Τι συμβαίνει με τον γαλλικό προϋπολογισμό; – το δημοσιονομικό déjà-vu επαναλαμβάνεται

Όταν ο υπ.Οικονομικών της Γαλλίας Μπρουνό Λε Μερ επισκέφθηκε τον Σεπτέμβριο τον Ιταλό ομόλογό του Τζοβάνι Τρία τόνισε ότι η Ιταλία δεν μπορεί να παραβιάζει τα δημοσιονομικά όρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, όπως έγραψαν πολλοί στον Τύπο, αναγκάστηκε να φύγει με σκυμμένο κεφάλι, διαβεβαιώνοντας τον Τζοβάνι Τρία ότι οι ίδιοι κανόνες ισχύουν και για τη Γαλλία, η οποία επίσης δεν θα υπερβεί τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το δημόσιο έλλειμμα. Την προηγούμενη εβδομάδα η Κομισιόν απέρριψε το σχέδιο προϋπολογισμού της ιταλικής κυβέρνησης για το 2019, λέγοντας ότι έρχεται σε αντίθεση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Παράλληλα της έθεσε διορία τριών εβδομάδων για να υποβάλει ένα νέο δημοσιονομικό πλάνο, ειδάλλως απειλείται με επιβολή κυρώσεων. Αλλά μόνο η Ιταλία έχει τελικά πρόβλημα; Και τι συμβαίνει με τη Γαλλία;

Το δημοσιονομικό déjà-vu επαναλαμβάνεται

Ο γαλλικός προϋπολογισμός για το 2019, σύμφωνα με το προσχέδιο που παρουσιάστηκε πριν από ένα μήνα, παρουσιάζει επίσης προβλήματα, δεδομένου ότι δεν προχωρά σε γενναία περικοπή των δημόσιων δαπανών, ενώ συγχρόνως στοχεύει σε έλλειμμα 2,9%, δηλαδή πολύ κοντά στο όριο του 3%, που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ. Τον περασμένο Σεπτέμβριο το ΔΝΤ υπολόγισε το γαλλικό έλλειμμα στο 3,2% του ΑΕΠ για το 2019. Την ίδια ώρα η Ιταλία φαίνεται να κινείται εντός πλαισίου σε σχέση με τη Γαλλία, αφού το δικό της έλλειμμα κινείται στο 3% του ΑΕΠ. Το χρέος της ωστόσο είναι κατά πολύ πάνω από το 60% του ΑΕΠ -που προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες- και συγκεκριμένα ανέρχεται σε 130% του ΑΕΠ, το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό μετά την Ελλάδα. Το ιταλικό ποσοστό χρέους από την άλλη, στο τέλος του 2017 ανερχόταν σε 97%.

Την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν κοινοποίησε και στη Γαλλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία και την Σλοβενία ότι τα προσχέδια προϋπολογισμών που απέστειλαν για το 2019 δεν εκπληρώνουν τους στόχους για μακροπρόθεσμη μείωση του δημόσιου χρέους. Ειδικότερα στην περίπτωση της Γαλλίας η Κομισιόν δεν ήταν χαρούμενη ούτε για τον ρυθμό και το εύρος των περικοπών της γαλλικής κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος, ενώ προβληματισμό προκαλεί και ο αργός ρυθμός ανάπτυξης. Η γαλλική οικονομία αναπτύχθηκε λιγότερο από την Ιταλία τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2018, με ρυθμό ανάπτυξης 0,2%. Ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι τίποτα από όλα αυτά δεν είναι κάτι καινούριο.

Ο Εμμανουέλ Μακρόν σε δύσκολη θέση

Σύμφωνα με αναλυτές η Κομισιόν θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της την κατάσταση που διαμορφώνεται στη Γαλλία και παράλληλα να πάρει αποφάσεις με γνώμονα το μέλλον. Όπως εκτιμά ο Αντουάν Μπουβέ από την επενδυτική τράπεζα Mizuho International του Λονδίνου, η Γαλλία έχει μικρότερο δημοσιονομικό κόστος για την ΕΕ από ό,τι η Ιταλία κι αυτό επηρεάζει τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Όπως αναφέρει ο ίδιος, η Γαλλία και η Ισπανία μπορούν ευκολότερα να υπαχθούν στις διαδικασίες που προβλέπει ο Eυρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ESM και η ΕΚΤ από ό,τι η Ιταλία, η κυβέρνηση της οποίας αρνείται να δεχθεί τους όρους που μια τέτοια διαδικασία προϋποθέτει. «Η Κομισιόν θα πρέπει να δει τη μεγάλη εικόνα, χωρίς ωστόσο να δίνει την εντύπωση ότι η Γαλλία λαμβάνει ειδική μεταχείριση επειδή είναι ένας σημαντικότατος οικονομικός παράγοντας με σημαντική συνεισφορά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό», σημειώνει από την πλευρά του ο Ρομπέν Χουγκενό-Νοέλ από το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής των Βρυξελλών.

Στην πράξη ο Εμμανουέλ Μακρόν έχει μειώσει τον ρυθμό δημοσιονομικής προσαρμογής, αναβάλλοντας σημαντικές περικοπές στις δαπάνες. Η Γαλλία αναβάλλει έτσι για το 2023 τον στόχο διαρθρωτικού ελλείμματος 0,4% του ΑΕΠ, όπως προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Επίσης η Γαλλία δεν δείχνει να δημιουργεί τα απαραίτητα δημοσιονομικά αποθέματα, όπως την παρότρυνε το ΔΝΤ και η ΕΚΤ, προκειμένου να είναι καλά προετοιμασμένη για την επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση. «Η Γαλλία έχει βγει έξω από την προβλεπόμενη δημοσιονομική τροχιά και ο Μακρόν δεν προσπαθεί καν να προσποιηθεί ότι αυτό δεν συμβαίνει», εκτιμά ο Φρανσουά Εκάλ, επικεφαλής του ανεξάρτητου σώματος δημοσιονομικής εποπτείας Fipeco, συμπληρώνοντας: «Η κυβέρνηση επιβάλλει φόρους αντί να περικόπτει δαπάνες. Είναι δύσκολο να δούμε πώς όλο αυτό θα δουλέψει».

Το ΔΝΤ πάντως εκτιμά ότι η γαλλική κυβέρνηση πρέπει να περικόψει μισθούς, να εξυγιάνει τον δημοσιονομικό σχεδιασμό της τοπικής αυτοδιοίκησης και να ξαναδεί το θέμα των κοινωνικών παροχών, της ασφάλισης υγείας και των συντάξεων. Από την πλευρά της η γαλλική κυβέρνηση αντιτείνει ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε έντονες διαμαρτυρίες στους δρόμους και θα δυσχεράνει την ανάκαμψη της γαλλικής οικονομίας, η οποία είναι ήδη εύθραυστη.