Γερμανία: Ενοικιαστές κατά μεγαλοεπενδυτών

Στη λαϊκή συνοικία Κρόιτσμπεργκ του Βερολίνου βρίσκεται μια ξύλινη καλύβα στην οποία έχουν τοιχοκολληθεί ένα σωρό πανό και αφίσες. Το αυτοσχέδιο κατάλυμα δημιουργήθηκε πριν από μερικά χρόνια από κατοίκους της περιοχής προκειμένου να φιλοξενεί διάφορες πρωτοβουλίες πολιτών.

«Δεν είναι τυχαίο ότι βάλαμε το σπιτάκι σε αυτό το σημείο» λέει ο Ρούσμπεχ Ταχέρι. «Βλέπετε όλα αυτά τα διαμερίσματα εξαγοράστηκαν από κερδοσκόπους. Πολλοί ενοικιαστές δεν μπορούσαν πια να πληρώσουν το ενοίκιο. Δεν είναι κατάσταση αυτή. Άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον κοινωνικό τους περίγυρο, παιδιά πρέπει να αλλάξουν σχολείο. Υπάρχει ένας μόνιμος φόβος ότι θα αυξηθούν κι άλλο τα ενοίκια».

Πολλά εμπόδια μέχρι την απαλλοτρίωση

Ο Ρούσμπεχ Ταχέρι μιλά εκ πείρας. Πριν από μερικά χρόνια ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματός του προχώρησε σε μερική ανακαίνιση και ως συνέπεια αυτού του αύξησε το ενοίκιο. Ο Ταχέρι αναγκάστηκε να φύγει αλλά παράλληλα άρχισε να δραστηριοποιείται ως ακτιβιστής κατά της πολιτικής των ενοικίων στη Γερμανία, δημιουργώντας σχετική πρωτοβουλία πολιτών, στόχος της οποίας είναι να απαλλοτριωθούν διαμερίσματα από την ιδιοκτησία μεγάλων εταιρειών ακινήτων.

Για να πετύχει όμως απαιτούνται ακόμη πολλά βήματα: κατ αρχήν θα πρέπει η πρωτοβουλία να καταφέρει να συγκεντρώσει μέσα σε τέσσερις μήνες 170.000 υπογραφές. Τότε και μόνο μπορεί το θέμα να τεθεί σε δημοψήφισμα, στο οποίο πάλι πάνω από το 50% των πολιτών με δικαίωμα ψήφου θα πρέπει να συμφωνήσουν με την απαλλοτρίωση. Βέβαια ακόμη και τότε δεν είναι σίγουρο αν η πολιτεία προχωρήσει όντως σε απαλλοτρίωση αφού το γερμανικό σύνταγμα προστατεύει την ιδιοκτησία.
Από την άλλη πλευρά όμως και η πρωτοβουλία των πολιτών επικαλείται το σύνταγμα στο οποίο αναφέρεται επίσης ότι μια απαλλοτρίωση επιτρέπεται όταν πρόκειται για το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι το συγκεκριμένο άρθρο δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ μέχρι σήμερα στην ιστορία της Γερμανίας.

Μια πρωτοβουλία με προοπτική

Η πρωτοβουλία του Ταχέρι στρέφεται κυρίως ενάντια στην εταιρεία «Deutsche Wohnen» η οποία έχει στην κατοχή της 100.000 διαμερίσματα μόνο στο Βερολίνο. Επικριτές επισημαίνουν ότι η εταιρεία ακολουθεί σκληρή πολιτική, ανακαινίζοντας αρχικά τα διαμερίσματα για να αυξήσει στη συνέχεια σημαντικά τα ενοίκια. Πολλοί ενοικιαστές βρίσκονται στα δικαστήρια με την εν λόγω εταιρεία.

Τα τελευταία επτά χρόνια τα ενοίκια στο Βερολίνο έχουν σχεδόν διπλασιαστεί. Ο βασικός λόγος είναι έλλειψη ακινήτων εξαιτίας της γρήγορης αύξησης του πληθυσμού στη γερμανική πρωτεύουσα.

Μια επιτυχία πάντως της πρωτοβουλίας κατά των επενδυτών δεν θα ήταν κάτι καινούργιο για το Βερολίνο. Πριν από μερικές εβδομάδες ο κολοσσός της Google αναγκάστηκε να ακυρώσει τη δημιουργία ενός start-up-campus στην πρωτεύουσα με κόστος 500 εκ. ευρώ εξαιτίας επίμονων διαδηλώσεων αριστερών ομάδων. Το 2014 μια πρωτοβουλία κατάφερε μέσω δημοψηφίσματος να εμποδίσει την οικοδόμηση στον χώρο του πρώην αεροδρομίου Τέμπελχοφ. Γι αυτό και ο Ταχέρι είναι αισιόδοξος: «Αυτό που επιδιώκουμε ξεπερνά την ονειροπόληση ή τον κοινωνικό ρομαντισμό. Είναι ρεαλιστικό να πετύχει».