Μ. Ψαλιδόπουλος: Σε ρόλο τεχνικού συμβούλου το ΔΝΤ

Σε ρόλο τεχνικού συμβούλου θα παραμείνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα εκτιμά ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Ταμείο,  Μιχάλης Ψαλιδόπουλος, δεδομένου ότι τα χρονικά περιθώρια έχουν στενέψει και οι διαφορές για το χρέος ανάμεσα στον διεθνή οργανισμό και τους Ευρωπαίους παραμένουν ανοιχτές.

Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Ιστορίας Οικονομικών Θεωριών στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, που από το 2015 εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Eκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ, αναφέρει επίσης ότι επίκειται έκθεση από το Ταμείο για το Άρθρο 4, που θα αποτυπώνει τη γενική πορεία της οικονομίας, αλλά και την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους.

Η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους που θα περιλαμβάνεται στην επόμενη έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι πιο ευέλικτη σε σχέση με μια ανάλυση για το χρέος από την οποία θα εξαρτιόταν η χρηματοδοτική συμμετοχή του Ταμείου. Μάλιστα ο κ. Ψαλιδόπουλος εκτιμά πως η βελτίωση των προβλέψεων του ΔΝΤ για τα μακροοικονομικά μεγέθη της Ελλάδας σε συνδυασμό με την ανακοίνωση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους από τους Ευρωπαίους θα οδηγήσει το Ταμείο στο να χαρακτηρίσει βιώσιμο το χρέος σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

«Δεδομένου ότι τα μακροοικονομικά δεδομένα στην Ελλάδα έχουν βελτιωθεί σε σύγκριση με το 2017 και ότι θα ανακοινωθούν και τα μέτρα των ευρωπαϊκών θεσμών για το χρέος πιθανολογώ ότι η βιωσιμότητα του χρέους θα επεκταθεί χρονολογικά σε σύγκριση με πέρσι», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του κ. Ψαλιδόπουλου στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει ως εξής:

– ΕΡ: Εκτιμάτε ότι το Ταμείο προλαβαίνει να ενεργοποιήσει το πρόγραμμά του με βάση τα νέα δεδομένα, καθώς υπήρχε ένα άτυπο χρονοδιάγραμμα μέχρι το Eurogroup στο τέλος Μαϊου;

Το Ταμείο μάλλον δεν προλαβαίνει να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα του και κατά συνέπεια αν δεν υπάρξει κάποια εξέλιξη τις επόμενες μέρες, το πρόγραμμα δεν θα ενεργοποιηθεί. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι το Ταμείο έχει τις δικές του διοικητικές/ γραφειοκρατικές διαδικασίες και δεν προλαβαίνει να κάνει έγκαιρα τις απαραίτητες ενέργειες. Σύμφωνα με αυτές θα χρειαζόταν, πριν την ενεργοποίηση του προγράμματος, σύνταξη εγγράφων και δυο εβδομάδες κυκλοφορίας του, μεταξύ των μελών του συμβουλίου, πριν εισαχθεί το θέμα στην ημερήσια διάταξη. Θα έπρεπε, επίσης, να υπήρχε χρόνος και για μια ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος. Τέλος, το πρόγραμμα θα έπρεπε να λήξει στις 30 Αυγούστου. Αν συνυπολογίσετε ότι ο Αύγουστος εδώ, όπως και αλλού, είναι μήνας διακοπών, προκύπτει ότι η ενεργοποίηση του προγράμματος δεν «βγαίνει» γραφειοκρατικά και για αυτό μάλλον δεν θα ενεργοποιηθεί.

-EΡ:Θα υπάρξει DSA (Debt Sustainability Analysis – Ανάλυση βιωσιμότητας χρέους) στην περίπτωση μη ενεργοποίησης του προγράμματος; Και τι θα σημαίνει η μη συμμετοχή του Ταμείου για την επικείμενη έξοδο στις αγορές;

Θα υπάρξει DSA. Το Ταμείο είναι ένας αυτοτελής οργανισμός, άρα κάνει το δικό του DSA. Όταν ο πρόεδρος του Eurogroup είπε ότι ετοιμάζουν DSA οι θεσμοί, εννοούσε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, και κυρίως τον ESM. Το DSA των Ευρωπαίων, λοιπόν, υπολογίζεται για τις 21 Ιουνίου και το DSA του Ταμείου για όταν γίνει η έκθεση του Αρθρου 4. Για να γίνει, όμως, η έκθεση του Αρθρου 4 πρέπει πρώτα η αποστολή του Ταμείου να έρθει στην Ελλάδα. Οπότε ας αναμένουμε τις εξελίξεις και πότε θα έρθει η αποστολή η οποία, όταν ολοκληρωθεί, θα οδηγήσει σε σχετική έκθεση που θα προωθηθεί με την διαδικασία που προανέφερα στο Συμβούλιο. Η έκθεση θα περιλαμβάνει και το DSA του Ταμείου. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η έκθεση βιωσιμότητας θα είναι θετική, γιατί ήταν θετική και τον Φεβρουάριο του 2017. Θα περιλαμβάνει όλα τα νέα στοιχεία μέχρι και τη στιγμή της σύνταξης της και ίσως αναθεωρημένες υποθέσεις για τις μακροχρόνιες εξελίξεις. Θα κάνει πιθανά, όπως και στο παρελθόν, διάκριση ανάμεσα στη βραχυχρόνια και την μακροχρόνια βιωσιμότητα, συζητώντας τις εξελίξεις στο χρέος μέχρι το 2030, και μεταξύ του 2030 και 2060. Δεδομένου ότι τα μακροοικονομικά δεδομένα στην Ελλάδα έχουν βελτιωθεί σε σύγκριση με το 2017 και ότι θα ανακοινωθούν και τα μέτρα των ευρωπαϊκών θεσμών για το χρέος, πιθανολογώ ότι η βιωσιμότητα του χρέους θα επεκταθεί χρονολογικά σε σύγκριση με πέρσι. Όπως προκύπτει από τα παραπάνω αν δεν ενεργοποιηθεί το καταρχήν πρόγραμμα, το Ταμείο θα εξακολουθήσει να είναι εμπλεκόμενο στα της Ελλάδας. Θα κάνει το Αρθρο 4 και ότι άλλο χρειάζονται οι χώρες που είναι μέλη του, άρα και η Ελλάδα. Νομίζω ότι όλα αυτά προσλαμβάνονται θετικά από τις αγορές. Οι αγορές κατανοούν και τα όσα δεσμεύονται να κάνουν μέσα στον Ιούνιο και τους προσεχείς μήνες οι ευρωπαϊκοί θεσμοί.

ΕΡ: Ποιες είναι οι βασικές διαφορές ΔΝΤ – Ευρώπης που παραμένουν ακόμα ανοιχτές και γιατί δεν έχουμε ακόμα καταλήξει σε συμφωνία;

Η βασική διαφορά συνίσταται στην καθυστέρηση από πλευράς Ευρώπης στην λήψη μέτρων για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Σύμφωνα με το μνημόνιο του 2015 τα όποια μέτρα για το χρέος θα εφαρμοστούν μετά τη λήξη του προγράμματος. Θα μπορούσαν βέβαια να ανακοινωθούν νωρίτερα και τώρα λέγεται ότι θα ανακοινωθούν στις 21 Ιουνίου. Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι η Ευρώπη έχει χτιστεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο και στηρίζει την οικονομική και νομισματική της ένωση σε ορισμένα κείμενα που αποτελούν το οικονομικό της σύνταγμα. Ένα από αυτά είναι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση περιχαρακώνεται γύρω από αυτά, επαναλαμβάνει ότι αυτά είναι τα βασικά της κείμενα που την δεσμεύουν νομικά, ενώ το Ταμείο αναρωτιέται αν, για παράδειγμα, τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που ζητούνται από την Ελλάδα λόγω του ΣΣΑ είναι η σωστή προσέγγιση σε μια κατάσταση που θα απαιτούσε μια λιγότερο αυστηρή δημοσιονομική διαχείριση. Αυτές είναι διαφορές που υπάρχουν σε επίπεδο πολιτικής και εκτιμήσεων.

EΡ:Υπάρχουν κάποια σενάρια που υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να επεκταθεί το τρέχον ελληνικό πρόγραμμα προκειμένου να δοθεί χρόνος στο ΔΝΤ να ενεργοποιήσει το δικό του πρόγραμμα. Κατά πόσο αυτά τα σενάρια έχουν κάποια βάση;

Αυτά τα σενάρια δεν ξέρω ποιος τα διακινεί και θεωρώ ότι δεν έχουν καμία βάση. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι τα προγράμματα έχουν και νομική ισχύ και εγκρίνονται από κοινοβούλια. Το τρέχον πρόγραμμα του ESM, για παράδειγμα, λήγει στις 20 Αυγούστου, ενώ του Ταμείου, αν ενεργοποιούνταν 30 Αυγούστου. Δεν μπορούν να αλλάζουν αυτές οι ημερομηνίες έτσι απλά για να εξυπηρετηθούν σκοπιμότητες. Να αφεθούν κάποια από τα συμφωνημένα για αργότερα, το καταλαβαίνω, αλλά να παραταθεί το πρόγραμμα δεν είναι νομικά απλό και δεν συζητείται από κανέναν.