Το διάστημα Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2012 ήταν έτοιμο το σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ

Νέο βιβλίο από δημοσιογράφους του Economist αποκαλύπτει πως στα μέσα του 2012, ΕΚΤ, ΔΝΤ, Κομισιόν και Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, είχαν ετοιμάσει το σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, το οποίο και θα εφάρμοζαν στην χώρα μας, με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς να πουν… πολλά στην ελληνική κυβέρνηση.

Το βιβλίο των Τζον Πιτ και Άντον Λα Γκουάρντια, δημοσιογράφων του Economist, με τίτλο «Unhappy Union: How the euro crisis and Europe can be fixed», υπογραμμίζει πως η πιο σκοτεινή στιγμή της κρίσης χρέους της ευρωζώνης ήρθε στα μέσα του 2012 όταν η Ελλάδα βρέθηκε στα πρόθυρα της εξόδου από το ευρώ και δημιουργήθηκαν αμφιβολίες για το εάν η Κύπρος θα παραμείνει στην Ένωση, εάν φύγει η Αθήνα.

Εκείνη η περίοδος ήταν μετά το PSI και μετά τις (δεύτερες) εκλογές της 17ης Ιουνίου, όπου τα πράγματα στην ευρωζώνη είχαν αρχίσει να χτυπούν κόκκινο, αφού μετά τον «προβληματικό» Νότο, η κρίση είχε αρχίσει να πλήττει και τον πυρήνα του ευρώ.

Το βιβλίο εξετάζει προσεκτικά τα ταραχώδη χρόνια 2010-2013, περιγράφοντας τα κρίσιμα γεγονότα της περιόδου Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2012, όταν το μακροπρόθεσμο μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος «έτριζε».

Η κατάσταση στην Ευρώπη ήταν εξαιρετικά ετοιμόρροπη και οι χρηματοπιστωτικές αγορές τόσο νευρικές, όπως σημειώνεται, που οποιαδήποτε λάθος απόφαση ή κακή επικοινωνιακή πολιτική, θα έστελνε τους χρηματιστηριακούς δείκτες παγκοσμίως σε κραχ, ταρακουνώντας τις οικονομίες σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στην Ευρώπη.

Οι Πιτ και Λα Γκουάρντια περιγράφουν τις εύθραυστες στιγμές του συγκεκριμένου τετραμήνου, αποκαλύπτοντας πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ εργαζόντουσαν «ώρα με την ώρα, μέρα με τη μέρα» πάνω στην κατάρτιση του σχεδίου διαχείρισης της αποχώρησης μιας χώρας από τη ζώνη του ευρώ. Παρόμοια σχέδια έκτακτης ανάγκης έκαναν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως επίσης τονίζουν.

Οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι υπήρχε τόση μεγάλη νευρικότητα εκείνη την περίοδο να μην διαρρεύσει το σχέδιο αυτό, που κανένα από τα παραπάνω θεσμικά όργανα δεν συζητούσε με κανέναν το τι ακριβώς έκανε.

Ο Πιτ και ο Λα Γκουάρντια γράφουν χαρακτηριστικά πως «όλα ήταν ένας παράξενος χορός στο σκοτάδι. Εντός της Κομισιόν το προσωπικό της διεύθυνσης οικονομικών είχε ρητή εντολή να μην κάνει οποιαδήποτε εργασία σχετικά με την πιθανή διάσπαση της ευρωζώνης, και παράλληλα μια μυστική ομάδα ανώτερων αξιωματούχων και των επιτρόπων έκανε ακριβώς αυτό: Ετοίμαζε το σχέδιο εξόδου μίας χώρας από την ευρωζώνη».

Αυτό που προκαλεί αίσθηση είναι ότι οι συγγραφείς επισημαίνουν πως «το μεγάλο δίλημμα εκείνη την περίοδο ήταν το τι θα ειπωθεί στις ελληνικές αρχές σχετικά με τις προετοιμασίες για την πιθανή επιστροφή της χώρας τους στη δραχμή. Η απάντηση ήταν: Σχεδόν τίποτα».

Όπως ανέφερε το Reuters εκείνη τη χρονική στιγμή και το ρεπορτάζ των Πτι και Λα Γκουάρντια το επιβεβαιώνει, οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης είχαν καταρτίσει ειδικά σχέδια για τον περιορισμό των αναλήψεων από τα ΑΤΜs στην Ελλάδα, την επιβολή ελέγχων κεφαλαίου και το κλείσιμο των συνόρων εάν η Ελλάδα έφευγε από το ευρώ.