Οι προγραμματισμένες για τον Μάιο εκλογές στη Βρετανία επηρεάζουν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης όσο και οι πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα, και οι επόμενοι έξι μήνες θα είναι αγωνιώδεις για τους Ευρωπαίους επενδυτές.

Στις αγορές θα επικρατήσουν δύο νέα θέματα για το 2015: αφενός, μια επανάληψη της κρίσης που γνώρισε το ευρώ την περίοδο 2011-2012 εξαιτίας της πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα και της ανησυχίας πως η χώρα μπορεί να βγει από τη νομισματική ένωση, και αφετέρου, η πολιτική αβεβαιότητα στη Βρετανία και το τι συνεπάγεται η έκβαση των βρετανικών εκλογών για ένα δημοψήφισμα στη χώρα σχετικά με την παραμονή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

«Grexit» και «Brexit», οι συντομογραφίες που αναφέρονται στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και της Βρετανίας από την Ε.Ε., ίσως φαίνονται ασύνδετες μεταξύ τους αν εξαιρέσουμε ότι οι πιθανότητες ανάγονται στην απογοήτευση των ψηφοφόρων από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Τα αίτιά τους διαφέρουν και οι πιθανότητες εξόδου της Βρετανίας είναι πολύ περισσότερες, έστω και έπειτα από χρόνια. Δεδομένου ότι εντείνεται η φημολογία πως θα κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ και θα επιχειρήσει να επαναδιαπραγματευθεί τη δανειακή σύμβαση και τους όρους της, ενδέχεται να επίκειται νέα ένταση ανάμεσα στην Αθήνα και την υπόλοιπη Ευρωζώνη, που θα αναθερμάνει τους φόβους των επενδυτών για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, με όσα συνεπάγεται αυτή για την επιβίωση του ενιαίου νομίσματος.

Κι ενώ η Βρετανία δεν είναι μέλος της Ευρωζώνης, η δυσφορία που προκάλεσαν στην κοινή γνώμη τα κύματα μεταναστών από τα νέα κράτη-μέλη της Ε.Ε. την περασμένη δεκαετία έχει εξωθήσει το κυβερνών Συντηρητικό Κόμμα να υποσχεθεί πως αν κερδίσει τις εκλογές θα διεξαγάγει δημοψήφισμα για την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε. Η σύνδεση ανάμεσα στις δύο αυτές φαινομενικά άσχετες εξελίξεις είναι πως μια έξοδος της Βρετανίας μπορεί να προλειάνει το έδαφος για μια έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ ή ακόμη και άλλων χωρών-μελών της Ευρωζώνης, καθώς θα χαρτογραφήσει τα ώς τώρα αχαρτογράφητα ύδατα. Οι συνθήκες της Ε.Ε. δεν προβλέπουν την έξοδο μιας χώρας από το ευρώ, καθώς η απόφαση για την προσχώρηση σε αυτό είχε ηθελημένα σχεδιαστεί ως αμετάκλητη.

Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως είναι αδύνατη μια μονομερής έξοδος, αλλά η απουσία προσυμφωνημένου μηχανισμού τουλάχιστον μεγιστοποιεί τον φόβο του αγνώστου, ενώ υποδηλώνει πως, για να οδηγηθούν τα πράγματα μέχρι εκεί, πρέπει να είναι ακραία η ρήξη μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Υπάρχει, πάντως, μια εναλλακτική νομική οδός για την έξοδο από το ευρώ: η πλήρης έξοδος από την Ε.Ε. Μολονότι τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θεωρούν αδιανόητο αυτό το ενδεχόμενο, το άρθρο 50 της συνθήκης της Λισσαβώνας αναφέρει πως μια χώρα-μέλος μπορεί να αποφασίσει να αποχωρήσει από αυτήν σύμφωνα με τις προβλέψεις του δικού της συντάγματος. Το άρθρο 50 προβλέπει το πρωτόκολλο της κοινοποίησης μιας τέτοιας απόφασης, ενώ τονίζει πως όλες οι συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των δεσμεύσεων που απορρέουν από το ενιαίο νόμισμα, «θα παύσουν να αφορούν το εν λόγω κράτος την ημερομηνία που θα ισχύσει η συμφωνία αποχώρησής του ή, αν δεν μπορεί να συμβεί αυτό, δύο χρόνια μετά την κοινοποίησή της…».

Αν το κόμμα του Ντέιβιντ Κάμερον κερδίσει στις εκλογές του Μαΐου και ανακοινώσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το 2017, όπως έχει υποσχεθεί, τότε η Βρετανία μπορεί να γίνει η πρώτη χώρα-μέλος της Ε.Ε. που θα επικαλεσθεί το άρθρο 50. Οικονομολόγοι της Goldman Sachs εκτιμούν πως ένα Brexit θα ήταν δαπανηρό και μάλλον απίθανο, αλλά θεωρούν πιθανή μια νίκη των Συντηρητικών παρά το προβάδισμα των Εργατικών στις δημοσκοπήσεις. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, άλλωστε, πως πάνω από το 50% των Βρετανών θα ψήφιζε υπέρ της εξόδου της χώρας από την Ε.Ε. και, επομένως, μια νίκη των Συντηρητικών συνεπάγεται μεγάλους κινδύνους για κάτι τέτοιο. Θα σήμαινε πως η Ελλάδα θα έβρισκε ανοικτό τον δρόμο που μπορεί να πάρει μια χώρα-μέλος, αποχωρώντας από την Ε.Ε. και την Ευρωζώνη, οπότε το Brexit θα μετέτρεπε σε φυσιολογική διαδικασία κάτι που άλλοτε έμοιαζε με παράτολμη μονομερή κίνηση.

Πάντως, παρά την αστάθεια που έχει προσφάτως επικρατήσει στις αγορές, οι επενδυτές δεν θεωρούν πολύ πιθανή μία έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Facebook Comments