Οι 751 πολιτικοί που θα εκλεγούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μετέχουν σε ένα σώμα που προβλέπεται να γίνει πιο ισχυρό, πιο αμφιλεγόμενο και πιο διχασμένο από όλα τα κοινοβούλια που έχουν προκύψει από τις πρώτες εκλογές του 1979.

Ένα συνονθύλευμα από περίπου 150 κόμματα που προέρχονται από κάθε γωνιά της ευρωπαϊκής πολιτικής -από φιλελεύθερους σοσιαλιστές μέχρι χριστιανοδημοκράτες, από σταλινιστές μέχρι φεντεραλιστές, από φασίστες μέχρι «πειρατές»- θα γεμίσουν ένα κοινοβούλιο που σήμερα μοιάζει να δειλιάζει σε σχέση με τις δυνάμεις του.

Τους ευρωβουλευτές τους περιμένει ένας μακρύς κατάλογος από ζητήματα στρατηγικής που καλούνται να αντιμετωπίσουν: Πώς θα δαπανήσουν τον προϋπολογισμό 1 τρισ. ευρώ. Ποιους κανόνες θα επιβάλουν σε τεχνολογικούς κολοσσούς όπως η Google και το Facebook. Σε ποια σημεία θα πιέσουν το χρηματοπιστωτικό κέντρο City του Λονδίνου. Και, εφόσον προκύψει θέμα, αν θα στηρίξουν μια εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ.

Αλλά πριν από όλα αυτά, θα ξεκινήσει ένα παιχνίδι που πραγματικά θα καθηλώσει τις Βρυξέλλες: οι διορισμοί των θέσεων στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Θα περάσουν μήνες με τσακωμούς, παζάρια και απειλές, για να αποφασίσουν το κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη ποιος θα πλοηγήσει την Ε.Ε. τα επόμενα πέντε χρόνια.

Οι πρώτες και πιο σημαντικές εξετάσεις θα δοθούν για το αν θα αναδειχθεί στη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την πιο σημαντική έδρα της Ε.Ε., ένας «Spitzenkandidat», όπως αποκαλούνται οι εκλογικοί υποψήφιοι καθεμιάς από τις πανευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες.

Ωστόσο η διαδικασία διορισμού των θέσεων θα είναι κάτι παραπάνω από απλή εξέταση θεσμικής και πολιτικής ισχύος. Θα καθορίσει επίσης τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Οι υποψήφιοι για την Κομισιόν που θα προσεγγίζουν την ευρωβουλή για να κερδίσουν την έγκρισή της θα δίνουν υποσχέσεις και δεσμεύσεις για τα προγράμματά τους, οι οποίες και θα διαμορφώσουν τις επόμενες μεταρρυθμίσεις της Ε.Ε.

Από πολλές απόψεις, η δύναμη του Ευρωκοινοβουλίου παραμένει υποανάπτυκτη ή αποπροσανατολισμένη. Οι νομικές αρμοδιότητές του στην επιρροή της εξωτερικής πολιτικής -όπως η διαχείριση της ουκρανικής κρίσης- είναι περιορισμένες. Οι προειδοποιήσεις του για βέτο στον μακροχρόνιο προϋπολογισμό της Ε.Ε. αποδείχθηκαν υπερφίαλες.

Οι ανώτατες έδρες

Οι εθνικές κυβερνήσεις στο παρελθόν υποχρεώνονταν απρόθυμα να αποσύρουν υποψήφιους για τις ευρωπαϊκές επιτροπές όταν το Ευρωκοινοβούλιο στρεφόταν εναντίον τους στις δημόσιες ακροάσεις, λόγω παλαιότερων απόψεών τους ή του ιστορικού τους.

Τώρα, το κοινοβούλιο προσπαθεί να ενισχύσει τη δύναμή του, επιμένοντας να γίνει επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν ο νικητής Spitzenkandidat των εκλογών. Ο Jean-Claude Juncker, ο βετεράνος ρυθμιστής της ευρωζώνης, κουβαλά τη σημαία της κεντροδεξιάς, ενώ ο Martin Schulz, ο Γερμανός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβούλιου, είναι ο υποψήφιος της κεντροαριστεράς.

Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα χρίσουν τον υποψήφιο για την προεδρία, συνυπολογίζοντας τα αποτελέσματα των εκλογών. Το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει εν συνεχεία να εγκρίνει τον υποψήφιο. Το πώς θα εξελιχθεί όλο αυτό στην πράξη θα καθορίσει και το δεδικασμένο για το ποιος θα έχει την επιρροή στο εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. – το Ευρωκοινοβούλιο ή τα κράτη μέλη.

Εμπόριο

Η Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Συνεργασία θα αποτελέσει το μεγαλύτερο εμπορικό σύμφωνο στον κόσμο και οι διαπραγματευτές ελπίζουν να έχει ολοκληρωθεί του χρόνου. Ακόμη κι αν το καταφέρουν, το Ευρωκοινοβούλιο μπορεί και πάλι να τορπιλίσει το σύμφωνο.

Τα λαϊκιστικά και τα κεντρώα κόμματα της Ευρώπης αντιμετωπίζουν τη συμφωνία με καχυποψία. Πολλοί φοβούνται ότι θα βάλει νερό στα στάνταρ της Ε.Ε. για το περιβάλλον και την ασφάλεια τροφίμων, προς το συμφέρον των πολυεθνικών επιχειρήσεων.

Οι πολέμιοι επίσης προειδοποιούν ότι θα διευκολύνει τις εταιρίες όταν θα θέλουν να προσφύγουν εναντίον κυβερνήσεων. Αν συμπεριληφθούν ρυθμίσεις για τα αγροτικά και την ασφάλεια τροφίμων στο σύμφωνο, το νέο Ευρωκοινοβούλιο είναι πολύ πιθανό να προσπαθήσει να το «σκοτώσει».

Τραπεζικές υπηρεσίες

Από το 2009, το κοινοβούλιο έχει περάσει νόμους που επαναπροσδιορίζουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα, ξαναγράφοντας τους κανόνες για τράπεζες, αγορές, ασφάλειες και εγκαθιδρύοντας την τραπεζική ένωση στην ευρωζώνη.

Τα επόμενα πέντε χρόνια προβλέπεται να είναι λιγότερο δραστήρια. Όμως υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που παραμένουν άλυτα. Οι ευρωβουλευτές θα ζυγίσουν μια πρόταση για την αποκοπή των χρηματιστηριακών βραχιόνων των μεγάλων τραπεζών, ώστε να γίνουν πιο ασφαλείς και πιο διαχειρίσιμες σε περίπτωση κρίσης. Έχουν μείνει επίσης ατελείωτα τα σχέδια για την επόπτευση εκατοντάδων δεικτών αναφοράς της Ε.Ε., από τα επιτόκια Libor μέχρι τον άνθρακα και τον σολομό. Η οικονομική επιτροπή του κοινοβουλίου θέλει ακόμη να τεθούν υπόλογοι οι νέοι θεσμοί της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης.

Ενέργεια

Η πλέον επείγουσα ατζέντα του επόμενου κοινοβουλίου θα είναι οι ενεργειακοί και οι περιβαλλοντικοί στόχοι για το 2030, στόχοι–ορόσημο που παίζουν βασικό ρόλο στον καθορισμό των επενδυτικών σχεδίων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να αποφασιστούν μέχρι τον Οκτώβριο.

Το σημερινό κοινοβούλιο έχει προτρέψει τα 28 κράτη μέλη να προωθήσουν πιο φιλόδοξους στόχους, ζητώντας πιο δυνατές δεσμεύσεις για τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών και την ενεργειακή αποδοτικότητα. Ωστόσο, τα λόμπι πιστεύουν ότι οι συμμαχίες που θα δημιουργηθούν στο επόμενο κοινοβούλιο θα σημάνουν πιο περιορισμένες δυνατότητες από το σώμα να αντιταχθεί στην Κομισιόν και στα κράτη μέλη.

Ψηφιακά

Οι ευρωβουλευτές θα πολεμήσουν σκληρά για να υπερασπιστούν το προσχέδιο προτάσεων για τα ιδιωτικά δεδομένα, που επιβάλλει αυστηρότερους κανόνες σε εταιρίες όπως η Google και το Facebook όταν θέλουν να χρησιμοποιήσουν προσωπικές πληροφορίες Ευρωπαίων πολιτών στο διαδίκτυο.

Αυτοί οι κανόνες περιλαμβάνουν το δικαίωμα σβησίματος αναζητήσεων, με το οποίο θα μπορούν να ζητούν από τις ιστοσελίδες να αποσύρουν ευαίσθητες πληροφορίες ή εικόνες, καθώς επίσης την υποχρέωση των online επιχειρήσεων να ζητούν ρητή συναίνεση για τη χρήση προσωπικών δεδομένων.

Η πρόταση του κοινοβουλίου αυξάνει επίσης την ισχύ των εθνικών ρυθμιστών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να χρεώνουν βαριά πρόστιμα πολλών δισ. ευρώ σε μεγάλες εταιρίες που παραβιάζουν τους νέους κανόνες.

Μεταρρυθμίσεις Ε.Ε.

Το Ευρωκοινοβούλιο παραδοσιακά ενθουσιάζεται με την αλλαγή των συνθηκών, καθώς συνήθως αυξάνονται οι δυνάμεις του (αυτό συνέβη με τη Συνθήκη της Λισαβόνας 2009). Ο ενθουσιασμός του όμως έχει φθαρεί. Κι αυτό γιατί, αν και συνεχίζει να ζητείται η συμβουλή του -πιθανόν μέσω θεσμικής διαβούλευσης- οι εθνικές κυβερνήσεις εξακολουθούν να κυριαρχούν στην άσκηση. Κι αυτό κόβει ορισμένους ευρωβουλευτές, ειδικά δεδομένου ότι η επόμενη μεταρρύθμιση συνθήκης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί το βρετανικό αίτημα να επιστρέψουν εξουσίες από το κοινοβούλιο σε κράτη μέλη.

*Ρεπορτάζ των Alex Barker, Christian Oliver και James Fontanella-Khan από τις Βρυξέλλες

ΠΗΓΗ: FT.com

Facebook Comments