Τι ευνοεί και τι απειλεί τη γερμανική οικονομία;

Ανάπτυξη 0,8% κατέγραψε το γερμανικό ΑΕΠ σε σχέση με το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Οι θετικές εξελίξεις αναγκάζουν πολλούς οικονομολόγους να διορθώσουν, για μια ακόμα φορά, προς τα πάνω τις προβλέψεις τους για την πορεία της γερμανικής οικονομίας. Σε γενικές γραμμές η οικονομία θα συνεχίσει να βρίσκεται για τα επόμενα χρόνια σε αναπτυξιακή τροχιά, προβλέπει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank Γεργκ Κρέμερ. Τι θα μπορούσε να ενισχύσει ή να απειλήσει την ανοδική πορεία της γερμανικής οικονομίας;

Τι ευνοεί την ανοδική τροχιά;

α) Η κατανάλωση: Η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, η αποταμίευση δεν αποδίδει λόγω των χαμηλών επιτοκίων, οπότε κατά συνέπεια ενισχύεται η κατανάλωση. Οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι η κατανάλωση θα συνεχίσει να συμβάλει στην ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας.

β) Η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας: Η εξωστρεφής γερμανική οικονομία, με τις εξαγωγές να καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, ωφελείται από την επιστροφή της παγκόσμιας οικονομίας σε τροχιά ανάκαμψης. Τους πρώτους εννέα μήνες του 2017 οι γερμανικές εξαγωγές ξεπέρασαν σε αξία τα 954 δις ευρώ, 6% περισσότερο από πέρυσι.

γ) Η σταθεροποίηση της Ευρωζώνης: Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ η ζώνη του ευρώ έχει αφήσει πίσω της την οικονομική κρίση. Πρόσφατα ο επικεφαλής Ευρώπης Πολ Τόμσεν δήλωνε ότι το κλίμα υπέρ της Ευρωζώνης στις χώρες-μέλη είναι πιο θετικό από ποτέ. Για το ΔΝΤ πάντως η Ευρώπη εξελίσσεται σε ατμομηχανή για την παγκόσμια οικονομία.

δ) Το φθηνό χρήμα: Η ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης επωφελείται από την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων της ΕΚΤ. Καταναλωτές και επιχειρήσεις έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε χρήμα, το οποίο οδηγεί σε ενίσχυση των επενδύσεων. Παρά το γεγονός ότι η Φρανκφούρτη ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, τα επιτόκια θα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και μετά τον τερματισμό του πρόγραμμα, τονίζει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι.

Τι θέτει σε κίνδυνο τη θετική πορεία της οικονομίας;

α) Η «υπερθέρμανση»: Λόγω της συνεχιζόμενης αναπτυξιακής πορείας, η παραγωγή προϊόντων φέρνει την γερμανική οικονομία στα όριά της. Δεν αποκλείεται οι βιομηχανίες να μην μπορέσουν σε κάποια στιγμή να ανταποκριθούν στην ζήτηση, μιας και καθυστερούν οι απαραίτητες επενδύσεις ή δεν υπάρχουν εργατικά χέρια.

β) Οι μπορικοί φραγμοί: Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανήκει στους επικριτές του ελευθέρου εμπορίου. Μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ υπάρχουν διαφωνίες για την επιβολή δασμών. Για πολλούς Ρεπουμπλικανούς το γερμανικό εμπορικό πλεόνασμα αποτελεί κόκκινο πανί.

γ) Η συναλλαγματική ισοτιμία: Τους τελευταίους μήνες το ευρώ ενισχύθηκε έναντι του δολαρίου καθιστώντας τα γερμανικά προϊόντα ακριβότερα στο εξωτερικό. Ένα ισχυρότερο ευρώ θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ζήτηση προϊόντων Made in Germany.

δ) Η φούσκα ακινήτων: Τα χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια εκτοξεύουν τη ζήτηση για ακίνητα. Από τον οικοδομικό οργασμό επωφελείται η γερμανική οικονομία, ενώ την ίδια στιγμή ανεβαίνουν οι τιμές των ακινήτων στις μεγάλες γερμανικές πόλεις. Επειδή όμως τα χρέη για στεγαστικά δάνεια είναι σαφώς λιγότερα από τα διαθέσιμα εισοδήματα, ο γερμανός οικονομολόγος Γεργκ Κρέμερ δεν διακρίνει κάποιο κίνδυνο για δημιουργία φούσκας στην αγορά ακινήτων.