρέπει να διευκρινιστεί πάντως ότι η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας «εξωραϊζεται» διότι τα έσοδα από τον τουρισμό εμφανίζονται ως εξαγωγές.

Έτσι η εικόνα της Πορτογαλίας ως μια μόνιμα χρεοκοπημένη χώρα μετατράπηκε σε χώρα – υπόδειγμα. Αλλά και το κλίμα στη χώρα βελτιώθηκε. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση μειοψηφίας που στηρίζεται από δύο κομμουνιστικά και ένα αριστερό μπλοκ και κυβερνά τα δύο τελευταία χρόνια, έχει μειώσει τις περικοπές στο εισόδημα και στα κοινωνικά επιδόματα που επιβλήθηκαν λόγω κρίσης, οι Πορτογάλοι μπορούν να ξοδεύουν και πάλι περισσότερο κι αυτό αυξάνει τα δημόσια έσοδα.

Ανταλλάγματα από την Ευρώπη

«Δημιουργούμε περισσότερες θέσεις εργασίας, η οικονομική ανάπτυξη είναι σταθερή και η κυβέρνηση έχει ανεβάσει τα ποσοστά της δημοτικότητας της σε ποσοστά άπιαστα εδώ και μερικά χρόνια» επιχαίρει ο σοσιαλιστής βουλευτής Ζοάο Γκαλάμπα. «Αυτό είναι καλό όχι μόνο για την Πορτογαλία, αλλά και την Ευρώπη, μιας και παραδείγματα από την Ευρώπη έδειξαν τι σημαίνει πολιτική λιτότητας όταν μια κυβέρνηση κυβερνά με αντίπαλο το λαό». Και τονίζει ότι η χώρα του βρίσκεται στο σωστό δρόμο, «ακόμη και το κρατικό χρέος δεν της προκαλεί ανησυχία». Ο Γκαλάμπα δεν βρίσκει προβληματική την υπερχρέωση και πάλι των ιδιωτικών νοικοκυριών. Αλλά και τις υποχρεώσεις της προς το Eurogroup, η χώρα τις τηρεί κατά γράμμα «και δεν πρόκειται να αλλάξει» κατά τον Γκαλάμπα παρά το ό,τι τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση ζητούν επιμόνως κούρεμα του χρέους ακόμη και έξοδο από το ευρώ. Οι Σοσιαλιστές διαφωνούν. «Λύση του προβλήματος με το χρέος μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι δυνατό, αλλά δεν θα έφερνε πλεονεκτήματα στις χώρες με χρέος. Λύσεις από κούρεμα χρέους μέχρι ευρωομόλογο είναι επιθυμητές, μπορεί κανείς να τις φανταστεί και έχουν νόημα» πιστεύει ο Γκαλάμπα. «Πορτογαλικές μονομερείς ενέργειες δεν θα υπάρξουν», διαβεβαιώνει.

Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να μην καταγράψει την εδραίωση μιας νέας πορτογαλικής αυτοπεποίθησης που εδράζεται στις πρόσφατες οικονομικές επιτυχίες, ανεξαρτήτως του εάν αυτές στηρίζονται στον τουρισμό. Γι αυτό ο σοσιαλιστής βουλευτής ζητά ανταλλάγματα από την Ευρώπη. «Εάν οι δανειστές μας δρουν με βάση τα δικά τους συμφέροντα θα αντιληφθούν ότι κι αυτούς συμφέρει να μην βρίσκονται οι δανειζόμενοί τους υπό εξοντωτική δημοσιονομική πίεση. Όλοι θα βγουν κερδισμένοι από μια ισορροπημένη λύση για το χρέος μας». Δεν μένει παρά να δούμε, εάν οι υπεύθυνοι στην Ευρώπη έχουν την ίδια γνώμη.