«Αθήνα – Κωνσταντινούπολη – Άγκυρα: Ένα μικρό οδοιπορικό, μια μεγάλη γέφυρα φιλίας»

Το τηλεφώνημα από την πρεσβεία της Τουρκίας ήταν αναπάντεχο. Το άκουσμα της πρόσκλησης για τη συμμετοχή μου σε μια δημοσιογραφική αποστολή στην Κωνσταντινούπολη με γέμισε με ανάμεικτα συναισθήματα: Περιέργεια για το σκοπό του ταξιδιού αυτού αλλά και μεγάλη ανυπομονησία να δω την χιλιοτραγουδισμένη πόλη, την πόλη που τα τοπία και οι μυρωδιές της έχουν εμπνεύσει εκατοντάδες ανθρώπους του πνεύματος, των τεχνών και των γραμμάτων.

Την Δευτέρα το πρωί, πηγαίνοντας προς το αεροδρόμιο έχω ένα προαίσθημα: πως το ταξίδι αυτό θα μου μείνει αλησμόνητο. Η συνάντηση με την υπόλοιπη ομάδα γίνεται λίγο πριν την επιβίβαση. Η ανυπομονησία όλων μας είναι καταγεγραμμένη στις βιαστικές κινήσεις του σώματος αλλά και στα εκδηλωτικά χαμόγελά μας.

Η πρώτη μέρα στην διηπειρωτική πόλη περιλαμβάνει ξεναγήσεις στο Μπλε Τζαμί και την εντυπωσιακή Αγία Σοφία. Είναι η εποχή της τουλίπας και δεκάδες χαλιά από κόκκινες και κίτρινες τουλίπες στολίζουν το δρόμο προς το αιώνιο σύμβολο του Χριστιανισμού. Ο ναός που αποτέλεσε καθ’ όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, υπήρξε ο σημαντικότερος ναός της Ορθοδοξίας. Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών και συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1204-1261 ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός και μετά την Άλωση της Πόλης το 1453 μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος.

Γεμάτοι συγκίνηση και θαυμασμό προς τον – μουσειακό πλέον – χώρο του ναού της Αγίας του Θεού Σοφίας, αποχωρούμε έπειτα από την περιήγησή μας για να βρεθούμε στον – εκτός λειτουργίας – τερματικό σταθμό του Orient Express, όπου οι Δερβίσηδες θα παραδοθούν στον θρησκευτικό χορό τους. Όταν τα όργανα ξεκινούν, ξέρω πως αυτό που θα ακολουθήσει θα με συνεπάρει.. Πράγματι, το τελετουργικό αρχίζει με τους χορευτές να φθάνουν στη σκηνή και ευλαβικά να παίρνουν τις θέσεις τους. Πρέπει να είναι πλήρως συγκεντρωμένοι και η σκέψη τους να είναι καθαρή και προσανατολισμένη στο θείο, στο οποίο και θα παραδόσουν τον εαυτό τους στη διάρκεια αυτής της μουσικοχορευτικής “θυσίας” στον Θεό. Καθώς στροβιλίζονται με τα μάτια κλειστά και τα χέρια ελαφρώς στραμμένα προς τον ουρανό, τα λευκά τους ιμάτια κυματίζουν αρμονικά στους ανατολίτικος ρυθμούς και – λες και ίπτανται – μας παρασύρουν μαζί τους σε ένα μουσικό και χορευτικό ταξίδι…

Γοητευμένοι από τον χορό των Δερβίσηδων, μεταφερόμαστε στο ξενοδοχείο, όπου και μας περιμένει ένα επίσημο γεύμα με τα σημαιάκια Ελλάδας και Τουρκίας να δεσπόζουν στο κέντρο του μεγάλου τραπεζιού με θέα το Βόσπορο. Στο φαγητό μας συνοδεύουν παρουσιαστές και δημοσιογράφοι των τουρκικών μέσων.

Η επόμενη μέρα θα είναι καθοριστική, καθώς η επίσκεψη μας στους τηλεοπτικούς σταθμούς TRT World και TRT Arabi και τις εφημερίδες Sabah και Daily Sabah, θα ταρακουνήσουν μερικές προκαταλήψεις που αφορούν στην γείτονα χώρα.

Οι συζητήσεις με κεντρικούς παράγοντες των μέσων αυτών, μας βάζουν σε σκέψεις για το ποιες πρέπει να είναι οι σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων δημοσιογράφων, ώστε να προάγεται η αλήθεια και να ενισχύεται η έγκυρη ενημέρωση.

Με όλα αυτά στο νου κατηφορίζουμε προς τη γέφυρα του Γαλατά και το μώλο, όπου μας περιμένει η Εσμεράλδα…Το ταχύπλοο σκάφος που θα μας ταξιδέψει στον Βόσπορο. Η χαρά μου είναι απερίγραπτη καθώς απομακρυνόμαστε από την ξηρά και γλιστράμε στα γοητευτικά νερά του Βοσπόρου…

Ο ήλιος αναμειγνύεται με τη θάλασσα και δημιουργεί ένα μαγικό τοπίο γεμάτο πράσινο, αρχοντικά σπίτια, μιναρέδες,

ψηλές γέφυρες που ενώνουν την ευρωπαϊκή με την ασιατική πλευρά και το επιβλητικό κάστρο της Ρούμελης να μας μεταφέρει σε μια άλλη εποχή. Δεν μπορώ να περιγράψω τα αισθήματά μου στο θέαμα που αντικρύζω και στις εικόνες που ξεπηδούν τόσο αντιφατικές και όμως τόσο συγκινητικές μπροστά μου. Η βόλτα μας τελειώνει με φαγητό στο Feriye Palace πάνω στη θάλασσα του Βόσπορου. Καθώς το φως πέφτει και ήλιος ετοιμάζεται να παραχωρήσει τη θέση του στο φεγγάρι, τα νυχτερινά φώτα της πόλης ανάβουν και δεκάδες χρωματιστές κουκκίδες μεταμορφώνουν το τοπίο γύρω μας σε μια γλυκιά και μυστηριώδη νυχτωδία.

Η επόμενη μέρα επιφυλάσσει μια ακόμη έκπληξη λίγο πριν την αναχώρηση για την Άγκυρα: περίπατο στο γραφικό παραθαλάσσιο σουλτανικό παλάτι Dolmabahçe – έξι σουλτάνοι και ο τελευταίος χαλίφης το κατοίκησαν από το 1856 έως το 1924, καθώς επίσης και ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ από το 1927 έως το 1938 – και ξενάγηση στα πολυτελή διαμερίσματά του.

Ο δρόμος προς την Άγκυρα είναι γεμάτος εικόνες, η μετάβαση από το κοσμοπολίτικο οικονομικό, πολιτιστικό και ιστορικό κέντρο στο διοικητικό κέντρο της χώρας κρύβει στη διαδρομή γέλια, πειράγματα, φιλοσοφικές συζητήσεις και οικεία τοπία. Η άφιξή μας στο κέντρο της πόλης γίνεται το απογευματάκι. Στο πίσω μέρος του μυαλού μας βρίσκεται η γνωστή φράση του ποιητή “Το πιο ωραίο πράγμα στην Άγκυρα, είναι ο δρόμος προς την Κωνσταντινούπολη”… Στην Άγκυρα, το γραφειοκρατικό κέντρο της χώρας που εγκαθιδρύθηκε ως πρωτεύουσα το 1923 από τον Κεμάλ Ατατούρκ, οι ρυθμοί είναι πιο χαλαροί, οι άνθρωποι πιο φιλικοί και το κλίμα πιο ηπειρωτικό. Στο βραδινό φαγητό μας περιμένει η υπεύθυνη τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας, η οποία θα μας υποδεχθεί θερμά και θα μας διηγηθεί την πορεία της μέχρι την Άγκυρα αλλά και τα ταξίδια της στις περιφερειακές πόλεις της χώρας.

Η έγερσή μας και πάλι πρωινή και το πρώτο ραντεβού μας αυτή τη φορά στον μη κυβερνητικό οργανισμό και ένα από τα πρώτα Think Tanks της χώρας, τον SETA, όπου θα μας μιλήσουν ακαδημαϊκοί που ειδικεύονται στην εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια, την άμυνα και τις ευρωπαϊκές σπουδές. Η συζήτησή μας διεξάγεται σε συνθήκες φιλίας και αποδεικνύεται πολύ καρποφόρα, αφού αποκτούμε την ευκαιρία να δούμε μια πιο ευρωπαϊκή πτυχή της Τουρκίας και να συνομιλήσουμε με ενεργούς – όσον αφορά στην έρευνα – ακαδημαϊκούς σχετικά με ζητήματα όπως το Κυπριακό, η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και οι σχέσεις της με την Ελλάδα. Έπειτα από έναν εποικοδομητικό διάλογο μεταφερόμαστε για φαγητό στην παλιά πόλη και στο Divan Çukurhan, ένα παλιό χάνι που χτίστηκε στα τέλη του 16ου ή στις αρχές του 17ου αιώνα και το οποίο λειτουργεί από το 2010 ως πολυτελές ξενοδοχείο και λαογραφικό μουσείο. Μοιάζει με μικρή όαση, με το ξύλο και την πέτρα να αναβιώνουν στους τοίχους του τις ιστορίες των επισκεπτών του άλλοτε Οθωμανικού καραβάν σαράι..

Η πανοραμική θέα από την βεράντα του εστιατορίου είναι εκθαμβωτική, με το μαυσωλείο του Ατατούρκ να δεσπόζει από κάτω μας και την πόλη της Άγκυρας να απλώνεται στα πόδια μας γαλήνια και χαριτωμένη.

Στο Υπουργείο Εξωτερικών η ατμόσφαιρα είναι ευχάριστη. Οδηγούμαστε σε μια στρογγυλή τράπεζα όπου μας περιμένουν οι Υφυπουργοί Sedat Önal και Faruk Kaymakçı σε μια συνάντηση με θέμα τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας αλλά και τον τρόπο που τα ελληνικά και τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να διαχειρίζονται τις ειδήσεις που αφορούν τις δύο χώρες αντίστοιχα. Ο χρόνος τρέχει και η ομάδα πρέπει να βρεθεί στην Ελληνική Πρεσβεία, όπου το καλωσόρισμα του αναπληρωτή Πρέσβη περιλαμβάνει εκτός από δροσερό ούζο, και διάφορα είδη από μεζέδες. Είναι πια Πέμπτη βράδυ και το ταξίδι μας πλησιάζει προς το τέλος του. Η επόμενη μέρα θα κλείσει με επίσκεψη στο Κοινοβούλιο και ξενάγηση στο εσωτερικό του, λίγο πριν την αναχώρηση για το αεροδρόμιο…

Όταν με ρωτούν τι αποκόμισα από αυτό το ταξίδι μπορώ να μιλήσω για δύο πράγματα με βεβαιότητα: το πρώτο είναι η γνωριμία με μια πόλη που εκπέμπει φως, μυστήριο, γοητεία, αίγλη και έντονα ηλεκτρικά φορτία. Το δεύτερο είναι η παραδειγματική τουρκική φιλοξενία, τα φιλικά βλέμματα και η θερμότητα των ανθρώπων γύρω μας στο άκουσμα της καταγωγής μας. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, αντιλαμβάνομαι πως η σκέψη μου είναι σχεδόν εγκλωβισμένη στην πόλη που ακροβατεί ανάμεσα στην αρχοντιά και τη φτώχεια, την πόλη με τα δεκάδες παζάρια και τις έντονες μυρωδιές, την πόλη όπου κυκλοφορούν άνθρωποι από δεκάδες διαφορετικές θρησκείες και πολιτισμούς, εκεί όπου οι αντιφατικές εικόνες δημιουργούν ένα ονειρικό και γνήσιο σκηνικό που τόση οικειότητα σου δημιουργεί όταν χάνεσαι στα γραφικά δρομάκια του και ταξιδεύεις στα απρόβλεπτα νερά του…