“Εις τα ιδικά μας κοινά σχολεία, αφού διατρίψει ο νέος το λιγώτερον ενιαυτούς, εξέρχεται μόλις εξεύρων να κακοδιαβάζει, σπανίως δε και να κακογράφει”. (από χειρόγραφο που βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής)

Αγαπώ τη διδασκαλία.  Όχι τη διδαχή, αλλά εκείνο το κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας που βάζει τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν τον καλύτερό τους εαυτό για να δημιουργηθεί προοπτική.  Η αγάπη για τη διδασκαλία είναι κολλητική, μεταδίδεται πάντα από έναν εμπνευσμένο δάσκαλο προς το μαθητή που ενδιαφέρεται να ανακαλύψει κάτι περισσότερο από αυτό που υπαγορεύει το καθημερινό “καθηκοντολόγιο”.  Αλλά ξεπερνά τα στενά όρια μιας αίθουσας, βρίσκεται παντού, στον τρόπο που συλλαμβάνουμε την πληροφορία, που ανταλλάσσουμε απόψεις με τους συνομιλητές μας, στην επαφή με το περιβάλλον, στην παρατήρηση.  Με αυτή την έννοια, όλα είναι αφορμή για να διδαχθούμε και να διδάξουμε, για να ανταλλάξουμε θέσεις και να καταργήσουμε τις μεταξύ μας αποστάσεις.  Μια αφορμή δηλαδή για να καλλιεργήσουμε σχέσεις.

Για τη διδακτική σχέση γράφει και ο Υπουργός Παιδείας της χώρας, σαν να πρόκειται όμως για μονογαμική συμφωνία: τίποτα δεν πρέπει να μπει ανάμεσα στον διδάσκοντα και τον διδασκόμενο παρά η ενθάρρυνση και η αναγνώριση της προσπάθειας να τιθασεύσουμε το χαρακτήρα, να εκπαιδεύσουμε το μυαλό.  Αλλά να το εκπαιδεύσουμε να σκέφτεται τι;  Ότι η τεχνολογία είναι του διαβόλου και ότι το σώμα, το ηχόχρωμα της φωνής, το βλέμμα και οι εκφράσεις ακυρώνονται από τα πολυμέσα;  Σε όλη τη νεότερη παιδαγωγική βιβλιογραφία δεν βρίσκει θέση μια τόσο σκληροπυρηνική άποψη που μάλιστα εξαίρει την κίνηση που προέρχεται από τη χρήση κιμωλίας σε αντίθεση με τη διέγερση των αισθήσεων που προκαλούν ποικίλα οπτικοακουστικά προγράμματα που χρησιμοποιούνται σε πειραματικά εκπαιδευτήρια της αλλοδαπής (βλέπε Reggio Emilia και κλάψε).

Όσο ρομαντικοί κι αν είμαστε σαν άτομα, νοσταλγοί της εποχής που ο δάσκαλος απολάμβανε το σεβασμό της τοπικής κοινωνίας (σήμερα βέβαια οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί υποδαυλίζουν το έργο τους, μόνο να παρατηρήσεις τις αλλαγές στο logo των ομοσπονδιών από το διδασκαλικότερο στο αγωνιστικά συνδικαλιστικότερο καταλαβαίνεις τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος)  οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η εκπαιδευτική διαδικασία έχει αλλάξει προς το καλύτερο σε σχέση με την εποχή που εμείς οι ίδιοι φοιτούσαμε στο σχολείο.  Ο εκπαιδευτικός δεν είναι ο μοναδικός ρυθμιστής της γνώσης, αντιθέτως ο μαθητής έχει απο καιρού αναλάβει ενεργητικό ρόλο.  Τα προγράμματα που προτείνονται από τους επιστήμονες της Παιδαγωγικής και της Ψυχολογίας παγκοσμίως, ενθαρρύνουν τη συμμετοχή, αναγνωρίζουν διαφορετικά στυλ μάθησης, παρέχουν ευκαιρίες εξατομικευμένης διδασκαλίας, φτιάχνουν γέφυρες πολυπολιτισμικών ανταλλαγών, δημιουργούν μαθητικές κοινότητες.  Όλα αυτά, είναι μάθηση.  Λυπάμαι αν κάποιοι ενδεχομένως θεωρούν ότι οι γνώσεις οφείλουν να περιορίζονται στο πότε γεννήθηκε και πότε πέθανε το τάδε ιστορικό πρόσωπο ή εξαρτούν την καλλιέργεια της αυτοπεποίθησης των παιδιών από το βαθμό ωριμότητας του δασκάλου να τα αντιμετωπίσει ως “ενήλικες εν εξελίξει” αντί για κοινούς ταραξίες της τάξης, όπως συνέβαινε παλαιότερα.

Τα πολυμέσα ενισχύουν και εμπλουτίζουν το ωρολόγιο πρόγραμμα, προβάλλοντας πιο αποτελεσματικά τη δουλειά και την προσωπικότητα του εκπαιδευτικού.  Έτσι κάθε πληροφορία γίνεται ερέθισμα, ευκαιρία για πειραματισμό και εξερεύνηση και όχι φασούλι που μπαίνει αβασάνιστα στο σακούλι.  Τα πολυμέσα δεν παρέχουν έτοιμη γνώση: παρέχουν κίνητρα για ομαδικές εργασίες, βοηθούν στη διατήρηση των πληροφοριών, διευκολύνουν τα παιδιά να θυμούνται, να αναγνωρίζουν και να αναπτύσσουν θετικότερη στάση απέναντι στη μάθηση και στο σχολείο εν γένει.

Ο κόσμος προχωράει και με επιτυχία θα μπορούσαμε να πούμε.  Το αποδεικνύουν οι μαρτυρίες παλαιότερων εποχών: από τα κολλυβογράμματα στις επιστημονικές ανακαλύψεις και από την πειθαρχία που επέβαλλε η βέργα του δασκάλου (γράψον, χειρ μου αγαθή, γράψον γράμματα καλά, μη δαρθείς μη παιδευθείς και στον φάλαγγα βαλθείς) στην αναγνώριση των προσωπικών ορίων και των χωρίς-όρια ευκαιριών.  Ο μόνος παράγοντας αναχαίτισης της εν λόγω πορείας προς τα μπρος, είναι τελικά οι άνθρωποι που ελέγχουν τη διασπορά ανυπόστατων πληροφοριών.

Facebook Comments