Η κρίση της ευρωζώνης απαιτεί ταχεία αναδιάρθρωση του χρέους σε Ελλάδα, Κύπρο , Πορτογαλία, Ισπανία αλλά και Ιταλία ενώ μια πρόωρη επίλυση είναι λιγότερο δαπανηρή από ό, τι η καθυστέρησή της, προειδοποιεί ο Willem Buiter, επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup, σε άρθρο του στους FT, o oποίος μιλά για τράπεζες-ζόμπι σε ολόκληρη την ΕΕ.

H ΕΕ αντιμετωπίζει δύο ή τρία χρόνια ύφεσης και χλιαρή κυκλική ανάκαμψη, έστω και αν οι χαράσσοντες πολιτική στην ΕΕ θεσπίσουν τα κατάλληλα μέτρα όσο πιο γρήγορα τους επιτρέπεται

Η ύφεση προκαλείται από την υπερβολική μόχλευση, όπως εξηγεί : υπάρχουν τράπεζες-ζόμπι σε ολόκληρη την ΕΕ, το δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα στην περιφέρεια είναι τεράστια, και η δανειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών σε πολλές χώρες είναι υπερβολικά υψηλή.

Δυστυχώς, όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος, δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι, ακόμη και όταν η διαδικασία απομόχλευσης έχει ολοκληρωθεί και η εγχώρια ζήτηση αυξηθεί και πάλι, θα υπάρξει κάτι παραπάνω από μια κυκλική ανάκαμψη. Για να αυξηθεί η ανάπτυξη απαιτούνται βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο μέτωπο της προσφοράς, όπως τονίζει.

Η απομόχλευση δεν θα έρθει μέσα από την ανάπτυξη, καθώς η ανάπτυξη δεν θα επιστρέψει μέχρι η απομόχλευση έχει ολοκληρωθεί. Δεν θα έρθει μέσα από τον πληθωρισμό, επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα κινηθεί πληθωριστικά.

Αν οι χώρες υπό πίεση της μειώσης των ελλείμμάτων τους, επιθυμούν να διαδώσουν τον πόνο της λιτότητας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα πρέπει είτε να πείσουν τις αγορές για τη χρηματοδότησή τους ή να ζητήσουν από την τρόικα πρόσθετη χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους. Για τις περισσότερες χώρες, το επίπεδο της λιτότητας θα είναι υψηλότερο κατά το τρέχον έτος από το προηγούμενο, αλλά λιγότερο από ό, τι θα ήταν χωρίς την υποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, από την υποστήριξή τους, στο παρελθόν, στην υπερβολική κυκλική λιτότητας.

Μια άλλη θετική εξέλιξη είναι η εξάλειψη της Κύπρου ως ένας φορολογικός παράδεισος και τη συμβολή αυτού του γεγονότος στην ταχεία εξάλειψη του τραπεζικού απορρήτου των φορολογικών παραδείσων στην ή κοντά στην ΕΕ. Αυτό δημιουργεί μια νέα, λιγότερο καταστροφική προς τη ζήτηση ευκαιρία εσόδων μέσω εισφορών πλούτου, συμπεριλαμβανομένης της φορολογικής αμνηστίας που μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη σε χώρες όπως η Ιταλία.

Οπως επισημαίνει ο Buiter, κύρια μέσα της απομόχλευσης θα είναι η αμοιβαιοποίηση του χρέους και η αναδιάρθρωση. Τα ευρωπαϊκά ομόλογα δεν θα χρησιμοποιούνται, είτε για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της κληρονομιάς υπερβολικού δημόσιου χρέους ή το πρόβλημα της ροής της χρηματοδότησης μελλοντικών ελλειμμάτων στην περιφέρεια. Αυτό απαιτεί σημαντική πρόσθετη δημοσιονομική ένωση, και υπάρχει ελάχιστη πολιτική υποστήριξη για αυτό. Αντ αυτού, θα υπάρξει κάποια περιορισμένη εκ των υστέρων αμοιβαιότητα, καθώς το χρέος των χωρών του προγράμματος της τρόικας μετατρέπεται σταδιακά σε ένα μηδενικού τοκομεριδίου διηνεκές δάνειο, με την υπόσχεση να μην πληρωθεί τίποτα για πάντα.

Θα υπάρξει επίσης κάποια μεγαλύτερη αμοιβαιότητα του δημόσιου χρέους και των ζημιών των τραπεζών, όταν η ΕΚΤ υποστεί ζημίες σχετικά με την έκθεση της σε πιθανή πτώχευση κράτους και σε πιθανόν αφερέγγυες τράπεζες. Αλλά αυτό δεν θα αρκεί για να την γρήγορη απομόχλευση.

Σύμφωνα με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε για τη διαχείριση της κρίσης της Κύπρου, το νέο πρότυπο για την εξυγίανση των το νέο μοντέλο τραπεζικών διασώσεων που προωθείται στην Ευρωζώνη απαιτεί τη συμμετοχή των καταθετών. Μόλις ο ενιαίος εποπτικός μηχανισμός για τις τράπεζες της ευρωζώνης τεθεί σε ισχύ, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα είναι σε θέση να ανακεφαλαιοποίήσει τις τράπεζες άμεσα.

Μια οδηγία για την ανάκαμψη των εθνικών τραπεζών και των μηχανισμών επίλυσης για τα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να γίνουν εθνικό δίκαιο πριν από τις γερμανικές εκλογές. Αν και αυτό υπολείπεται ενός ενιαίου ευρωπαϊκού καθεστώτος εξυγίανσης των τραπεζών, αυτό θα επιταχύνει την ανάκτηση ή την εξιγύανσης των τραπεζών-ζόμπι της ΕΕ.

Η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους δεν θα παραμείνει περιορισμένη μόνο στην Ελλάδα. Η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι επίσης σε κίνδυνο. Ακόμα και οι πιστωτές της Ιταλίας απειλούνται λόγω της φαινομενικής ανικανότητας των πολιτικών οργάνων της να παραδώσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προωθούν την ανάπτυξη.

Μία πρόωρη λύση στην κρίση της ευρωζώνης είναι προτιμότερη από την οικονομικά κοστοβόρα και πολιτικά μη βιώσιμη λιτότητα. Η διάσπαση του ευρώ ελαχιστοποιείται μέσω της έγκαιρης, συντονισμένης και ταυτόχρονης αναδιάρθρωσης του χρέους των νοικοκυριών, των τραπεζών, και των κρατών, επαρκούς μεγέθους για να πείσει τις αγορές. Οι απώλειες θα είναι μικρότερες από εκείνες που δημιουργούνται από την περαιτέρω καθυστέρηση, καταλήγει ο Buiter.

 

Ελευθερία Κούρταλη

Facebook Comments