Πραγματικό «όπλο» το πρωτογενές πλεόνασμα;

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις το πιο πιθανό σενάριο είναι ένα έμμεσο κούρεμα του δημοσίου χρέους που θα προβλέπει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων από 30 σε 50 χρόνια αλλά και την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων στα διμερή δάνεια.

Το Νοέμβριο του 2012 το Eurogroup είχε δεσμευτεί να προχωρήσει σε κινήσεις που θα ανακουφίζουν την Ελλάδα από το βάρος του χρέους, υπό την προϋπόθεση ότι η Αθήνα θα εκπλήρωνε τον όρο του πρωτογενούς πλεονάσματος. Πριν από δύο εβδομάδες η Eurostat επιβεβαίωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση εκπλήρωσε τον όρο αυτό, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τη λήψη πρόσθετων μέτρων.

Αυταπάτη το πλεόνασμα;

Εντούτοις η επίτευξη ή όχι του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι ένα αρκετά διαφιλονικούμενο ζήτημα στις τάξεις των οικονομολόγων. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν λόγο για μια «αυταπάτη» της Αθήνας που έχει τις ευλογίες της ΕΕ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Όταν εξαιρείς έναν σημαντικό αριθμό δαπανών, πετυχαίνεις πάντα πλεόνασμα, υποστηρίζει, για παράδειγμα, ο επικεφαλής του Ινστιτούτου IFO του Μονάχου Χανς – Βέρνερ Ζιν.

Σε δηλώσεις του προς την Deutsche Welle ο γνωστός οικονομολόγος, ο οποίος έχει ταχθεί επανειλημμένως υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, σημειώνει: «Η Ελλάδα δεν έχει πετύχει κανένα πρωτογενές πλεόνασμα, πρόκειται για μια πληροφορία που διαδίδεται από τα μέσα ενημέρωσης και η οποία είναι λανθασμένη».

Αντιθέτως, όπως υποστηρίζει, «η Ελλάδα έχει ένα τεράστιο πρωτογενές έλλειμμα. Για τη δική του συνεισφορά όμως το ΔΝΤ δεν συνυπολογίζει ένα μέρος του ελλείμματος. Αυτός όμως είναι ο ορισμός του ΔΝΤ και όχι της Eurostat ή άλλων στατιστικών υπηρεσιών». Στην πραγματικότητα η ευρωπαϊκή στατιστική αρχή δεν υπολογίζει μόνη της πρωτογενή πλεονάσματα και ελλείμματα των χωρών μελών. Το έργο αυτό αναλαμβάνουν άλλοι θεσμοί, όπως η Κομισιόν ή το ΔΝΤ. Στη δε περίπτωση της Ελλάδας εξαιρέθηκαν τα 20 δις ευρώ που δόθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Και αυτό είναι που επικρίνεται από πολλούς ειδικούς.

Επιστροφή στην ανάπτυξη

Το τελευταίο διάστημα βέβαια η Κομισιόν τείνει να παρουσιάζει μια θετική εικόνα της Ελλάδας, προβλέποντας μάλιστα ένα αξιοσημείωτο comeback. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, το 2014 η Ελλάδα θα εξέλθει από την ύφεση, σημειώνοντας ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 0,6 %. «Η ανάκαμψη της ευρωζώνης μπορεί να συμβάλει στην αναθέρμανση των εξαγωγές προϊόντων», αναφέρει η Επιτροπή στις προβλέψεις της που παρουσίασε χθες Δευτέρα.

Το 2015 μάλιστα η ελληνική οικονομία αναμένεται να τρέξει με ρυθμούς 2,9 %. «Σε αυτό αναμένεται αν συμβάλουν τόσο οι επενδύσεις όσο και η ιδιωτική κατανάλωση», επισημαίνεται στη σχετική πρόγνωση. Η ανεργία όμως συνεχίζει να υποχωρεί με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς: από το 27,4 % φέτος θα υποχωρήσει στο 24 % την ερχόμενη χρονιά. Στα ύψη παραμένει την ίδια ώρα και το χρέος: φέτος θα κυμανθεί στο 177,2% του ΑΕΠ και του χρόνου αναμένεται να υποχωρήσει στο 172,4%.