Έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Κέρκυρα

Με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις στο Οικόπεδο 2, Δυτικά της Κέρκυρας, και την παραχώρηση, τον Μάρτιο του 2017, των δικαιωμάτων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων σε αυτό στην κοινοπραξία των εταιριών Total, Edison και Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) κρίνεται σκόπιμη μια μικρή ιστορική αναδρομή των ερευνών στην περιοχή.

Όπως είναι γνωστό, μια από τις πετρελαιοπιθανές περιοχές του Ελλαδικού χώρου είναι το Βόρειο Ιόνιο πέλαγος. Το Βόρειο Ιόνιο μελετήθηκε μέσω δύο γεωτρήσεων που πραγματοποιήθηκαν τo 1962 από την ESSO και το 1983 από την AGIP στα νησιά των Παξών, καθώς επίσης και μέσω τεσσάρων γεωτρήσεων που έλαβαν χώρα από την κρατική ΔΕΠ το 1978-82 στην ευρύτερη περιοχή της Κέρκυρας. Επιπρόσθετα στην περιοχή το ίδιο διάστημα εκτελέστηκαν θαλάσσια και χερσαία σεισμικά 2D από την ΔΕΠ. Το αποτέλεσμα των ερευνών αυτών ήταν σημαντικές ενδείξεις αερίων και πετρελαίου που οδήγησαν τους μελετητές στο συμπέρασμα πως στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει ενεργό πετρελαϊκό σύστημα (δηλαδή μητρικά πετρώματα, ταμιευτήρες, παγίδες και κάλυμμα).

Οι έρευνες δεν συνιστούσαν απόδειξη της ύπαρξης εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή, αλλά έδειχναν την ύπαρξη ανεξερεύνητων περιοχών με πιθανά πετρελαιοφόρο γεωλογικό περιβάλλον (οικονομικά ελκυστικό). Παρότι μια περαιτέρω γεωλογική έρευνα του Βόρειου Ιονίου πελάγους ήταν αναμφίβολα επιβεβλημένη, οι ερευνητικές εργασίες σταμάτησαν απότομα στα μέσα της δεκαετίας του 1990.

Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των πρώτων αυτών μελετών ενισχύονται από το γεγονός ότι το Βόρειο Ιόνιο πέλαγος, ανήκοντας στην αδριατική και απούλια πλατφόρμα, χαρακτηρίζεται από ανάλογα γεωλογικά συστήματα με αυτά της Αλβανίας και της Ιταλίας, οι οποίες είναι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, καθώς διαθέτουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.

Το 2011 προκηρύχθηκε από το Ελληνικό κράτος διαγωνισμός για νέες σεισμικές έρευνες μη αποκλειστικής χρήσης, για τις θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου πελάγους και νότια της Κρήτης. Από τις οκτώ εταιρίες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον, επιλέχθηκε ως ανάδοχος του έργου η Νορβηγική εταιρία σεισμικών PGS. Το γεωφυσικό ερευνητικό σκάφος της PGS, Nordic Explorer, μετά από σχεδόν τέσσερις μήνες συνεχούς πλεύσης (ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2012) και 12.431 χιλιόμετρα νέων γεωφυσικών δεδομένων (που ελήφθησαν με τη χρήση μιας καινοτόμου τεχνολογίας της PGS, η οποία ελαχιστοποιεί θορύβους στα δεδομένα και διευκολύνει την πιο ευκρινή και σε βάθος αναζήτηση), ολοκλήρωσε τις έρευνές του και επέστρεψε στο λιμάνι της Πάτρας στα τέλη Φεβρουαρίου του 2013.

Τα στοιχεία των σύνθετων γεωφυσικών ερευνών που εκτελέστηκαν χαρακτηρίστηκαν ως πολύ καλά από τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Petroleum Geo-Services, ενώ ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης, ανέφερε ότι «από την προκαταρκτική αξιολόγηση των δεδομένων προκύπτουν ενδιαφέρουσες γεωλογικές δομές που παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες με ανάλογες δομές σε περιοχές που ήδη παράγουν υδρογονάνθρακες, σε γειτονικές χώρες (Ιταλία και Αλβανία)». Η ερμηνεία των δεδομένων που ακολούθησε τους επόμενους μήνες, ανέδειξε τις πλέον ελκυστικές περιοχές από άποψη πετρελαϊκού δυναμικού, μεταξύ των οποίων ήταν οι Παξοί και η θαλάσσια περιοχή βορειοδυτικά της Κέρκυρας (αλλά και στα θαλάσσια σύνορα της χώρας με την Αλβανία).

Το υπέδαφος της περιοχής της Κέρκυρας, και του Ιονίου Πελάγους γενικότερα, μπορεί να είναι ιδιαίτερα πλούσιο, εντούτοις είμαστε υποχρεωμένοι να συνυπολογίσουμε το περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος ενός ενδεχόμενου ατυχήματος, λαμβάνοντας σε κάθε περίπτωση όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και την καταλληλότερη απόφαση για το μέλλον των κατοίκων της περιοχής.