Μία από τις ναυαρχίδες της εγχώριας οικονομίας και δεύτερη τη τάξει εξαγωγική δύναμη έχει πέσει στις ξέρες των προβλημάτων του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με τον κίνδυνο του ναυαγίου να κοντοζυγώνει.
 
Οι ελληνικές εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας «στραγγαλίζονται» λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων στην έγκριση από τις πιστώτριες τράπεζες των σχεδίων αναδιάρθρωσης ήμετοχοποίησης των δανειακών τους υποχρεώσεων. Την ίδια ώρα που η ανταγωνίστρια και γείτονας Τουρκία πραγματοποιεί δυναμικές επενδύσεις και «γερό μπάσιμο» σε αυτόν τον παραδοσιακά ελληνικό επιχειρηματικό χώρο.
 
Η ευθύνη των τραπεζών στη διαιώνιση του προβλήματος: το παράδειγμα της Δίας και της Νηρεύς
 
Οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες ουσιαστικά ελέγχουν την ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια. Στην εταιρεία Δίας ελέγχουν το 42,79% του μετοχικού κεφαλαίου και στη Σελόντα το 21% – πρόκειται αντίστοιχα για την τρίτη και τη δεύτερη σε μέγεθος εταιρεία. Την ίδια ώρα, στον Νηρέα –το νούμερο 1 του κλάδου– οι τράπεζες δεν ελέγχουν μετοχές αλλά δάνεια 222 εκατ. ευρώ. Αντί, όμως, να επισπεύσουν την εξυγίανση και ανασυγκρότησητων επιχειρήσεων αυτών, καθυστερούν χαρακτηριστικά να αναλάβουν δράση ή παρακωλύουν τις διαδικασίες με την αδυναμία λήψης αποφάσεων.
 
Η Δίας έχει καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα από το Σεπτέμβριο του 2013. Ενώ, όμως, έχουν ολοκληρωθεί όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες (Δέουσας Επιμέλειας, οικονομικός έλεγχος και έλεγχος αποθεμάτων) κι ενώ έχουν εκπονηθεί δύο σχέδια αναδιάρθρωσης, η εταιρεία βρίσκεται ακόμη εν αναμονή. Αποτέλεσμα; Έχουν παρέλθει 5 μήνες από το αίτημα υποβολής στο 99 και η επιχείρηση δεν γνωρίζει όχι μόνο αν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει τα χρέη της, αλλά πώς θα ανταπεξέλθει γενικά. Και οι υπέυθυνοι; Σιγή ιχθύος…
 
Σε ό,τι αφορά τη Νηρεύς, πρόσφατα δημοσιεύματα θέλουν ανήσυχους τους μετόχους και ομολογιούχους της. Αιτία η συνέλευση των ομολογιούχων του Μετατρέψιμου Ομολογιακού Δανείου (ΜΟΔ) της,  που έδωσε πίστωση χρόνου ενός μόλις μήνα για την αποπληρωμήτης δόσης και των τόκων, που ήταν καταβλητέόι στις 28 Φεβρουαρίου 2014. Οι πιστωτές της Νηρεύς συνδέουν το θέμα του ομολογιακού δανείου με τη συνολική αναδιάρθρωση του δανεισμού της εταιρείας και τη μερική μετοχοποίηση των δανειακών της υποχρεώσεων, ωστόσο τίποτα δεν προχωράει και η καθυστέρηση αυτή πλήττει την εταιρεία όχι μόνο στη βάση της συναλλακτικής της ικανότητας, αλλά και της εν γένει αξιοπιστίας της.
 
Επομένως, χάνεται υπερπολύτιμος χρόνος λόγω της κωλυσιεργίας ή και ανικανότητας του εγχώριου τραπεζικού συστήματος να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα σε επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα μπορούν να προσφέρουν στην ελληνική οικονομία.
 
H δυναμική του κλάδου
 
Οι ιχθυοκαλλιέργειες/υδατοκαλλιέργειες στην Ελλάδα αποτελούν κλάδο με έντονη δυναμική και εξωστρέφεια που μπορεί να καταστεί μοχλός ανάπτυξης για την ταλαιπωρημένη ελληνική οικονομία. Η καλλιέργεια και πώληση ιχθυηρών γενικά συνιστούν το δεύτερο σημαντικότερο εξαγωγικό προϊόν της χώρας (έπειτα από το λάδι και την ελιά) βάσει της πρόσφατης έκθεσης McKinsey, ενώ εντυπωσιακές είναι οι επιδόσεις του επιχειρηματικού αυτού τομέα στους αριθμητικούς δείκτες. Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους: 
 
– η χώρα μας παράγει 123.000 τόνους {στοιχεία της KontaliAnalyse για το 2013} ψαριού ετησίως (κατά πλειοψηφία τσιπούρα και λαβράκι), ποσό που αντιστοιχεί στο 50 % περίπου της διεθνούς αγοράς
– κάθε βδομάδα εξάγονται περίπου 2.000 τόνοι φρέσκιας ελληνική τσιπούρας και λαβρακιού οδικώς και αεροπορικώς σε περισσότερες από 30 χώρες ανά τον κόσμο
– το 80% της παραγωγής αυτής εξάγεται στο εξωτερικό, με τα ετήσια έσοδα να ανέρχονται σε 400 εκατ. ευρώ, ενώ ο συνολικός τζίρος φτάνει τα 500 εκατ.
– στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται περί τις 65 εταιρείες, με τις 4 σημαντικότερες από αυτές να έχουν το 70% του τζίρου
– ο κλάδος απασχολεί περίπου 10.000 εργαζομένους
Ο βραχνάς του υπερδανεισμού
Παρά το δυναμισμό και την εξωστρέφειά του, ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών έχει βρεθεί σε αδιέξοδο, εξαιτίας του υπερδανεισμού και των ασφυκτικών πιέσεων που ασκούνται από τις τράπεζες. Αυτός είναι ο λόγος που παρόλη την εντυπωσιακή παρουσία της ελληνικής ιχθυοπαραγωγής στην εγχώρια και –κυρίως– ξένη αγορά, δεν έχει παρατηρηθεί ανάλογη συμβολή του στην ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας.
Tα τέσσερα μεγαλύτερα ονόματα του χώρου (Νηρεύς, Δίας, Σελόντα και Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες) βρίσκονται πλέον στη δυσμενή θέση να επιβαρύνονται με δανειακές υποχρεώσεις ύψους περίπου 600 εκατ. ευρώ.Μία από τις αιτίες συσσώρευσης χρεών είναι η φύση της ιχθυοκαλλιεργητικής εργασίας που λόγω της μακράς παραγωγικής διαδικασίας (16-22 μήνες) απαιτεί αυξημένα κεφάλαια κίνησης, γεγονός που οδήγησε τις εταιρείες σε υψηλή δανειοδότηση.
Η οικονομική κρίση της χώρας, ωστόσο, και τα νέα δεδομένα που επέβαλε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είχαν ως αποτέλεσμα να κλείσουν οι στρόφιγγες χρηματοδότησης, οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου να αντιμετωπίσουν σοβαρότατα προβλήματα ρευστότητας, να αδυνατούν να πληρώσουν τα χρέη τους και να βρίσκονται μπροστά στο φάσμα της χρεωκοπίας.
Παρότι οι ελληνικές επιχειρήσεις ιχθυοκαλλιέργειας έχουν συμφωνήσει να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση ή/και μετοχοποίηση,οι τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν το θέμα με τη δέουσα σοβαρότητα, από τη στιγμή μάλιστα που η πορεία του κλάδου για τη φετινή χρονιά αναμένεται ανοδική, λόγω των αυξημένων τιμών πώλησης για την τσιπούρα και το λαβράκι. Αν χαθεί και αυτή η ευκαιρία για ανάκαμψη και με δεδομένη την αποθαρρυντική στάση των τραπεζών απέναντι σε ξένους επενδυτές, ως διαφαινόμενη λύση προκύπτει τελικά η πτώχευση. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον χιλιάδων εργαζομένων, στην πλειοψηφία τους στην επαρχία.
 
Η Ελλάδα ιχθυοκαλλιεργητικός κόμβος της Ευρώπης
 
Οι διατροφικές συνήθειες παγκοσμίως έχουν αλλάξει, το ίδιο και η συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον με τη σταδιακή καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης.[1]Η κατά κεφαλήν κατανάλωση ψαριών σε παγκόσμιο επίπεδο έχει διπλασιαστεί κατά τα τελευταία 50 χρόνια, ενώ μέλημα των περισσοτέρων μας πια είναι η υπεύθυνη κατανάλωση υγιεινών τροφών που έχουν παραχθεί από εταιρείες προσανατολισμένες στην αειφορία και την βιώσιμη ανάπτυξη.[2] 
 
Και οι ελληνικές εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειες μπορούν να ανταπεξέλθουν στις σύγχρονες προκλήσεις προσφέροντας ένα ασφαλές και επιθυμητό προϊόν τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Μπορούν να εξελιχθούν σε ευρωπαϊκό ιχθυοκαλλιεργητικό κόμβο. Οι ταχύτητες χελώνης, όμως, με τις οποίες διεξάγονται οι διαδικασίες αναδιάρθρωσής τους οδηγούν τον πολλά υποσχόμενο, δυναμικό και εξωστρεφή κλάδο σε αργό θάνατο.

Facebook Comments