Ένα διπλό νόμισμα δημιουργεί κοινωνίες “δύο ταχυτήτων”

Ένα διπλό νόμισμα δημιουργεί κοινωνίες “δύο ταχυτήτων”.

Την ώρα που η Ελλάδα συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της για τη σύναψη μιας συμφωνίας, χωρίς ωστόσο να έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να βρει μια λύση, οι συζητήσεις γύρω από την έκδοση ενός παράλληλου νομίσματος, του IOU, αυξάνοντα, δίνοντας παράλληλα μια γεύση από Κούβα, όπως αναφέρει ο αρθρογράφος Leonid Bershidsky στο Bloomberg View.

Το δημοσίευμα, αναφέρεται στις συζητήσεις που γίνονται για την έκδοση παράλληλου νομίσματος, ωστόσο επισημαίνει πως για να θεωρηθεί επιτυχές ένα τέτοιο εγχείρημα θα πρέπει να βασίζεται στον εξαναγκασμό και όχι στην αποπλάνηση.

Σύμφωνα με τον Leonid Bershidsky, η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου οι πολίτες της δεν φημίζονται για την συνέπειά τους σε φορολογικά ζητήματα αν σκεφτεί κανείς πως στα τέλη του προηγούμενου έτους, οι οφειλές προς το κράτος άγγιζαν τα 76 δισ. ευρώ από απλήρωτες εισφορές. Έτσι λοιπόν, σε ένα κράτος που η φοροδιαφυγή είναι ανεξέλεγκτη ακόμα και αν λειτουργήσει το IOU, σε λίγα χρόνια θα φέρει μια νέα κρίση, όταν η κυβέρνηση θα αρχίσει να παίρνει πίσω τα IOU αντί των πραγματικών φορολογικών εσόδων.

Ο αρθρογράφος φέρνει ως παράδειγμα την Κούβα, όπου εκεί κυκλοφορεί το «μετατρέψιμο πέσο» ή CUC, μαζί με το πέσο Κούβας ή CUP. Εκεί οι τουρίστες ανταλλάσσουν τα δολάριά τους ή οποιοδήποτε άλλο νόμισμα έχουν για CUC, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πληρώσουν για εισαγόμενα αγαθά, για αέριο, σε εστιατόρια. Οι Κουβανοί πληρώνονται σε CUP, το οποίο μπορεί να δαπανηθεί σε τοπικά καταστήματα και για υπηρεσίες. Επιτρέπεται να μετατρέπουν τα CUP σε CUC σε μια ισοτιμία αρκετά κοντά με αυτή της αγοράς.

Όμως, όπως και τα προηγούμενα κομμουνιστικά συστήματα, το κουβανικό είναι δύσκολο προς διαχείριση και η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί από το 2013 να το καταργήσει. Όταν το κουβανικό πέσο ενοποιηθεί τελικά, η χώρα θα έχει ακόμη ένα σύστημα παράλληλου νομίσματος, με το δολάριο ανεπισήμως να εκτοπίζει το CUC.

Η λογική της κατάστασης είναι ότι τα μετατρέψιμα νομίσματα είναι για εκείνους που θέλουν πρόσβαση στις εισαγωγές. Η κυβέρνηση δεν ενθαρρύνει αυτή την πρόσβαση, αλλά είναι ακόμη κάπως ενσωματωμένη στην παγκόσμια οικονομία και θέλει η ελίτ της να έχει πρόσβαση σε ωραία ρούχα, καλό ουίσκι και ελβετική σοκολάτα. Επομένως, υπάρχει ένα τοπικό νόμισμα για τους προλετάριους και ένα μετατρέψιμο για τα αφεντικά.

Για ποιον λόγο λοιπόν δεν θα πρέπει η αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας να δώσει στους πολίτες της μια γεύση δυαδικού νομίσματος όπως συμβαίνει στην Κούβα; Όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, υπάρχουν αρκετά τρόφιμα και είδη ρουχισμού που παράγονται στην χώρα τα οποία δεν μπορούν να εξαχθούν με κέρδος.

Η κυβέρνηση θα μπορούσε να χρεώνει για τις υπηρεσίες της σε δραχμές ή όπως αλλιώς θα ονομάζεται το νέο νόμισμα. άλλοι πάροχοι υπηρεσιών δεν θα είχαν εναλλακτική από το να υιοθετήσουν το μαλακό νόμισμα, διότι το 20% του ελληνικού εργατικού δυναμικού απασχολείται στον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένων κρατικών επιχειρήσεων, θα πληρώνεται μόνο σε δραχμές.

Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση θα μπορούσε δραστικά να μειώσει την ανεργία προσλαμβάνοντας ανέργους και πληρώνοντας τους στο νέο της νόμισμα. Αυτό ασφαλώς, θα δημιουργούσε την πιθανότητα υπερβολικού πληθωρισμού και η κυβέρνηση θα έπρεπε να επιβάλει περιορισμούς. Θα άνθιζε αμέσως μια μαύρη αγορά.

Ωστόσο, ο Leonid Bershidsky καταλήγει λέγοντας πως μόλις η Ελλάδα κουραστεί από αυτό το παράλληλο νόμισμα, θα μπορούσε να εγκαταλείψει την δραχμή και να γυρίσει στο ευρώ, όπως το Μαυροβούνιο που εγκατέλειψε το δηνάριο για χάρη του γερμανικού μάρκου το 1996 και το Εκουαδόρ εγκατέλειψε το sucre για το αμερικανικό δολάριο το 2000.