Κοινωνικό Μέρισμα 2018: Τι να προσέξουν οι δικαιούχοι – ποιοι αποκλείονται

Δημοσιεύτηκε ο νόμος που περιλαμβάνει τις διατάξεις για το κοινωνικό μέρισμα 2018, ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο το δρόμο για την έκδοση της ΚΥΑ που θα προβλέπει ποσά, κριτήρια και όλες τις λεπτομέρειες για τη χορήγηση του.

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης Αναστάσιος Τάγαρης, η πλατφόρμα θα τεθεί σε λειτουργία προς το τέλος της εβδομάδας, ενώ όπως ήταν γνωστό ως τώρα, επρόκειτο να ανοίξει σήμερα Τρίτη 4 Δεκεμβρίου.

Σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ1 είπε ότι: «Ο στόχος για να ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα ήταν η Τρίτη. Εκτιμώ ότι το άνοιγμα θα γίνει προς το τέλος της εβδομάδας».

Όπως είπε, «αναμένουμε την έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης, ώστε να γίνουν οι τελικές δοκιμές, να ενημερωθούν τα κείμενα, και προς το τέλος της εβδομάδας να ξεκινήσει να ανοίξει η πλατφόρμα».

 Τι θα πρέπει να προσέξουν οι δικαιούχοι: 

• Θα πρέπει να ελέγχουν τα στοιχεία που έχει ανακτήσει το σύστημα από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων και το ασφαλιστικό ταμείο των δικαιούχων, κατόπιν εξουσιοδότησής των ιδίων. Αν παρατηρηθούν λάθη, όμως λάθος ΑΦΜ ή διεύθυνση κατοικίας, θα πρέπει να αλλαχθούν με μία επίσκεψη στα ΚΕΠ.
• Η πρόβλεψη περί φιλοξενουμένων (που ανεβάζει το καταβληθέν ποσό) καθιστά αναγκαίο τον έλεγχο της οικογενειακής κατάστασης του αιτούντα, όπως αυτή αναγράφεται στο Ε1 για τα εισοδήματα του 2017. Σε περίπτωση που κάποια από τα αναγραφόμενα στοιχεία έχουν αλλάξει, θα πρέπει ο δικαιούχος να συμπληρώσει στους σχετικούς πίνακες όλα τα μέλη του νοικοκυριού. Να σημειωθεί πως σημειώνει και τους συγγενείς εξ αίματος και τους απλούς φιλοξενουμένους.
• Οι σπουδαστές, έως και την ηλικία των 25 ετών, λογίζονται ως προστατευόμενα μέληκαι συμπεριλαμβάνονται στην φορολογική δήλωση των γονέων τους, είτε ζουν είτε δεν ζουν μαζί τους. Άρα, δεν μπορούν να υποβάλλουν ξεχωριστή αίτηση. Πρέπει, επίσης, να υπογραμμισθεί πως τα παιδιά που γεννήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου του 2018 ενδέχεται να μην είναι αναγραμμένα στη δήλωση των γονέων τους, θα πρέπει, όμως, να προστεθούν στα μέλη του νοικοκυριού. Η κίνηση αυτή θα αυξήσει το τελικό καταβληθέν ποσό.
• Όσον αφορά τα εισοδηματικά κριτήρια, σημειώνεται πως το εισόδημα που θα ληφθεί υπόψιν για να κατοχυρωθεί το δικαίωμα στην λήψη του κοινωνικού μερίσματος είναι τοοικογενειακό. Ως οικογενειακό εισόδημα λογίζονται τα συνολικά ποσά, είτε φορολογούνται, είτε απαλλάσσονται από την φορολογία, είτε φορολογούνται με ειδικό τρόπο, αλλά και το σύνολο των επιδομάτων που λαμβάνουν όλα τα μέλη του νοικοκυριού, όπως και κάθε μορφή χρηματικής μεταβίβασης. Ο υπολογισμός γίνεται αφού έχουν αφαιρεθεί οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και προ των φόρων.
• Όσον αφορά ταεπιδόματα αναπηρίας, συμπεριλαμβάνονται και αυτά στον υπολογισμό του εισοδήματος. Βέβαια, οι υψηλότερες ανάγκες των ατόμων με αναπηρία υπολογίζονται και σε περίπτωση που δύο νοικοκυριά έχουν την ίδια σύνθεση, εκείνο που θα περιλαμβάνει και κάποιο μέλος με προβλήματα αναπηρίας θα είναι το ευνοημένο.
• Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος έχει παντρευτεί ή χωρίσει εντός του 2018 μετά την υποβολή της φορολογικής του δήλωσης όμως, οι αρμόδιοι θα λάβουν υπόψιν τα στοιχεία για την οικογενειακή κατάσταση που υπάρχουν στη δήλωση.
• Δικαιούχοι του μερίσματος είναι και όσοι έχουν φύγει στο εξωτερικό, έχουν υποβάλλει κανονικά τη φορολογική δήλωση του 2018 και πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια.
• Να υπογραμμιστεί πως το κοινωνικό μέρισμα είναι ακατάσχετο και αφορολόγητο. Πρέπει, επίσης, να επισημανθεί πως δεν θα υπολογιστεί στο συνολικό οικογενειακό εισόδημα με αποτέλεσμα να χαθούν – πιθανώς – άλλα επιδόματα που δικαιούται το νοικοκυριό (π.χ. επίδομα θέρμανσης)
• Η περιουσιακή κατάσταση του αιτούντα θα προκύπτει από την τελευταία του φορολογική δήλωση. Άρα, οποιαδήποτε αγοροπωλησία ακινήτων έχει γίνει μετά την υποβολή της δήλωση δεν θα ληφθεί υπόψιν.
• Τέλος, οι δικαιούχοι πρέπει να είναι προσεκτικοί αναφορικά με τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού, όπου θα κατατεθεί το ποσό. Σε περίπτωση που δεν έχει δηλώσει τον συγκεκριμένο λογαριασμό ως ακατάσχετο, καλό θα ήταν να το κάνουν.

Ποιοι αποκλείονται

Για ακόμη μια χρονιά θα εξαιρεθούν από τη χορήγηση του κοινωνικού μερίσματος νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας διότι έχουν Ι.Χ. αυτοκίνητο άνω των 1.928 κ.ε.. Αυτό θα γίνει ανεξάρτητα από το εάν κατείχαν αυτό το αυτοκίνητο έστω και για ένα μήνα το 2017 και μετά ή έκλεισε δεκαετία ή ακόμη και αν το πούλησαν και δεν το κατέχουν σήμερα.

Παράλληλα, για ένα ακόμη έτος εκατοντάδες πολύτεκνοι θα αποκλειστούν λόγω των αυστηρών περιουσιακών κριτηρίων από το μέρισμα. Ενώ ο νόμος ορίζει ως κριτήριο των καταθέσεων τις 9.000 ευρώ κατ’ άτομο, προσαυξανόμενες κατά 50% για κάθε ενήλικο μέλος της οικογένειας και 25% για κάθε ανήλικο μέλος, αντίθετα στο περιουσιακό κριτήριο θέτει ως όριο τις 120.000 ευρώ, προσαυξανόμενες μόνο κατά 12,5% για κάθε επιπλέον μέλος και μέχρι τις 180.000 ευρώ, δηλαδή μέχρι τρία ανήλικα τέκνα. Αυτό το κριτήριο έχει αποδειχθεί στην πράξη πως αποκλείει μαζικά τους πολυτέκνους από το μέρισμα, αφού μία πολύτεκνη οικογένεια έχει μεγαλύτερης αξίας ακίνητη περιουσία για να στεγάζεται.

Αλλά οι αδικίες δεν σταματούν εκεί. Εάν κάποιος έχει τεκμαρτό εισόδημα υψηλότερο από το δηλωθέν εισόδημά του, τότε χάνει αυτόματα το μέρισμα. Σήμερα το 40% των φορολογουμένων έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, αλλά εμφανίζουν υψηλότερα τεκμαρτά εισοδήματα. Πέρυσι δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι με χαμηλές συντάξεις που διέθεταν μικρά διαμερίσματα και φιλοξενούσαν τα άνεργα παιδιά τους που διάθεταν αυτοκίνητα δεν έλαβαν το μέρισμα, διότι του έκαψαν τα τεκμήρια.

Παρόμοιες αδικίες προκύπτουν και με τις καταθέσεις. Πολλοί συνδικαιούχοι τραπεζικών λογαριασμών θα χάσουν και εφέτος το μέρισμα, καθώς οι τόκοι που είναι προσυμπληρωμένοι στη φορολογική δήλωση τους αφορούν στο σύνολο του κατατεθειμένου ποσού. Δεν θα το χάσουν μόνο εάν είχαν προβλέψει να συμπληρώσουν στη φορολογική δήλωση το ποσό που επιμερίζεται σε κάθε δικαιούχο.

Μια από τις πλέον μεγάλες αδικίες αφορά στους φιλοξενούμενους. Οι φιλοξενούμενοι δεν μπορούν να καταθέσουν αιτήσεις για το κοινωνικό μέρισμα εφόσον έχουν δηλώσει ότι φιλοξενούνται από άλλον φορολογούμενο στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του έτους 2017, ακόμα και αν σήμερα δεν διαμένουν στο νοικοκυριό που είχαν δηλώσει.