FT: Η Πορτογαλία μετά την Ελλάδα ο πιο αδύναμος κρίκος

Η Πορτογαλία ενδέχεται να είναι η επόμενη χώρα της Ευρωζώνης που θα βρεθεί στο στόχαστρο των αγορών σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, και δεν θα την προστατεύσει το ότι οι πιστωτές της την παρουσιάζουν ως απόδειξη επιτυχίας των γερμανικής εμπνεύσεως προγραμμάτων δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αυτή είναι η εκτίμηση μερίδας οικονομολόγων αλλά και μερικών Πορτογάλων πολιτικών, που δηλώνουν ότι «το έργο το έχουμε ξαναδεί».

Σχετικό δημοσίευμα των Financial Times επικαλείται τις εκτιμήσεις του Αντόνιο Ρολντάν της συμβουλευτικής Eurasia Group, σύμφωνα με τον οποίο «η Πορτογαλία είναι μετά την Ελλάδα ο πιο αδύναμος κρίκος στην Ευρωζώνη». Παράλληλα, ο Λιν Γκράχαμ Τέιλορ της Rabobank επισημαίνει πως η Πορτογαλία «έχει υψηλό χρέος, ήταν σε μνημόνιο και δεν διαθέτει την οικονομική ισχύ άλλων χρεωμένων ευρωπαϊκών χωρών όπως η Ιταλία».

Προσφάτως το ΔΝΤ τόνισε πως η ανάκαμψη της Πορτογαλίας παραμένει εύθραυστη εξαιτίας του μεγάλου χρέους ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, της υψηλής ανεργίας και του προβληματικού τραπεζικού τομέα. Επειτα από πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης τριών ετών το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας βρίσκεται στο 130% του ΑΕΠ της. Ετσι οι επενδυτές εκφράζουν φόβους για επανάληψη του 2012, όταν η μετάδοση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης οδήγησε στο 18% τις αποδόσεις των δεκαετών πορτογαλικών ομολόγων και εξώθησε την προηγούμενη κυβέρνηση να προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και να δανειστεί 78 δισ. ευρώ.

Την ανησυχία εντείνουν οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών, καθώς την περασμένη εβδομάδα το κόστος δανεισμού της Λισσαβώνας σημείωσε τα υψηλότερα επίπεδα του έτους μολονότι είχε υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά επί μήνες χάρη στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ελβετικής τράπεζας UBS, αν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ το κόστος δανεισμού της Πορτογαλίας ενδέχεται να διπλασιασθεί, εντείνοντας έτσι τις πιέσεις στην εύθραυστη οικονομική της κατάσταση. Οπως τονίζει ο Αντόνιο Μπαρόζο

, αναλυτής της Teneo Intelligence, «τα spreads καταδεικνύουν πως η Πορτογαλία θα είναι η πρώτη που θα πληγεί σε περίπτωση Grexit». Οπως, άλλωστε, τονίζει και ο κ. Ρολντάν, στην Πορτογαλία «σημαντικοί τομείς της οικονομίας παραμένουν κλειστοί στον ανταγωνισμό ενώ ο τομέας της παιδείας και οι δεξιότητες του εργατικού δυναμικού βρίσκονται μεταξύ των χαμηλότερων ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ».

Διαφωνεί, πάντως, ο Πορτογάλος πρωθυπουργός, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, που τονίζει ότι «αν κάτι σοβαρό συμβεί στην Ελλάδα, η Πορτογαλία δεν θα είναι η επόμενη» καθώς βασίζεται στα κεφάλαια που έχει συγκεντρώσει η Λισσαβώνα επωφελούμενη από το χαμηλό κόστος δανεισμού. Η υπηρεσία διαχείρισης δημοσίου χρέους δηλώνει πως προτίθεται να διασφαλίσει ένα «μαξιλάρι» ύψους 10 δισ. ευρώ, που θα καλύψει τις δανειακές ανάγκες του πρώτου εξαμήνου του 2016. Πολλοί Πορτογάλοι πολιτικοί δεν συμμερίζονται, πάντως, αυτήν την αισιοδοξία.

Ο Φερνάντο Τεϊξέιρα ντος Σάντος, πρώην υπουργός Οικονομικών, αμφιβάλλει για το αν η χώρα μπορεί να αντέξει μια παρατεταμένη αστάθεια στις αγορές και υπολογίζει πως το απόθεμα κεφαλαίου μπορεί να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας μόνο για μερικούς μήνες . Είναι γεγονός ότι μετά ένα μνημόνιο που διήρκεσε τρία χρόνια το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να περιορισθεί φέτος στο 3% του ΑΕΠ για πρώτη φορά ύστερα από 15 χρόνια, ενώ η οικονομία της αναπτύσσεται επί τέσσερα συναπτά έτη και αναμένεται ότι φέτος η ανάπτυξη θα φθάσει στο 1,6%.