Μπορεί η «είδηση» που προέκυψε από την συνέντευξη του Μάριο Ντράγκι στην Die Zeit να θεωρείται -και να γράφτηκε – ότι είναι το νέο σαφέστατο μήνυμα ότι η ΕΚΤ θα ξεκινήσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στις 22 Ιανουαρίου, ωστόσο για μένα η είδηση προκύπτει από αυτά που είπε ο ίδιος για τον… Μάριο και όχι αυτά που είπε για τον… Ντράγκι.

Η συγκεκριμένη συνέντευξη ήταν ίσως η πιο προσωπική που έχει δώσει ο επικεφαλής της ΕΚΤ και ουσιαστικά αποκαλύπτει πως δεν δρα ως… Ιταλός αλλά ως Γερμανός, ως Ευρωπαίος, με ισχυρή δόση αμερικάνικης νοοτροπίας.

Παρόλο που αυτό που προσπαθεί η ΕΚΤ να πολεμήσει είναι η απειλή του αποπληθωρισμού, εξηγεί πολύ καλά ότι ο ίδιος έχει νιώσει στο πετσί του τι σημαίνει πληθωρισμός και καταλαβαίνει πολύ καλά γιατί οι Γερμανοί δεν τον θέλουν.

Όπως εξηγεί, τόσο ο αποπληθωρισμός όσο και ο πληθωρισμό είναι ανεπιθύμητοι. Αλλά από τη σκοπιά ενός κεντρικού τραπεζίτη, ο πληθωρισμός είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί. Γιατί; Όταν υπάρχει πληθωρισμός, θα αυξήσει τα επιτόκια. Με αυτόν τον τρόπο, η τιμή του χρήματος αυξάνεται, ο όγκος των μετρητών στην οικονομία συρρικνώνεται και η πίεση στις τιμές και τους μισθούς υποχωρεί. Με τον αποπληθωρισμού είναι πιο δύσκολο. Είμαστε τώρα σε μια κατάσταση στην οποία θα πρέπει να μειώσουμε περαιτέρω τα επιτόκια, αλλά αυτό δεν είναι πια δυνατό. Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να προσφύγουμε λοιπόν σε μη συμβατικά μέτρα, που σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξετε το μέγεθος και τη σύνθεση του ισολογισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Από την (τεράστια) συνέντευξή του στην γερμανική εφημερίδα, απομόνωσα κάποια κομμάτια τα οποία δεν είδαν το φως της δημοσιότητας, της ελληνικής τουλάχιστον, και τα οποία εξηγούν και αποκαλύπτουν πολλά για τον χαρακτήρα και την πολιτική του επικεφαλής της ΕΚΤ:

Ε: Ο Luca di Montezemolo, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Fiat και της Ferrari ο οποίος πήγε σ το ίδιο σχολείο με εσάς στη Ρώμη, δήλωσε ότι ο Μάριο ήταν πάντα ο πιο ικανός και σοβαρός μαθητής, αυτό που θα έπαιρνε το βραβείο.

A: Υπερβάλλει. Δεν θεωρούσα ποτέ τον εαυτό μου ως τον καλύτερο.

E: Μπορεί να αισθανθήκατε όμως το βάρος της ευθύνης περισσότερο από ότι οι άλλοι: Χάσατε τον πατέρα σας στην ηλικία των δεκαπέντε, και η μητέρα σας πέθανε λίγο αργότερα. Γίνατε ξαφνικά ένας πολύ νέος επικεφαλής της οικογένειας.

A: Θυμάμαι όταν ήμουν 16 και γύρισα από τις διακοπές στη θάλασσα με ένα φίλο. Πήγε στο σπίτι του και μπορούσε να κάνει ό, τι ήθελε. Εγώ, αντιθέτως, βρέθηκα αντιμέτωπος με μια στοίβα από γράμματα που έπρεπε να ασχοληθώ, λογαριασμούς που έπρεπε να πληρωθούν. Αλλά οι νέοι δεν αναλύουν πολύ τι έχουν να αντιμετωπίσουν και πώς πρέπει να το πράξουν. Απλά το κάνουν. Αυτό είναι που τους εμποδίζει να πέσουν σε κατάθλιψη ακόμα και σε δύσκολες συνθήκες.

Μπορούν επίσης να καταλάβουν ίσως σε πρώιμο στάδιο, τι πρέπει να κάνουν για να επιβιώσουν, για παράδειγμα, να εργαστούν σκληρά.

Η πίστη στην σκληρή δουλειά ήταν κάτι που οι γονείς μου μας δίδαξαν. Ο πατέρας μου συνήθιζε να λέει ότι η εργασία είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στη ζωή κάθε ατόμου.

Ε: Αυτό ακούγεται πολύ σαν μια γερμανική αρετή…

A: Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που εργάζονται σκληρά σε όλο τον κόσμο. Αλλά ναι, ίσως να είχε επηρεαστεί από τις γνώσεις του γερμανικού πολιτισμού. Τα γερμανικά του ήταν σχεδόν τόσο καλό όσο τα ιταλικά του.

Την δεκαετία του 1930, ενώ ήταν υπεύθυνος για τη χρηματοδότηση ενεργειακών έργων στο Ινστιτούτο Βιομηχανικής Ανασυγκρότησης (IRI), ταξίδεψε πολλές φορές στη Γερμανία για να ει τι γίνεται εκεί σε αυτόν τον τομέα. Στην πραγματικότητα δεν ήταν ασυνήθιστο την εποχή εκείνη – γεννήθηκε το 1895 και παντρεύτηκε αργά, σε ηλικία 52 ετών – ακόμα και για οικογένειες της μεσαίας τάξης να εκπαιδευτούν με την αίσθηση του ότι ανήκουν σε μια ευρωπαϊκή κουλτούρα που εκτείνεται πέρα από τα εθνικά σύνορα.

E: Τι άλλο σας «άφησε» ο πατέρας σας;

A: Η σημασία του να ακολουθείς τις πεποιθήσεις σου με συνεπή δράση και με θάρρος αν χρειαστεί. Μου είπε κάποτε ότι υπήρχε ένα μνημείο στην πλατεία μίας πόλης στη Γερμανία με μια επιγραφή που έγραφε τα εξής: Αν έχετε χάσει χρήματα, δεν έχετε χάσει τίποτα, γιατί μπορείτε να τα πάρετε πίσω με μια καλή επιχειρηματική συμφωνία. Εάν έχετε χάσει την τιμή σας, έχετε χάσει πολλά, αλλά μπορείτε να την ανακτήσετε, μέσω μιας ηρωικής πράξης. Αν έχετε χάσει το κουράγιο σας, ωστόσο, έχετε χάσει τα πάντα.

Αν και γεννημένος το 1947, ο Μάριο Ντράγκι δεν μπήκε στον πειρασμό να συμμετάσχει στις διαμαρτυρίες του 1968. Δηλώνει ότι συμμετείχε απλά και μόνο στο περιθώριο στην κίνηση διαμαρτυρίας. Οι πολίτικες του πεποιθήσεις ήταν αυτό που θα ονομάζαμε σήμερα ιδέες του φιλελεύθερου σοσιαλισμού, όχι κάτι που έχει να κάνει με εξτρεμιστικές ομάδες.

E: Δεν ήσασταν επαναστάτης, δεν είχατε μακριά μαλλιά;

A: Τα μαλλιά μου ήταν αρκετά μακριά αλλά όχι πολύ. Και, δεν είχα γονείς ενάντια των οποίων θα μπορούσα να… επαναστατήσω.

E: Οι άνθρωποι που σας γνωρίζουν καλά λένε ότι η περίοδος που πραγματικά «διαμόρφωσε» τον Μάριο Ντράγκι ήταν από το 1971, τα πέντε χρόνια που ζήσατε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

A: Αυτό είναι σωστό. Με ρωτήσατε νωρίτερα εάν υπήρχε μια συγκεκριμένη στιγμή που να κατάλαβα τι σήμαινε η δουλειά. Λοιπόν, στις Ηνωμένες Πολιτείες, έμαθα ακριβώς τι είναι σκληρή δουλειά.

E: Δηλαδή;

A: Αρχικά έγινα δεκτός στο MIT ως ειδικός σπουδαστής, δηλαδή σε προσωρινή βάση. Για να γίνει κάποιος κανονικό φοιτητής, έπρεπε να πείσει τους καθηγητές μου ήταν το αξίζει. Εκεί έμαθα ότι τα κίνητρα μπορεί να κάνουν θαύματα. Η υποτροφία μου κάλυπτε τα έξοδα του ενοικίου και τα δίδακτρα μόνο για τα δύο πρώτα χρόνια. Έπρεπε να εργαστώ για να πληρώσω για ό, τι άλλο. Ευτυχώς το MIT βοήθησε δίνοντας στους μαθητές του διάφορες αναθέσεις και τους πλήρωναν για αυτές.

Αργότερα, όταν γεννήθηκε η κόρη μου, πήγα σε μια δουλειά σε μια εταιρεία υπολογιστών περίπου 40 χιλιόμετρα από τη Βοστώνη. Η τυπική μου μέρα είχε παρακολούθηση μαθημάτων, μελέτη για τις εξετάσεις και αργότερα συγγραφή της πτυχιακής εργασίας, τις αναθέσεις διδασκαλίας του ΜΙΤ και την εργασία μου στην εταιρεία υπολογιστών. Ήταν μια πολύ κουραστική μέρα που μερικές φορές κρατούσε 18 ώρες. Αυτό μου έμαθε τι θα πει σκληρή δουλειά.

Αξίζει να σημειώσουμε πως τα χρόνια που σπούδαζε στο ΜΙΤ, είχε συμφοιτητές τον Paul Krugman και τον Ben Bernanke…

E: Θα λέγατε ότι υιοθετήσατε έτσι και την αμερικανική νοοτροπία εκεί;

A: Φυσικά, μια τέτοια έντονη και ξεχωριστή εμπειρία αφήνει μια κληρονομιά που συνέβαλε στη σφυρηλάτηση της προσωπικότητας μου σήμερα – ως ένας πραγματικός Ευρωπαίος.

E: Νιώσατε ποτέ νοσταλγία;

A: Σίγουρα μου έλειπε λίγο η Ιταλία, αλλά τη δεκαετία του 1970 δεν ήταν πραγματικά ευχάριστο να ζει κανείς στη χώρα μου. Υπήρχε τρομοκρατία, και το ποσοστό πληθωρισμού έφτανε το 20% …

E: Ο πληθωρισμός δεν «εξαφάνισε» ό τι σας άφησε ο πατέρας σας ως κληρονομιά;

A: Αυτό που κληρονομήσαμε, δεν ήταν πολύ μεγάλο, αλλά αρκετό για να σπουδάσουν τα τρία παιδιά του. Την πρώτη φορά που επέστρεψα στην Ιταλία το 1976, βρήκα ότι είχαν μείνει μόνο μερικά ευρώ ( με την ισοτιμία του σήμερα), πολύ κάτω από 1.000. Ήταν τα μόνα που είχαν απομείνει από την κληρονομιά μας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο δικαστής έδωσε εντολή στον φύλακα των δύο μικρότερων αδελφιών μου να επενδύσει τα χρήματα σε έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου. Και έτσι εξαφανίστηκαν όλα τα χρήματα.

E: Καταλαβαίνετε λοιπόν πολύ καλά γιατί οι άνθρωποι στη Γερμανία φοβούνται τον πληθωρισμό.

A: Αυτό ακριβώς είναι το θέμα: στη Γερμανία, μερικοί άνθρωποι λένε για μένα – «Α, ο Ιταλός σίγουρα θα τροφοδοτήσει με πληθωρισμό τη γερμανική οικονομία!». Και εγώ τους εξηγώ ότι η εμπειρία τους από τον πληθωρισμό χρονολογείται από τη δεκαετία του 1920, ενώ η δική μου είναι πολύ πιο πρόσφατη. Αυτά ήταν δύσκολα χρόνια.

Facebook Comments