Σαν σήμερα, στις 23 Ιουνίου του 1996, “έφυγε” ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ο ακαδημαϊκός και ιδρυτής του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, υπήρξε πρωθυπουργός της Ελλάδας για 11 ολόκληρα χρόνια (1981-89, 1993-96).

Ο ίδιος είχε μία συναρπαστική ζωή. Από την Χίο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, στα κρατητητήρια της δικτατορίας του Μεταξά και από εκεί στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και του Μπέρκλεϋ. Χρόνια αργότερα βρέθηκε εξόριστος από τη χούντα των συνταγματαρχών και από εκεί στην ίδρυση του ΠΑΚ (μετέπειτα ΠΑΣΟΚ) και στον απόλυτο θρίαμβο του 81’.

Ο Παπανδρέου υπήρξε πράγματι ένας από τους πιο κοσμοπολίτες και μορφωμένους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας, με σοβαρή ακαδημαϊκή καριέρα και μεγάλο συγγραφικό έργο. Σε ηλικία μόλις 25 ετών έγινε ένα από τα πέντε μέλη της ελληνικής αντιπροσωπείας στη διάσκεψη του Bretton Woods.  Tο 1947 διορίζεται επίκουρος και στη συνέχεια τακτικός καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα και του Πανεπιστημίου Berkeley της Καλιφόρνια. Στο Μπέρκλεϋ μάλιστα διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης . Την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία συνέχισε και στα χρόνια της δικτατορίας, όπου εργάστηκε ως καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και μετέπειτα του Γιόρκ.

Σαν πρωθυπουργός, με το σύνθημα της «Αλλαγής» συγκρότησε μία νέα πολιτική δύναμη και έφερε πολλές και μεγάλες αλλαγές στον τόπο. Ο ίδιος άφησε το στίγμα του στη νεότερη ελληνική ιστορία και αυτή μονάχα θα τον κρίνει και θα αποτιμήσει το έργο του συνολικά. Διέφερε σε πολλά από τους προηγούμενους  πρωθυπουργούς της χώρας, κυρίως ως προς το όραματα που είχε για την Ελλάδα. Καθιέρωσε το κοινωνικό κράτος και πραγματοποίησε την άνοδο της μικρομεσαίας τάξης, φέρνοντας έτσι για πρώτη φορά τον απλό Έλληνα στο επίκεντρο.  Ο μέσος πολίτης ένιωσε πως παίρνει πραγματικά υπόσταση, ελευθερία και αξιοπρέπεια.

Ο ίδιος, συχνά έλεγε για τον εαυτό του ότι είναι σαν ένα«τζάκι». Αν καθόσουν πολύ μακριά του, συνήθιζε να λέει, «κρύωνες, ενώ αν καθόσουν πολύ κοντά του καιγόσουν».  Οι άλλοι τον χαρακτήριζαν συχνά λαοπλάνο, λαϊκιστή αλλά και σαγηνευτικό ρήτορα και γοητευτικό συνομιλιτή. Όχι άδικα. Ο Παπανδρέου ηλέκτριζε τα πλήθη όσο κανένας και είχε μία μοναδική επικοινωνία με τους ανθρώπους. Μία ιδιαίτερη σχέση με το πλήθος. Σχέση που φυσικά ήταν αμφίδρομη.  Λίγοι ηγέτες, είχαν την τιμή να τους αποκαλεί ο λαός με το μικρό τους όνομα. Και για τον κόσμο ήταν πάντα ο «Ανδρέας».

Αγαπήθηκε και μισήθηκε πολύ, όπως συμβαίνει άλλωστε με όλες τις μεγάλες προσωπικότητες. Όλοι όμως τον θαύμαζαν. Ψηφοφόροι και μη. Και δικαίως. Χωρίς αυτόν, ούτε η κοινωνία θα ήταν η ίδια, ούτε φυσικά η δημοκρατία-όπως τουλάχιστον είναι σήμερα νομιμοποιημένη στην συνείδηση των πολλών. 

Όποια και αν θα είναι η κρίση της ιστορίας για τον Ανδρέα Παπανδρέου, κανείς δεν μπορεί  αμφισβητήσει (νομίζω) ότι υπήρξε ένας πραγματικά  χαρισματικός ηγέτης και όχι ένας τυχαίος καιροσκόπος που εκμεταλλεύτηκε μία συγκυρία. Μια ισχυρή προσωπικότητα που έφυγε σαν σήμερα, πριν 18 χρόνια…

Facebook Comments