Νέες αντικειμενικές αξίες, νέες αυξήσεις φόρων στα ακίνητα – οι «παγίδες» υπερφορολόγησης

Συνέχεια της προσπάθειας για εναρμόνιση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς προανήγγειλε η κυβέρνηση, γεγονός το οποίο κρύβει πολλές «παγίδες» υπερφορολόγησης για εκατομμύρια πολίτες με χαμηλά εισοδήματα και μικρής αξίας ακίνητα, που κατοικούν στις λεγόμενες «λαϊκές» περιοχές της χώρας.

Συγκεκριμένα, η συνέχεια της προσπάθειας αυτής σημαίνει ότι στις περιοχές αυτές, οι αντικειμενικές αξίες, επειδή εξακολουθούν να βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τις πραγματικές τιμές της κτηματαγοράς, θα αυξηθούν προκειμένου να εξισωθούν με τις πραγματικές. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει ως συνέπεια στις συγκεκριμένες περιοχές να αυξηθούν οι δεκάδες φορολογικές επιβαρύνσεις στην απόκτηση και κατοχή ακίνητης περιουσίας και ταυτόχρονα να μην ισχύσει καν η μείωση του ΕΝΦΙΑ που υποσχέθηκε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, καθώς ο νέος «αναμορφωμένος» φόρος, όσο μειωμένους συντελεστές κι αν έχει, θα υπολογίζεται επί αυξημένων φορολογητέων αξιών.

Άλλες δύο δόσεις

Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί στους πιστωτές της χώρας μας ότι η εξομοίωση των αντικειμενικών αξιών με τις πραγματικές τιμές των ακινήτων θα ολοκληρωθεί σε δύο δόσεις, τα έτη 2019 και 2020. Αυτό σημαίνει ότι την επόμενη διετία θα γίνουν άλλες δύο αναπροσαρμογές των αντικειμενικών αξιών. Η υφυπουργός Οικονομικών Αικατερίνη Παπανάτσιου μιλώντας χθες στην κρατική τηλεόραση επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να ολοκληρώσει την εναρμόνιση των αντικειμενικών με τις αγοραίες τιμές των ακινήτων εντός των προσεχών δύο ετών.

«Για να σταθεροποιηθούν η αγορά και οι τιμές, θα κάνουμε την εναρμόνιση (αντικειμενικών-εμπορικών), που θα ολοκληρωθεί στα επόμενα δύο χρόνια, αλλά θα είναι άμεση στις περιοχές που υπάρχουν προβλήματα», τόνισε η υφυπουργός.
Τις χρονικές στιγμές που θα γίνουν οι δύο αυτές αναπροσαρμογές, στις «λαϊκές» κυρίως περιοχές όπου οι αντικειμενικές αξίες εξακολουθούν να βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα από τις εμπορικές, θα οριστούν νέες αντικειμενικές αξίες υψηλότερες από τις ισχύουσες μέχρι τότε.

Συμπαρασύρονται…

Το αποτέλεσμα θα είναι, στις συγκεκριμένες περιοχές, να επηρεαστούν ανοδικά οι παρακάτω φόροι και λοιπές επιβαρύνσεις στην κατοχή και την απόκτηση ακίνητης περιουσίας:

1. Ο φόρος εισοδήματος που επιβάλλεται επί των τεκμαρτών εισοδημάτων τα οποία προσδιορίζονται βάσει των αντικειμενικών δαπανών ή τεκμηρίων διαβίωσης των κατοικιών των φορολογουμένων. Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ότι τα ποσά των αντικειμενικών δαπανών ή τεκμηρίων διαβίωσης για τα διαμερίσματα και τις μονοκατοικίες που χρησιμοποιούν οι φορολογούμενοι κλιμακώνονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των συγκεκριμένων ακινήτων. Ειδικότερα, τα τεκμήρια προσαυξάνονται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενική τιμή ζώνης πάνω από 2.800 ευρώ και έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Σε όσες περιοχές οι αντικειμενικές αξίες μετά τις αυξήσεις ανέβουν πάνω από το όριο των 2.800 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, τα τεκμήρια διαβίωσης των κατοικιών θα αυξηθούν αυτόματα κατά 40%.

2. Ο φόρος επί του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοχρησιμοποίηση επαγγελματικής στέγης. Το εισόδημα αυτό προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου με συντελεστή 3%.

3. Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ φυσικών προσώπων, ο οποίος επιβάλλεται επί του αθροίσματος των αντικειμενικών φορολογητέων αξιών των κτισμάτων και των εντός σχεδίων πόλεων εδαφικών εκτάσεων που κατέχει κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον το άθροισμα αυτό υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ.

4. Το τέλος ακίνητης περιουσίας που επιβάλλεται υπέρ των δήμων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 0,25‰ έως 0,35‰ επί των αντικειμενικών τιμών ζώνης των ηλεκτροδοτούμενων κτισμάτων.

5. Ο ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν αποτελούν πρώτη κατοικία. Ο φόρος αυτός υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.

6. Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων που υπολογίζεται με 3% επί των αντικειμενικών αξιών και επιβαρύνει τους αγοραστές.

7. Ο φόρος χρησικτησίας κτισμάτων, που υπολογίζεται επίσης με 3% επί των αντικειμενικών αξιών.

8. Ο φόρος ανταλλαγής – συνένωσης οικοπέδων.

9. Ο φόρος διανομής ακινήτων.

10. Ο δημοτικός φόρος που επιβαρύνει τις μεταβιβάσεις ακινήτων (υπολογίζεται με ποσοστό επί του φόρου μεταβίβασης).

11. Τα τέλη υπέρ Ταμείου Νομικών που επιβαρύνουν τα μεταβιβαστικά συμβόλαια και υπολογίζονται ως ποσοστά επί των αντικειμενικών αξιών των μεταβιβαζόμενων ακινήτων.

12. Το πρόσθετο τέλος μεταγραφής συμβολαίων.

13. Ο φόρος δωρεάς ακινήτων.

14. Ο φόρος γονικής παροχής ακινήτων.

15. Ο φόρος κληρονομιάς ακινήτων.

16. Το τέλος εγγραφής ακινήτων στο Κτηματολόγιο.

17. Τα πολεοδομικά πρόστιμα διατήρησης αυθαίρετων κτισμάτων.

18. Τα πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής νέων αυθαιρέτων.

19. Οι εισφορές σε γη και χρήμα για την ένταξη ακινήτων στα σχέδια πόλεων.

20. Ο ειδικός φόρος ακινήτων 15% που επιβάλλεται στις υπεράκτιες εταιρίες.

«Αντίμετρο»

Όσον αφορά τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), οι αυξήσεις των αντικειμενικών τιμών που θα σημειωθούν σε πολλές περιοχές με χαμηλής αξίας ακίνητα θα εξουδετερώσουν τα όποια οφέλη προκύψουν από τη μείωση των συντελεστών υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ που σχεδιάζει η κυβέρνηση. Θυμίζουμε ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξήγγειλε από το «βήμα» της 83ης ΔΕΘ ότι θα προχωρήσει στην αλλαγή της δομής του ΕΝΦΙΑ ώστε 1,2 εκατομμύρια ιδιοκτήτες με μικρής αξίας ακίνητη περιουσία να ωφεληθούν με σταδιακή μείωση των επιβαρύνσεών τους έως και 50% και οι υπόλοιποι ιδιοκτήτες να δουν κι αυτοί μειώσεις στις επιβαρύνσεις τους, σε χαμηλότερα ποσοστά.

Οι αλλαγές, σύμφωνα με τον κ. Τσίπρα, θα γίνουν σε δύο φάσεις. Η πρώτη θα ξεκινήσει το 2019 και η δεύτερη το 2020. Μεσοσταθμικά, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του πρωθυπουργού, η επιβάρυνση των ιδιοκτητών από τον ΕΝΦΙΑ προβλέπεται να μειωθεί κατά 30% συνολικά κατά τη διετία 2019-2020. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν αναμένεται να ισχύσει τελικά για εκατομμύρια μικροϊδιοκτήτες που κατοικούν σε περιοχές όπου οι αντικειμενικές αξίες αναμένεται να αυξηθούν, όπως ήδη προαναφέραμε.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η πρώτη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, η οποία έγινε από την κυβέρνηση στις 12 Ιουνίου του τρέχοντος έτους, δεν έχει ακόμη επηρεάσει τις 20 συνολικά επιβαρύνσεις στην κατοχή και την απόκτηση ακινήτων που παρουσιάσαμε παραπάνω. Κάτι τέτοιο πρόκειται να συμβεί την 1η Ιανουαρίου του 2019 και με δεδομένο ότι σε πολλές «φθηνές» περιοχές της χώρας έχουν σημειωθεί ήδη -με την αναπροσαρμογή της 12ης Ιουνίου- αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες, εκατοντάδες χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες θα δουν από το επόμενο έτος σημαντικές αυξήσεις σε πολλές από αυτές τις επιβαρύνσεις.