Economist: Η «κωμικοτραγωδία του Αιγαίου» απειλεί το ευρώ

Τον όρο «tragicomedy» («κωμικοτραγωδία») χρησιμοποιεί σε νέο άρθρο η online έκδοση του περιοδικού The Economist, προκειμένου να περιγράψει τη νέα κρίση που σοβεί στην Ελλάδα και απειλεί να επεκταθεί και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Αφού επισημαίνει ότι η κρίση, προ πέντε ετών, ξεκίνησε και πάλι από την Ελλάδα, ο Economist υπογραμμίζει πως «υπάρχει μια θλιβερή συμμετρία στο γεγονός ότι η κρίση του ευρώ φουντώνει και πάλι στο σημείο, από το οποίο ξεκίνησε».

Το γεγονός ότι η κρίση ξεκινά και πάλι από την Ελλάδα, όπως επισημαίνει το περιοδικό, δεν είναι τυχαίο. Μάλιστα, εξηγεί ότι τη νευρικότητα των αγορών και των δανειστών την προκάλεσε η απόφαση του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, να επισπεύσει την προεδρική εκλογή.

Και αυτό, γιατί, όπως εξηγεί, εάν ο υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας δεν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 180 ψήφους, η χώρα μπορεί να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, από τις οποίες είναι πολύ πιθανό να αναδειχθεί στην κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ.

Γράφει στο σημείο αυτό ο Economist: «Το λαϊκιστικό κόμμα του Αλέξη Τσίπρα προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Αν και ο αρχηγός του κόμματος πρεσβεύει πως δεν θέλει να φύγει από το ευρώ, εντούτοις στους ψηφοφόρους υπόσχεται πως θα αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες και θα μειώσει τους φόρους, με αποτέλεσμα οι αγορές να δοκιμάζουν μια ξαφνική απαισιοδοξία».

Το καλό σενάριο, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, είναι να εκλεγεί ο Σταύρος Δήμας. Ωστόσο, η τελευταία «κωμικοτραγωδία του Αιγαίου αποτελεί μια επίκαιρη υπενθύμιση του πόσο αδιόρθωτη είναι η ευρωζώνη, αλλά και πόσοι κίνδυνοι ελλοχεύουν ακόμη στην άσκηση της πολιτικής».

Από την άλλη, υπάρχει η παραδοχή πως από τον Ιούλιο του 2012, όταν ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, είπε την ιστορική φράση «θα κάνω ό,τι χρειάζεται», έχουν συμβεί πολλά προς την κατεύθυνση της ισχυροποίησης του ευρώ: δημιουργήθηκε ένα ταμείο διάσωσης, έγινε η έναρξη της τραπεζικής ένωσης, ενώ η οικονομική ανάπτυξη άρχισε δειλά δειλά να επιστρέφει στην Ευρώπη -ακόμη και σε χώρες, όπως η Ελλάδα, που βρίσκονται κάτω από προγράμματα διάσωσης.

Διερωτάται, όμως, το άρθρο: «Είναι αρκετά όλα αυτά; Ακόμη και αν η άμεση απειλή της διάλυσης έχει υποχωρήσει, η μακροπρόθεσμη απειλή για το ενιαίο νόμισμα παραμένει αυξημένη. Η ευρωζώνη φαίνεται να είναι παγιδευμένη σε ένα φαύλο κύκλο χαμηλής ανάπτυξης, υψηλής ανεργίας και χαμηλού πληθωρισμού. Ενα μείγμα άκρως επικίνδυνο».

Και συμπεραίνει: «Ο Ντράγκι ήθελε να απομακρύνει τον κίνδυνο με την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά έχει απέναντί του τη Γερμανία και άλλα μέλη της ΕΚΤ, που κλίνουν προς τη γερμανική πλευρά. Η δημοσιονομική επέκταση έχει ομοίως μπλοκαριστεί από την άκαμπτη επιμονή της Γερμανίας στη δημοσιονομική πειθαρχία. Έτσι, κάτω από την ανάγκη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε Ιταλία και Γαλλία, η όλη επιχείρηση παραμένει αργή και αγωνιώδης».

Το άρθρο επικαλείται το παράδειγμα της Ιαπωνίας και τις δύο «χαμένες» δεκαετίες για την οικονομία της. Η ευρωζώνη, που μετά το ξέσπασμα της κρίσης δεν αναπτύχθηκε καθόλου οικονομικά, αυτή τη στιγμή δεν δείχνει κανένα σημάδι ανάσχεσης της πτώσης της.

Και αν για την Ιαπωνία τα πράγματα ήταν πιο διαχειρίσιμα, καθώς είχε μια πολιτική οντότητα και η κοινωνία είχε την απαραίτητη συνοχή, η ευρωζώνη αποτελείται από 18 ξεχωριστές χώρες, που η καθεμία έχει διαφορετικό πολιτικό τοπίο.

Όπως αναφέρει ο Economist: «Οι θυμωμένοι ψηφοφόροι δεν βρίσκονται μόνο στην Ελλάδα. Στην Πορτογαλία και την Ισπανία τον επόμενο χρόνο έχουν εκλογές, επομένως τα κόμματα κατά της λιτότητας ενδέχεται να τα πάνε καλά. Στην Ιταλία τα κόμματα που στρέφονται κατά του ευρώ είναι ανάμεσα στα κορυφαία της χώρας, ενώ στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο συνεχίζει να ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις. Ακόμη και στη Γερμανία, αυξανόμενη επιρροή αποκτάει το λαϊκιστικό κόμμα κατά του ευρώ».

Το άρθρο καταλήγει: «Πράγματι, οι πολιτικοί κίνδυνοι για το ευρώ είναι μεγαλύτεροι τώρα από το 2011-12, που είχε σημειωθεί το αποκορύφωμα της κρίσης. Τότε, η μεγάλη πλειονότητα των απλών ψηφοφόρων προτίμησαν να μείνουν στο ενιαίο νόμισμα, παρά το γεγονός ότι αυτό σημαίνει λιτότητα, καθώς έβλεπαν με φόβο πως οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική λύση θα ήταν ακόμη πιο επώδυνη. Τώρα που οι οικονομίες της Ευρώπης είναι πιο σταθερές, το ρίσκο να φύγει κανείς από το ενιαίο νόμισμα είναι μικρότεροι. Κάποτε ο Alexis de Tocqueville είπε πως η πιο επικίνδυνη στιγμή για μια κακή κυβέρνηση είναι όταν θα αρχίσει να επαιτεί για μεταρρυθμίσεις. Αν η ευρωζώνη δεν βρει κάποιο τρόπο να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη και μάλιστα σύντομα, τότε θα επιβεβαιώσει το ρητό».