Η Τούβα αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα των φτωχών περιοχών της Ρωσίας όπου ο δανεισμός αυξάνεται πολύ περισσότερο από όσο στις πιο ανεπτυγμένες ζώνες και πολύ ταχύτερα από τον μέσο όρο της Ρωσίας.

«Τα καταναλωτικά δάνεια στη Ρωσία δεν τα παίρνει η μεσαία τάξη», τονίζει η Ναταλία Ορλόβα, επικεφαλής της ομάδας οικονομολόγων στην τράπεζα Alfa-Bank JSC, η οποία διευκρινίζει ότι «η μεγάλη ζήτηση για δάνεια οφείλεται στη φτώχεια, καθώς ο κόσμος δανείζεται για να διατηρήσει το βιοτικό του επίπεδο ή να βελτιώσει τη ζωή του». Ετσι, στην Τούβα τα καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του έτους κατά περισσότερο από 30%, ποσοστό κατά 50% μεγαλύτερο από τον μέσο όρο ολόκληρης της Ρωσίας.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει σε όσα τμήματα της χώρας επλήγησαν περισσότερο από τη χειρότερη ύφεση των τελευταίων δύο δεκαετιών. Σε αυτές τις περιοχές δραστηριοποιείται κυρίως η μεγαλύτερη online ρωσική τράπεζα, TCS Group Holding. Το 82% των δανείων της έχει εκδοθεί για Ρώσους που ζουν εκτός των δύο πιο πλούσιων ρωσικών πόλεων, της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης.

«Ο πληθυσμός των φτωχών περιοχών έχει αναγκαστεί να καταφύγει στον δανεισμό για να διατηρήσει ένα υποφερτό βιοτικό επίπεδο», τονίζει η Ελενα Κρισίνα, καθηγήτρια στη Ρωσική Προεδρική Ακαδημία Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης.

Οι μισθοί των Ρώσων έχουν αυξηθεί, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να βελτιώσει την οικονομική τους κατάσταση και να δώσει ώθηση στην κατανάλωση. Ο λόγος είναι ότι οι φτωχοί στη Ρωσία διοχετεύουν πολλά χρήματα για την αποπληρωμή παλαιών δανείων, η εξυπηρέτηση των οποίων είναι εξαιρετικά δαπανηρή.

Σύμφωνα με τη Ναταλία Ορλόβα, οι Ρώσοι δανειολήπτες καταβάλλουν ετησίως δύο τρισ. ρούβλια, ποσό αντίστοιχο των 29 δισ. ευρώ, μόνον για τους τόκους των δανείων τους. Ενα μέσο νοικοκυριό δαπανά ήδη περίπου το 15% του εισοδήματός του για την αποπληρωμή χρεών, ποσοστό ανάλογο με εκείνο που στον ανεπτυγμένο κόσμο θεωρείται προανάκρουσμα τραπεζικής κρίσης.

Παράλληλα, σημειώνεται εκρηκτική αύξηση της λεγόμενης «μικροχρηματοδότησης», ενός είδους παρατραπεζικού συστήματος που σχεδόν δεν υπόκειται σε καμία ρύθμιση, αλλά χορηγεί μικρά δάνεια με εξαιρετικά υψηλά επιτόκια. Το πρώτο εξάμηνο του έτους, αυτή η κατηγορία δανείων σημείωσε αύξηση 60% σε σύγκριση με πέρυσι.

Οι τράπεζες στη Ρωσία αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία, σύμφωνα με τη ρωσική εταιρεία πιστοληπτικής αξιολόγησης ACRA, αντιπροσωπεύουν το 15% του δανειακού τους χαρτοφυλακίου.

Παρατράπεζες στα όρια της τοκογλυφίας

Η «μικροχρηματοδότηση», ένα είδος παρατραπεζικού συστήματος που χορηγεί μικρά δάνεια με εξαιρετικά υψηλά επιτόκια, γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη, εξαιτίας της αδυναμίας των Ρώσων να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Είναι το ύστατο καταφύγιο στο οποίο στρέφονται, ζητώντας δάνεια με τα οποία θα αποπληρώσουν τα παλαιότερα δάνεια.

Τα τελευταία στοιχεία φέρουν το 85% με 86% των Ρώσων δανειοληπτών να έχει πάρει κάποιου είδους πίστωση από αυτό το παρατραπεζικό σύστημα, και πριν από αυτήν την πίστωση να έχουν ήδη λάβει δάνειο από κάποια ρωσική τράπεζα. Σύμφωνα, άλλωστε, με τη ρωσική Στατιστική Υπηρεσία, το 9% των Ρώσων δανειοληπτών έχει τέσσερα δάνεια, το 15% έχει τρία δάνεια και το 6% από πέντε δάνεια και άνω. Αυξάνεται, άλλωστε, και το ποσοστό όσων έχουν δύο δάνεια, και το 2016 έφτασε στο 29% του συνόλου από το 24% στο οποίο ανερχόταν το 2015.

Σύμφωνα με τον Αντρέι Λιούσχιν, αντιπρόεδρο του Δ.Σ. της τράπεζας Loko Bank, ο κόσμος στρέφεται στη «μικροχρηματοδότηση» επειδή δείχνει μεγάλη ανοχή σε οποιοδήποτε βεβαρημένο παρελθόν του επίδοξου δανειολήπτη ως προς το αξιόχρεό του. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου Fitch, οι δανειολήπτες αυτού του παρατραπεζικού συστήματος εγγίζουν τα έξι εκατομμύρια άτομα, ενώ το δανειακό του χαρτοφυλάκιο ανήλθε το πρώτο εξάμηνο του έτους στα 100 δισ. ρούβλια, ποσό αντίστοιχο του 1,5 δισ. ευρώ. Αναλυτές του κλάδου προειδοποιούν ότι το σύστημα αυτό θα οδηγήσει τους Ρώσους στη πτώχευση, ενώ η Τράπεζα της Ρωσίας και τα στελέχη της έχουν επανειλημμένως εκφράσει ανησυχία για την υπερχρέωση πολλών Ρώσων.

Facebook Comments