Τη δεκαετία του 70 η Ελλάδα ήταν μία χώρα κυρίως αγροτικής οικονομίας. Την περίοδο Καραμανλή αλλά και λίγο πριν, επί χούντας, η χώρα προσπάθησε να γίνει βιομηχανική. Ο Καραμανλής ήθελε, όπως έλεγε, «να βλέπει φουγάρα να καπνίζουν», για να μπούμε στην τότε ΕΟΚ. Επί Σημίτη η χώρα μετετράπη σε μία χώρα παροχής υπηρεσιών. Δηλαδή μέσα σε μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, η Ελλάδα άλλαξε τρεις φορές το οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο της. Χωρίς να παραβλέψουμε τις διεθνείς συγκυρίες, (κατάρρευση της σοβιετικής ένωσης, το «άνοιγμα» της Κίνας, παγκοσμιοποίηση, μηχανοργάνωση κλπ.) οι αλλαγές αυτές οφείλονταν στον κοντόφθαλμο και μονοδιάστατο σχεδιασμό των ελληνικών κυβερνήσεων – ή, καλύτερα, στην έλλειψή του. Κάθε σωστά οργανωμένη χώρα πρέπει να σχεδιάζει ένα πλάνο παραγωγής για δύο τουλάχιστον δεκαετίες μπροστά. Για το Ελλαδιστάν κάτι τέτοιο φαινόταν και φαίνεται ως κβαντική φυσική.

Ας εξετάσουμε λοιπόν την τελευταία περίοδο – αυτή της παροχής υπηρεσιών. 

Σε μία οικονομία παροχής υπηρεσιών, ο τουρισμός, η ναυτιλία, οι κατασκευές, οι μεταφορές και πλέον η πληροφορική, αποτελούν το 80% τουλάχιστον του ΑΕΠ.

Τι έκαναν οι κυβερνήσεις για να υποστηρίξουν αυτό το μοντέλο; 

1. Εκπαίδευση

Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι «φάρος εκπαίδευσης» για όλη τη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια. Θα μπορούσε να είναι ερευνητικό κέντρο όλου του κόσμου. Αντ αυτού στέλνουμε χιλιάδες φοιτητές μας στο εξωτερικό, τα τελευταία χρόνια και στην Κύπρο. Κι επιπλέον, καταργούμε ξενόγλωσσα μαθήματα. Σκεφτείτε τους πόρους που χάνονται κάθε μήνα στο εξωτερικό συν αυτά που θα δαπανούσαν αλλοδαποί φοιτητές στη χώρα μας. Αναλογιστείτε τα οφέλη από την εκπαιδευτική «βιομηχανία» που έστησαν άλλες χώρες. Εκτός όμως από τα προφανή οικονομικά οφέλη, η μετατροπή της Ελλάδας σε μορφωτικό προορισμό θα προωθούσε και άλλες ιδέες: η Σάμος να γίνει το νησί των μαθηματικών, με συνέδρια και διαγωνισμούς, να αναβιώσει η Ακαδημία του Πλάτωνα ως Κέντρο Φιλοσοφίας, η Χίος ως κέντρο ναυτιλιακών σπουδών κ.λπ.

2. Αρχιτεκτονικά και μελέτες

Όλα τα μεγάλα αρχιτεκτονικά έργα προβολής (ΟΑΚΑ, Πεζοδρόμηση Πανεπιστημίου, μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού, στρατιωτικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης και πολλά άλλα) δόθηκαν σε ξένους οίκους. Ενώ ελληνικά μελετητικά γραφεία μεγαλούργησαν στη Μ. Ανατολή στη Β. Αφρική και στη Ν. Αμερική, η νομοθετική στρέβλωση που θέλει ακόμη τον πολιτικό μηχανικό να είναι παντοδύναμος, οδήγησε στην απαξίωση του θεσμού του αρχιτέκτονα. Έχετε ακούσει ποτέ τον όρο «ο διάσημος πολιτικός μηχανικός»;

3. “Τουριστική “βιομηχανία”

Όλοι γνωρίζουμε τον αδειοδοτικό γολγοθά που μπλοκάρει τις επενδύσεις στον Τουρισμό για χρόνια. Η λαϊκίστικη αντίληψη ότι η τοπική κοινωνία μπορεί να έχει γνώμη σε όλες τις επενδύσεις – από ξενοδοχείο μέχρι μονάδα βιοαερίου-  έχει δημιουργήσει ένα χαοτικό καθεστώς εκτός νομικού πλαισίου, που αναστέλει κάθε διάθεση για επένδυση. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις νομιμότατων επενδύσεων στον τουρισμό (και σε άλλους τομείς) που μπλοκάρονται από τη «λαϊκή συνέλευση» ή από τοπικούς παράγοντες για απίθανους λόγους.

Ας ρίξουμε όμως και μια ματιά στο κέντρο της Αθήνας, στο τουριστικό τρίγωνο, στους αρχαιολογικούς χώρους: εγκατάλειψη, γκράφιτι, σκουπίδια, κλειστά μουσεία, διαδηλώσεις, σπασμένα μάρμαρα, λαθρομετανάστες, άστεγοι, ναρκομανείς, εγκληματικότητα, ηχορύπανση… Μόλις το 10% του συνόλου των τουριστών της χώρας περνούν από την Αθήνα. Η Πράγα έχει οκταπλάσια επισκεψιμότητα! Και τι κάνει το κρατος για να βελτιώσει τον κλάδο; Απόλυτη αδιαφορία! Επιπλέον, οι δημόσιες σχολές τουριστικών επαγγελμάτων είναι υποβαθμισμένες, ενώ θα μπορούσαν να έχουν και ξένους φοιτητές, τη στιγμή που τα ελληνόπουλα αναγκάζονται να σπουδάζουν τις αντίστοιχες κατηγορίες σε επιφανείς σχολές στο εξωτερικό – συνήθως στην Ιταλία και στην Ελβετία.

4. Πληροφορική

Μία από τις πρώτες σχολές ΙΤ παγκοσμίως ήταν της Πάτρας. Γιατί η Ελλάδα δεν έγινε μία Μέκκα του software; Όσοι είναι του χώρου ξέρουν τι εννοώ. Είχαμε τα προσόντα και τα μυαλά να αναπτύξουμε τον κλάδο αυτό – και ακόμη μπορούμε! Όταν όμως ακόμα και το λογισμικό της Εθνικής Τράπεζας το παραχωρούμε σε ισπανική εταιρεία, τί περιμένει κανείς;

5. Κατασκευές

Στο παρελθόν αλλά και τώρα ελληνικές εταιρίες έχουν βγει έξω, έχουν μεγαλουργήσει και συνεχίζουν να παράγουν πολύτιμο έργο. Τι έχει αλλάξει; Δεν είναι πια ελληνικές! Οι συνθήκες, η φορολογία και πολλά άλλα εμπόδια της ελληνικής σοβιετίας οδήγησαν πολλές από αυτές τις εταιρείες να έχουν αλλού τη φορολογική τους βάση. Ο γνωστός ΤΑΡ, ο αγωγός που θα διασχίζει όλη τη βόρεια Ελλάδα, ΔΕΝ θα κατασκευαστεί από ελληνικές εταιρείες (ως κύριοι εργολάβοι) και αυτό είναι μέσα στη συμφωνία που έκανε η κυβέρνηση.

6. Έρευνα και τεχνολογία

Οι Ελληνες ερευνητές διαπρέπουν – φυσικά στο εξωτερικό. Συζητούμε τόσα χρόνια για το brain drain και κάνουμε μόνο διαπιστώσεις. Την ίδια στιγμή οι Ισραηλινοί προωθούν ένα έξυπνο re-branding της χώρας τους, προβάλλοντάς την ως innovation nation.

7. Διεθνείς μεταφορές

Ποιο είναι το πρώτο λιμάνι που «αντικρύζει» κάθε πλοίο που βγαίνει από το Σουέζ; Ο Πειραιάς μπορεί να γίνει το μεγαλύτερο λιμάνι τροφοδοσίας ολόκληρης της Ευρώπης! Οι Κινέζοι ζητούν εδώ και χρόνια να συνδυάσουν το σιδηροδρομικό δίκτυο με το λιμάνι, αλλά μόλις τώρα, μετά από πολλές αγωνιστικές κινητοποιήσεις των συνδικαλιστών του ΟΣΕ, και ακινησία των κυβερνήσεων, αρχίζει κάτι αμυδρά να κινείται στις ράγες. Για να μην αναφερθώ στο τι τραβούν οι μεταφορικές κάθε φορά που κάποιος κλείνει την Εθνική οδό ή τα σύνορα. 

Και ο κατάλογος μπορεί να συνεχιστεί, στη μόδα, στην παραγωγή πολιτιστικού προϊόντος (χώρες όπως η Γεωργία “μεγάλωσαν” με τις κλασικές ασπρόμαυρες “ελληνικές ταινίες”!), τις επισκευές, τη διαφήμιση, το μάρκετινγκ, τις οικονομικές μελέτες κλπ. Όλα μπλοκάρονται από την υπερφορολόγηση, την εφιαλτική διαδικασία εγκρίσεων και αδειοδοτήσεων, την αντιφατική νομοθεσία, την θεσμοποιημένη ανομία των τοπικών παραγόντων, για να μην μιλήσουμε για το νεκρό πλέον τραπεζικό σύστημα, που καθιστά την πρόσβαση στην αγορά χρήματος αδύνατη. Αυτά που προανέφερα είναι σαν τον κινητήρα του αυτοκινήτου. Όσο κι αν γυαλίζεις τη λαμαρίνα, αν ο κινητήρας είναι κατεστραμμένος δεν πρόκειται να πας πουθενά. Δεν χρειαζόμαστε πολιτικούς για να τον διορθώσουν, χρειαζόμαστε μάστορες.

Facebook Comments