Πορτογαλία: Στα χνάρια των ΣΥΡΙΖΑ και Podemos;

Η εμφατική εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να δίνει ώθηση στο πορτογαλικό κίνημα Juntos Podemos. Η νεόκοπη οργάνωση ζητεί τη ρήξη με τις κατεστημένες δομές και φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε κόμμα.

Όλες οι οργανωτικές συνεδριάσεις του νέου πολιτικού κινήματος Juntos Podemos (ελληνιστί: μαζί μπορούμε) μεταδίδονται ζωντανά στο διαδίκτυο. Προτάγματα του πορτογαλικού κινήματος διαμαρτυρίας είναι, μεταξύ άλλων, οι ανοιχτές διαδικασίες και η διαφάνεια στο πολιτικό σύστημα. Το «καυτό» θέμα των συνεδριάσεων του κινήματος είναι αυτό το διάστημα η προσπάθεια ίδρυσης ενός κομματικού φορέα. Γι αυτό απαιτείται η συλλογή 7.500 υπογραφών και στη συνέχεια η υποβολή αιτήματος ίδρυσης πολιτικού κόμματος στο συνταγματικό δικαστήριο της Πορτογαλίας.

«Αντίσταση κατά της λιτότητας»

Για τον Ζοάο Λαμπρίντσα, εξέχον μέλος του Juntos Podemos, η κομματική πολιτική είναι μια «ανεξερεύνητη γη». Ο 31χρονος έγινε ευρέως γνωστός στην Πορτογαλία όταν πριν από τέσσερα χρόνια είχε απευθύνει μέσω διαδικτύου κάλεσμα διαμαρτυρίας, στο οποίο ανταποκρίθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες του. Όπως λέει ο ίδιος, η είσοδός του στην επίσημη πολιτική σκηνή δεν αποτελούσε ποτέ φιλοδοξία του.

«Θέλουμε να γίνουμε κόμμα μόνο επειδή ο νόμος δεν μας δίνει άλλη επιλογή. Αντιλαμβανόμαστε όμως τους εαυτούς μας ως κίνημα, μία δύναμη της κοινωνίας των πολιτών, η οποία θέλει να είναι πολιτικά ενεργή. Ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει, για παράδειγμα διά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Και αυτό μας διαφοροποιεί από τα παραδοσιακά κόμματα, τα οποία είναι ιεραρχικά οργανωμένα και με δομή πυραμίδας», διευκρινίζει ο Ζοάο Λαμπρίντσα.

Σε πρόσφατη διαδήλωση κατά της πολιτικής λιτότητας που εφαρμόζει η συντηρητική κυβέρνηση του Πέδρο Πάσος Κοέλιο συμμετείχε και ο Μανουέλ Αλφόνσο, μέλος ενός μικρού τροτσκιστικού κόμματος που ένωσε τις δυνάμεις του με το Juntos Podemos. O ίδιος δεν θεωρεί σύμπτωση ότι το νέο κίνημα επέλεξε τα ίδια διακριτικά χρώματα με «τον μεγάλο αδελφό» του, το ισπανικό Podemos, το οποίο προηγείται στις ισπανικές δημοσκοπήσεις.

«Αυτό το νέο εγχείρημα θέλει να συνενώσει μικρές ομάδες και κόμματα στη βάση ορισμένων θεμελιωδών αρχών, οι οποίες εκπροσωπούνται στην Ισπανία από το Podemos και στην Ελλάδα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει πάνω από όλα αντίσταση κατά της πολιτικής λιτότητας στην Ευρώπη. Θέλουμε να αλλάξουμε τα πράγματα και να σπάσουμε το μονοπώλιο των καθιερωμένων κομμάτων, όπως το έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ και όπως θα μπορούσε να κάνει το Podemos στην Ισπανία», λέει ο Μανουέλ Αλφόνσο.
Άλλα δεδομένα στην Πορτογαλία;

Ωστόσο, ορισμένοι Πορτογάλοι πολιτικοί επιστήμονες εκτιμούν τα δεδομένα στην Πορτογαλία διαφέρουν από τα αντίστοιχα της υπόλοιπης νότιας Ευρώπης. Όπως υπογραμμίζουν, το σύστημα των παραδοσιακών κομμάτων πάντα προσέλκυε ψηφοφόρους διαμαρτυρίας – κυρίως το ισχυρό κομμουνιστικό κόμμα. Μια σειρά μικρών κομμάτων, που πασχίζουν να κερδίσουν ψήφους, δεν επιδεικνύουν διάθεση να ενωθούν με το Juntos Podemos.

Η πολιτική επιστήμονας Πάουλα Ζιλ αμφιβάλλει ότι το νέο κίνημα θα γνωρίσει αντίστοιχη επιτυχία με το ισπανικό Podemos. Η ίδια είχε συνδιοργανώσει τη μαζική διαμαρτυρία του 2011 μαζί με τον Ζοάο Λαμπρίντσα, ωστόσο σε αντίθεση με εκείνον, η ίδια επέλεξε να μην ενταχθεί στο Juntos Podemos.