Ο κίνδυνος του Grexit ίσως να υποτιμάται

Η ιδέα ότι μια έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα ήταν διαχειρίσιμη χωρίς σημαντικές ζημιές στα υπόλοιπα κράτη μέλη αντιμετωπίζεται με δυσπιστία από Έλληνες αξιωματούχους σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters με τίτλο: Ο κίνδυνος του Grexit ίσως να υποτιμάται.

Όπως σημειώνεται στο ίδιο δημοσίευμα, με τις εκλογές να απέχουν μόλις έξι ημέρες, ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται επικεφαλής στις δημοσκοπήσεις και προτίθεται να ακυρώσει τα μέτρα λιτότητας που συνοδεύουν το πρόγραμμα της Ε.Ε. και του ΔΝΤ, ενώ επιδιώκει και σημαντική διαγραφή του χρέους.

Το γεγονός αυτό, αναφέρεται, έχει οδηγήσει πολλούς Γερμανούς πολιτικούς και οικονομολόγους να δηλώσουν ότι η Ελλάδα ρισκάρει την έξοδο από την Ευρωζώνη, μολονότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει ότι επιθυμεί την παραμονή της.

Σύμφωνα με το βασικό επιχείρημα, με ποσοστό σχεδόν 80% του ελληνικού χρέους στα χέρια κυβερνήσεων κρατών-μελών της Ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφασισμένη να ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων, ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης μέσω των χρηματοοικονομικών αγορών θα ήταν περιορισμένος.

«Η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον έναν συστημικό κίνδυνο για το ευρώ» δηλώνει ο επικεφαλής του Γερμανικού Οικονομικού Ινστιτούτου «IFO», Χανς Βέρνερ Ζιν, συμπυκνώνοντας τις εκτιμήσεις πολλών Γερμανών αξιωματούχων. 

Στο ίδιο δημοσίευμα τονίζεται ότι ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, επιχειρεί στη διάρκεια του τελευταίου διαστήματος να τονίσει τον κίνδυνο του Grexit, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης ψηφοφόρων. Σύμφωνα με Έλληνες κυβερνητικούς αξιωματούχους, ο κίνδυνος είναι σαφής και εκτείνεται πέραν των συνόρων της χώρας, ενώ επιμένουν ότι η εκτίμηση αυτή δεν διατυπώνεται μόνο στο πλαίσιο του προεκλογικού τους αγώνα.

«Δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες

«Μόνον και μόνον η απειλή μιας στάσης πληρωμών εκ μέρους της Ελλάδας θα επιφέρει αναταράξεις στις οικονομίες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης» δήλωσε ένας αξιωματούχος που επικαλείται το Reuters.
«Οι αξιωματούχοι της Eυρωζώνης δεν διαθέτουν σχέδιο διαχείρισης του κινδύνου εάν τα πράγματα βγουν εκτός ελέγχου μετά τις εκλογές και αυτό είναι λάθος» προστίθεται.

Αξιωματούχοι στις Βρυξέλες υποστηρίζουν ότι δεν αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο αυτό ελαφρά και ότι θα υπήρχαν μη προβλέψιμες επιπτώσεις.
Δεδομένου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να παραμείνει στην Ευρωζώνη, εκτιμούν ότι υπάρχει η βούληση σε όλες τις πλευρές ώστε να συμβεί αυτό, αλλά αν η κατάσταση τεθεί εκτός ελέγχου, σε αντίθεση με το 2012, υπάρχουν θεσμοθετημένοι τρόποι προστασίας ώστε να μην μεταδοθεί η κρίση. Επίσης οι αγορές βρίσκονται σε διαφορετική διάθεση απ’ ό,τι ήταν τότε, ενώ σε επιφυλακή παραμένει και η ΕΚΤ.

Ωστόσο σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές αν και οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις από τυχόν Grexit θα είναι περιορισμένες, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις δεν θα έπρεπε να υποτιμηθούν. 

«Ένα Grexit δεν θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην ευρωζώνη βραχυπρόθεσμα» δηλώνει ο Νίκος Βέττας, επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).

«Μεσοπρόθεσμα, ωστόσο, η εξέλιξη θα έθετε σαφή ερωτήματα σχετικά με τη συνοχή της Ευρωζώνης και εάν είναι επιτεύξιμος ο τελικός στόχος της σύγκλισης» συμπληρώνει. 

Παρά τις πλέον στιβαρές οικονομικές άμυνες, η αποχώρηση ενός κράτους-μέλους από την Ευρωζώνη θα μεταμόρφωνε κάτι το οποίο είχε σχεδιαστεί ως μόνιμη και άθραυστη ένωση, σε μια χαλαρή συμμαχία.

Ο Κόλιν Έλλις, επικεφαλής πιστώσεων του οίκου αξιολόγησης Moodys για την Ευρώπη, δήλωσε ότι ο κίνδυνος ενός Grexit είναι «σημαντικά μικρότερος» απ’ ό,τι ήταν το 2012, αλλά θα είχε (σ.σ. σε περίπτωση που όντως συμβεί) ανυπολόγιστες επιπτώσεις.
«Ναι, τα κανάλια μετάδοσης του κινδύνου έχουν περιοριστεί αλλά οι ευρωπαϊκές αρχές θα έπρεπε να δράσουν άμεσα και αποφασιστικά ώστε να περιορίσουν τις πιέσεις που θα προκύψουν από μια ελληνική έξοδο, δεδομένου ότι το μέγεθος πλήγμα δεν θα μπορούσε να προσδιοριστεί ευχερώς» σημείωσε.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε στο Reuters ότι οποιαδήποτε νέα ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις των προκατόχων της.

Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, επισήμανε ότι τυχόν αναδιάρθρωση του χρέους θα είχε επιπτώσεις. «Στάση πληρωμών, αναδιάρθρωση, αλλαγές στους όρους έχουν επιπτώσεις στην υπογραφή και στην εμπιστοσύνη σε αυτήν την υπογραφή» δήλωσε τη Δευτέρα.

Κατ ιδίαν, η ελληνική κυβέρνηση έχει υποβαθμίσει τις πιθανότητες ενός Grexit, αλλά προειδοποιεί ότι μια σειρά λανθασμένων κινήσεων θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα στο χείλος του γκρεμού, καθώς η παράταση του προγράμματος προσαρμογής εκπνέει στο τέλος Φεβρουαρίου, παρέχοντας έτσι πολύ λίγο χρόνο για διαπραγματεύσεις. «Δεν θα έχουμε Grexit. Δεν είναι όπως το 2012, αλλά θα πλησιάσουμε σε ό,τι έγινε τότε, ειδικά εάν υπάρχουν σημάδια τραπεζικού πανικού» δήλωσε Έλληνας αξιωματούχος που επικαλείται το Reuters.

Σημάδια προβλημάτων στο τραπεζικό σύστημα έχουν ήδη γίνει ορατά κατά το τελευταίο διάστημα, σημειώνει το Reuters, με τραπεζίτες να δηλώνουν ότι καταθέσεις περίπου 3 δισ. ευρώ αποσύρθηκαν τον Δεκέμβριο, σε μια από τις πλέον απότομες μειώσεις από τον Ιούνιο του 2012. Το γεγονός αυτό, μεταξύ άλλων, όπως τονίζεται, εξώθησε δυο συστημικές τράπεζες στο να αναζητήσουν έκτακτη χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα.

Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θέτουν ένα ακόμη πρόβλημα. Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ, τα αποθέματα αρκούν για την αντιμετώπιση αναγκών ύψους 3,5 δισ. ευρώ κατά την περίοδο Φεβρουαρίου – Μαρτίου. Η κυβέρνηση ωστόσο έχει προειδοποιήσει ότι τα κρατικά ταμεία μπορεί να αδειάσουν εάν συνεχιστεί η πτώση που παρατηρήθηκε στα δημόσια έσοδα τον Δεκέμβριο.

Σε οιαδήποτε των περιπτώσεων, η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να διαπραγματευτεί μια συμφωνία για τη διασφάλιση της τελευταίας δόσης του προγράμματος διάσωσης, ύψους 7,2 δισ. ευρώ, ή να διακινδυνεύσει να μείνει από ρευστότητα το καλοκαίρι.

Με την Ελλάδα να βρίσκεται κατ ουσίαν ξανά εκτός αγορών, μετά από μια βραχεία επιστροφή πέρυσι το καλοκαίρι, συνολικές υποχρεώσεις 1,5 δισ. ευρώ σε κεφάλαιο και τόκους πρέπει να αποπληρωθούν τον Ιούνιο και επιπροσθέτως πληρωμές ύψους 4,7 δισ. ευρώ πρέπει να γίνουν τον Ιούλιο και 3,6 δισ. ευρώ τον Αύγουστο καταλήγει το δημοσίευμα του Reuters.