Οι κεντρικοί τραπεζίτες μπορούν να συγχωρηθούν για την πεποίθησή τους ότι τα πράγματα δεν θα επανέλθουν σε μια φυσιολογική κατάσταση. Η νομισματική πολιτική τους είναι αρκετά διαφορετική από αυτή που ασκούνταν προ εξαετίας, δηλαδή προτού η χρηματοπιστωτική κρίση οδηγήσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση.

Αφενός αναλυτές της αγοράς εκτιμούν πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και η Τράπεζα της Αγγλίας θα αυξήσουν τελικά τα επιτόκιά τους μέσα στο 2015. Αφετέρου είναι απίθανο να αναρριχηθούν στα προ χρηματοπιστωτικής κρίσης επίπεδα, δηλαδή τότε που μοναδικός σκοπός της νομισματικής πολιτικής ήταν απλά να ελέγχει τον πληθωρισμό.

Μπορεί η Fed να τερμάτισε το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που δρομολογήθηκε όταν η αμερικανική οικονομία ήταν αδύναμη, αλλά δεν πουλάει τα περιουσιακά στοιχεία που είχε αγοράσει από τις τότε προβληματικές εμπορικές τράπεζες της χώρας. Η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ιαπωνίας, από την πλευρά τους, επιταχύνουν ανάλογες αγορές από τις εγχώριες εμπορικές τράπεζες.

Οι κεντρικοί τραπεζίτες γνωρίζουν πως ακροβατεί η παγκόσμια ανάπτυξη και αυξάνεται το χρέος όταν οι κυβερνήσεις αρνούνται να βοηθήσουν με την ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων, όπως θα αναλύσει η περιοδική έκδοση του πρακτορείου Bloomberg τον Ιανουάριο. Οποιαδήποτε οικονομική πρόοδος και εάν επιτευχθεί μέσα στο επόμενο έτος θα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζιτών. Το ίδιο ισχύει για τις τιμές των μετοχών, τις αποδόσεις των ομολόγων, τη ζήτηση των εμπορευμάτων και τις ισοτιμίες.

«Δεδομένης της αργής και ασταθούς πορείας της παγκόσμιας ανάπτυξης κρίνεται αναγκαία η εφαρμογή μέτρων στήριξης», δήλωσε η Τζάνετ Γέλεν, πρόεδρος της Fed, αρχές Νοεμβρίου στο συνέδριο των κεντρικών τραπεζιτών που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι. Η κ. Γέλεν τόνισε πως οι αξιωματούχοι νομισματικής πολιτικής θα πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζουν μέτρα στήριξης, διότι η δημοσιονομική πολιτική παραμένει «κάπως αντιφατική».

Στις ΗΠΑ δεν τίθεται ζήτημα αύξησης των δημοσίων δαπανών, ιδιαίτερα αφού οι Ρεπουμπλικανοί κατέχουν την πλειοψηφία των εδρών στο Κογκρέσο μετά τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. Στην Ευρωζώνη, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών αποστασιοποιούνται από τις πολιτικές λιτότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Γερμανίας. Στην Ιαπωνία, ο πρωθυπουργός Σένζο Αμπε συμβιβάζει το πρόγραμμα δημοσιονομικής στήριξης με την αύξηση του φόρου κατανάλωσης που τέθηκε σε εφαρμογή τον Απρίλιο.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προέβλεψε τον Οκτώβριο ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα βαδίσει σε ρυθμό 3,8% το 2015 από το 3,3% που έχει εκτιμηθεί το 2014. Παρ’ όλα αυτά, οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι αρκετά χαμηλότεροι σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα, όταν δηλαδή κινούνταν π.χ. στο 4,9% και άνω την περίοδο 2004-2007.

Αν και η οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ επιταχύνεται, στην Ευρωζώνη εμφανίζεται επιβράδυνση με τους ρυθμούς ανάπτυξης να υποχωρούν στο μηδέν εντός του τρίτου τριμήνου. H κινεζική οικονομία έχει επιβραδυνθεί. Η Ιαπωνία βρίσκεται ξανά σε ύφεση. Καθώς οι κεντρικοί τραπεζίτες προσπαθούν να στηρίξουν τις οικονομίες τους, ένας συναλλαγματικός πόλεμος μπορεί να ξεσπάσει αφού η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα εντείνουν τις προσπάθειες για να αποδυναμώνουν το ευρώ και το γιεν, αντίστοιχα, και έτσι να αποφύγουν τον αποπληθωρισμό.

Βασικός λόγος για τη διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα το 2015 είναι το σενάριο του υποτονικού πληθωρισμού, σε παγκόσμια κλίμακα, ακόμη και εάν οι τιμές δεν υποχωρήσουν αρκετά για να οδηγήσουν σε αποπληθωρισμό. Ενας ακόμη λόγος είναι ότι όλος ο κόσμος είναι επιβαρυμένος με υψηλά χρέη.

Εκτός των επιτοκίων, ούτε οι ισολογισμοί των κεντρικών τραπεζών πρόκειται να επανέλθουν άμεσα σε φυσιολογικά επίπεδα. Ισολογισμοί τρισεκατομμυρίων αποδεικνύουν απόλυτα ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν εισέλθει σε μια νέα εποχή παρεμβατικής πολιτικής. Ωστόσο οικονομολόγοι όπως ο Στέφεν Κινγκ της HSBC Holdings θεωρούν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν αναλάβει υπερβολικά βάρη που ποικίλλουν από τον εντοπισμό «φουσκών» στις αγορές και την εξομάλυνση των αγορών μέχρι την ενίσχυση της ανάπτυξης σε μια εύθραυστη οικονομία.

Facebook Comments