Το χρέος η αμερικανική αχίλλειος πτέρνα;

Η άνοδος των επιτοκίων δεν συγκαταλέγεται στα θέματα που ενθουσιάζουν τον αμερικανό πρόεδρο Τραμπ. «Το να αυξηθούν τα επιτόκια τώρα, θα εξανέμιζε όλα όσα καταφέραμε», έγραψε πρόσφατα στο twitter, με αφορμή τη στροφή της νομισματικής πολιτικής της ομοσπονδιακής Fed. Διότι ενδεχόμενη άνοδος των επιτοκίων θα έβαζε πιθανότατα φρένο στην ανάπτυξη και θα έθετε κατ΄ επέκταση σε κίνδυνο το αφήγημα της θετικής επίδρασης της οικονομικής απομόνωσης που ο ίδιος πρεσβεύει. Επιπλέον η άνοδος των επιτοκίων θα καθιστούσε ακόμη ακριβότερη τη χρηματοδότηση του δυσθεώρητου αμερικανικού χρέους.

Πρόσφατα στοιχεία όμως καταδεικνύουν ότι η αύξηση των επιτοκίων δεν οφείλεται μόνον στην πολιτική των κεντρικών τραπεζιτών. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η χώρα με την οποία «φλέρταρε» ο Τραμπ έντονα προσφάτως στο Ελσίνκι. Το τελευταίο διάστημα η Ρωσία «ξεφορτώθηκε» το μεγαλύτερο μέρος των ομολόγων που διακρατούσε. Ενώ τον Μάρτιο βρισκόταν στη 16η θέση της κατάταξης των χωρών που διακρατούν το μεγαλύτερο μέρος των 10ετών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου, με αμερικανικά κρατικά ομόλογα αξίας 96 δις δολαρίων στα ταμεία της, πλέον δεν έχει στην κατοχή της πάνω από 15 δις.

Απεξάρτηση από το δολάριο

«Το να αυξηθούν τα επιτόκια τώρα, θα εξανέμιζε όλα όσα καταφέραμε»

Οι λόγοι που η Ρωσία «ξεφορτώθηκε» μαζικά αμερικανικά ομόλογα είναι πολλοί. Καταρχήν οι αμερικανικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν τον Απρίλιο σε βάρος ρώσων επιχειρηματιών και ρωσικών εταιριών έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα γενικευμένης ανασφάλειας. Η Μόσχα ανησυχεί ότι ενδεχομένως να μπορούσε να επηρεαστεί μελλοντικά και η αγοραπωλησία αμερικανικών ομολόγων. Πέραν αυτού η πώληση αμερικανικών ομολόγων ενισχύει το ρούβλι που υπό το βάρος της πίεσης των κυρώσεων απώλεσε σημαντικό μέρος της αξίας του. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί ότι εδώ και καιρό η Μόσχα επιχειρεί ούτως ή άλλως να «απεξαρτηθεί» από το δολάριο, επενδύοντας, κυρίως, στο χρυσό.

Ορισμένοι αναλυτές αξιολογούν την απόφαση της Ρωσίας όμως και ως μια στοχευμένη επίθεση στην αχίλλειο πτέρνα των ΗΠΑ. Διότι μολονότι η αμερικανική οικονομία αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς και η ανεργία βρίσκεται με μόλις 4% σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, ο Τραμπ προχωρά σε μείωση της φορολογίας με παράλληλη αύξηση των δαπανών. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το αμερικανικό έλλειμμα θα ξεπεράσει τα επόμενα χρόνια το ένα τρις δολάρια.

Αυτό μεγαλώνει την εξάρτηση της χώρας από τους πιστωτές της. Ο βαθμός της εξάρτησης φάνηκε ξεκάθαρα από το ρωσικό «ξεπούλημα» των αμερικανικών ομολόγων. Από τις αρχές Απριλίου η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αυξήθηκε από το 2,7% στο 3% και δη για πρώτη φορά από το 2014.

Τι θα γίνει εάν πουλήσει και η Κίνα;

Η Ρωσία είναι βέβαια ένας σχετικά μικρός πιστωτής των ΗΠΑ. Ιδιαίτερα βαρύ θα ήταν το πλήγμα για τους Αμερικανούς εάν προχωρούσε σε παρόμοιο βήμα ο μεγαλύτερος πιστωτής τους, η Κίνα, που διακρατεί αμερικανικά χρεόγραφα αξίας 1,1 τρις δολαρίων. Η μαζική πώληση αμερικανικών ομολόγων θα ήταν ο μόνος τρόπος για να απαντήσουν στους δασμούς Τραμπ και να βλάψουν οικονομικά την υπερδύναμη.

Υπάρχει ένας ακόμη λόγος που ενδεχομένως οι Κινέζοι να επιλέξουν αυτό το δρόμο: η συνεχής πτώση της ισοτιμίας του γουάν. Η πώληση αμερικανικών ομολόγων θα ενίσχυε σημαντικά το εγχώριο νόμισμα. Οι συνέπειες για την αμερικανική οικονομία και όχι μόνο θα ήταν απρόβλεπτες.