Πόσο επηρεάζει η σχέση Άγκυρας-Βερολίνου τις εξαγωγές όπλων;

Ο Άρμιν Πάπεργκερ, επικεφαλής της μεγαλύτερης καταστευάστριας όπλων της Γερμανίας Rheinmetall υποστηρίζει ότι η ένταση μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας καθιστά αδύνατη τη συνέχιση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της χώρας του με την Τουρκία. Οι Γερμανοί κατασκευαστές όπλων χρειάζονται ειδική άδεια από το γερμανικό υπ. Οικονομίας προκειμένου να πουλήσουν τα όπλα και λοιπές υπηρεσίες στο εξωτερικό. «Εάν δεν βελτιωθούν οι σχέσεις με την Τουρκία, θα είναι δύσκολο να λάβουμε σχετική άδεια από τη Γερμανία», ανέφερε στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ο Άρμιν Πάπεργκερ, εκφράζοντας την αγωνία για το μέλλον σειράς διμερών εξοπλιστικών προγραμμάτων, που προς το παρόν βρίσκονται στον πάγο.

Πόσο μεγάλες είναι τελικά οι συναλλαγές με την Τουρκία;

Η βιομηχανία όπλων είναι αναμφίβολα ένας κομβικής σημασίας κλάδος της γερμανικής οικονομίας, όσο βέβαια και αμφιλεγόμενος. Ενδεχόμενη πτώση στις πωλήσεις προς την Τουρκία, θα έπληττε συνολικά τον κλάδο, αν και στην πραγματικότητα η Γερμανία συνεχίζει να έχει πολλούς άλλους δυνητικούς αγοραστές.

Το γερμανικό υπ. Οικονονομίας, απαντώντας σε επίσημο ερώτημα που του τέθηκε, ανέφερε ότι κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2017 ενέκρινε πωλήσεις προς την Τουρκία, που ανέρχονταν σε σχεδόν 25 εκ. €. Την ίδια περίοδο το 2016 ο αριθμός αυτός ανερχόταν σε 69 εκ. €. Σύμφωνα με το υπουργείο οι εγκεκριμένες εξαγωγές αφορούσαν βόμβες, τορπίλες, πυραυλικά συστήματα. Για λόγους σύγκρισης αξίζει να σημειωθεί ότι τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2017 η Σουηδία αγόρασε όπλα αξίας 30 εκ. € και η Ελβετία όπλα αξίαςε 22,7 εκ. €. Οι κορυφαίοι δύο αγοραστές ήταν με διαφορά η Αλγερία (με 830 εκατομ. €) και η Λιθουανία (με 469 εκατομ. €).

Πού βρίσκεται η Γερμανία στον παγκόσμιο χάρτη εξαγωγών όπλων;

Συχνά ακούγεται ότι η Γερμανία είναι ο τρίτος εξαγωγέας όπλων στον κόσμο, ωστόσο πολλές φορές τα επίσημα στοιχεία δεν είναι απολύτως επικαιροποιημένα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι η Γερμανία συγκαταλέγεται στο «top 5» των χωρών που εξάγουν όπλα, αρκετά πίσω από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, ενώ είναι συγκρίσιμη με τη Γαλλία αλλά και την Κίνα. Συνολικά το 2016 η γερμανική κυβέρνηση έδωσε άδειες για πωλήσεις όπλων ανά τον κόσμο που ανέρχονταν στα 6,85 δις €.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο SIPRI της Στοκχόλμης, η Γερμανία πέρσι κατείχε το 5,6% των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γερμανία, έχει μια ευρεία βάση αγοραστών σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων βρίσκονται οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελλάδα, η Βραζιλία, η Νότια Κορέα και η Ινδία. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το 46,4% των αδειών για εξαγωγές γερμανικών όπλων αφορούσαν άλλες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία.

Αλλαγή στάσης της κυβέρνησης λόγω σφοδρής κριτικής 

Τελικά όμως τι συμβαίνει; Οι γερμανικές εξαγωγές όπλων καταγράφουν άνοδο ή βρίσκονται σε καμπή; Η ζήτηση όπλων αυξήθηκε έντονα το 2015, κυρίως από χώρες της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.

Αυτή η τάση παρατηρείται μέχρι σήμερα. Για το 2018 υπολογίζεται μάλιστα ότι οι παραπάνω περιοχές αναμένεται να απορροφήσουν το 40% των γερμανικών εξαγωγών. Ωστόσο αν εξαιρέσει κανείς αυτά τα δεδομένα, που αφορούν άλλωστε περιοχές όπου μαίνονται πόλεμοι και κρίσεις, σε γενικές γραμμές η τάση που καταγράφουν οι γερμανικές εξαγωγές όπλων είναι μάλλον πτωτική.

Τα 6,85 δις € που καταγράφηκαν το 2015, είναι σημαντικά πιο χαμηλά σε σχέση με τα 7,86 δις €, που κατέγραψαν οι γερμανικές εξαγωγές το 2015. Το γεγονός πάντως ότι πλέον η γερμανική κυβέρνηση δίνει λιγότερες άδειες έχει να κάνει και με το ότι εξετάζει στο μεταξύ πιο προσεκτικά τους επίδοξους αγοραστές. Σημειωτέον ότι από το 2013 η στάση της γερμανικής κυβέρνησης στο θέμα των αδειών άρχισε να αλλάζει, όταν της ασκήθηκε κριτική για το ότι εξάγει όπλα σε χώρες που δε σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Και οι εξαγωγές προς Αίγυπτο και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δυο χώρες που έχουν κατηγορηθεί πολλάκις για επιβολή βασανιστηρίων, δέχθηκαν σφοδρή κριτική.