Αν και η κυβέρνηση κάνει πως δεν καταλαβαίνει και συνεχίζει την καραμέλα της «καθαρής εξόδου», τα πράγματα για το τι θα ισχύει μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου έχουν αρχίσει και ξεκαθαρίζουν από πολύ έως πάρα πολύ.

Πρώτον, το καθεστώς της Ελλάδας μετά τον Αύγουστο το όρισε και επισήμως ο νέος ΥΠΟΙΚ τη Γερμανίας. Και δεύτερον, το ποιος θα έχει τα ηνία και την υψηλή εποπτεία του προγράμματος, ορίστηκε επίσης. Και αυτός δεν είναι άλλος από το ΔΝΤ, για το οποίο υπήρχαν αρκετές εκτιμήσεις το τελευταίο διάστημα ότι θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα.

Σε ότι αφορά το πρώτο, ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Όλαφ Σολτς δήλωσε στην Süddeutsche Zeitung: «θα παραμείνουμε σε διάλογο με την ελληνική κυβέρνηση για να διασφαλίσουμε ότι θα διατηρήσει την μεταρρυθμιστική πολιτική. Από αυτό εξαρτάται, εάν θα υπάρξει αισθητή ελάφρυνση χρέους». Ουσιαστικά ο Σολτς προανήγγειλε το πρόγραμμα στο οποίο θα μπει η Ελλάδα: Eλάφρυνση του χρέους σταδιακά σε δόσεις ανάλογα με την τήρηση των μεταρρυθμίσεων.

Κάτι ανάλογο είχε πει και ο πρώην επικεφαλής του EuroWorkingGroup Τόμας Βίζερ τον Ιανουάριο: «Μια συμφωνία για ελάφρυνση του χρέους μετά τον Αύγουστο του 2018 θα οδηγήσει σε επιπλέον υποχρεώσεις της Αθήνας έναντι των δανειστών –κι όχι σε καθαρή έξοδο όπως ελπίζει η ελληνική πλευρά». Όπως είχε τονίσει ««Εάν υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους μετά το τέλος του προγράμματος, τότε λογικό είναι να επιτευχθεί κάποια περαιτέρω συμφωνία».

Στα ίδια πλαίσια κινούνται και οι εκτιμήσεις των αναλυτών. Σύμφωνα με την Citi, κάποια συμφωνία για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να επιτευχθεί πριν από τον Αύγουστο, αν και θα είναι περιορισμένη και θα έλθει με προϋποθέσεις. Η UBS από την πλευρά της είχε εκτιμήσει πως μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία, οι συζητήσεις για το re-profiling του ελληνικού χρέους θα επιταχυνθούν αλλά αυτά τα μέτρα θα συνδέονται με “όρους και προϋποθέσεις”, σε συνδυασμό με την εποπτεία μετά το πρόγραμμα. Η Barclays είχε εκτιμήσει πως μπορεί να λήγει το τρίτο πρόγραμμα αλλά οι όροι σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να παραμείνουν – και μπορεί να συνδεθούν με τα επερχόμενα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ενώ η μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη συνέχιση της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Η Ελλάδα, όπως έχει τονίσει, δεν μπορεί να συνεχίσει ανεξάρτητη μετά τον Αύγουστο του 2018 χωρίς όρους και προϋποθέσεις

Σε ότι αφορά το δεύτερο, το ποιος θα έχει τον έλεγχο ης μετα-μνημονιακής εποπτείας, το δικαιολογεί και η αλλαγή της στάσης του ΔΝΤ, που από την πίσω θέση στις διαπραγματεύσεις έχει αρχίσει πλέον και παίρνει την θέση του οδηγού, με νέες απαιτήσεις για τις τράπεζες. Η έκθεσή του που δημοσιοποιήθηκε την Παρασκευή αποτελεί και την απόλυτη σφραγίδα του κυρίαρχου ρόλου τον οποίο επιδιώκει.

Όπως αποκαλύφθηκε, τα ζητούμενα για το ΔΝΤ δεν είναι μόνο τα εκκρεμή προαπαιτούμενα που έχει η Ελλάδα προς το Ταμείο, ούτε και η επίσπευση της μείωσης του αφορολόγητου. Είναι και οι ελληνικές τράπεζες με αιτία και αφορμή τα stress tests που ανακοινώνονται τον Μάιο.

Στην νέα έκθεσή του το Ταμείο, όλως… τυχαίως, περιγράφει τα εργαλεία και τον τρόπο με τον οποίο θα συμμετέχει στο εξής σε προγράμματα διάσωσης χωρών που είναι μέλη νομισματικών ενώσεων, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα. Βασικό στοιχείο των νέων αυτών εργαλείων είναι η δυνατότητα του ΔΝΤ να παρεμβαίνει συντονίζοντας τους φορείς του ενιαίου νομισματικού χώρου με την προϋπόθεση της αναγνώρισης της δικής του πρωτοκαθεδρίας.  Μεταξύ άλλων αναφέρει : «Σε περίπτωση που το Ταμείο εξετάσει μια νέα δανειακή συμφωνία ή τη συνέχιση υφιστάμενης με ένα μέλος νομισματικής ένωσης και υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το Ταμείο δεν θα παράσχει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση εάν δεν είναι βέβαιο, με βάση τη δική του ανάλυση και κρίση, για την κατάσταση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και για το ότι οι προτεινόμενες δράσεις κατά τη διάρκεια του προγράμματος που υποστηρίζεται από το Ταμείο θα αποκαταστήσουν την αξιοπιστία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Συνεπώς, θα χρειαστεί κάποια μορφή διασφάλισης σε επίπεδο νομισματικής ένωσης για να μπορέσει το Ταμείο να δανείσει».

Τι λέει με λίγα λόγια το Ταμείο; Αν δεν ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του και η άποψή του  για το τι πρέπει να γίνει στις ελληνικές τράπεζες, δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα εάν δεν υπάρχει διασφάλιση σε επίπεδο νομισματικής ένωσης και όχι απλά ενός θεσμού όπως η ΕΚΤ.

Είναι ξεκάθαρο πως αν οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ διαφέρουν από αυτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress tests τον Μάιο τότε θα έχουμε νέα σύγκρουση των δανειστών.

Όλοι θυμόμαστε τι έγινε το καλοκαίρι και στις αρχές φθινοπώρου όταν το ΔΝΤ ζητούσε 10 δισ. ευρώ ανακεφαλαιοποίηση στις ελληνικές τράπεζες και ανάλυση της ποιότητας του ενεργητικού τους (Asset Quality Review), πριν… υποχωρήσει.

Η ξαφνική απόφαση του ΔΝΤ να γίνει πιο αυστηρό, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Από την μία δικαιολογεί την έμμεση «επίθεση» του Μοσκοβισί την περασμένη εβδομάδα. Από την άλλη, έρχεται σε μια στιγμή εξαιρετικά κρίσιμη όπου σχεδιάζεται η συμμετοχή του Ταμείου όχι μόνο στο τρέχον πρόγραμμα έως τη λήξη του αλλά και στο «καθεστώς» της Ελλάδας μετά τον Αύγουστο, με την παρουσία του στην μετα-μνημονιακή Ελλάδα να έχει κερδίσει πόντους στο Eurogroup, καθώς ορισμένοι ΥΠΟΙΚ, κυρίως του Βορρά, θέλουν την ασφάλεια του ΔΝΤ ως ελεγκτή των μεταρρυθμίσεων που θα απελευθερώνουν την σταδιακή ελάφρυνση του χρέους.

Με το ΔΝΤ στο κεφάλι μας, κάθε άλλο παρά καθαρή μπορεί να είναι η έξοδος από το πρόγραμμα.

Κι έτσι κάπως το clean exit μπαίνει και αυτό στον… κάδο των αφηγημάτων του Αλέξη Τσίπρα.

Facebook Comments