Οι μέρες των γιορτών αποτελούν για τους περισσότερους ανθρώπους πηγή χαράς, ευτυχίας, αισιοδοξίας και συναισθηματικής ικανοποίησης. Αυτές τις μέρες τα άτομα συνήθως χαλαρώνουν από τους εξουθενωτικούς ρυθμούς της εργασίας τους, συνευρίσκονται με αγαπημένα τους πρόσωπα, διακατέχονται με θετικές σκέψεις και προσδοκίες για την επόμενη χρονιά που έρχεται.

Ωστόσο αυτή η περίοδος για κάποιους ανθρώπους είναι δυσάρεστη και συνοδεύεται από συναισθήματα θλίψης, άγχους, κατάθλιψης, απαισιοδοξίας, αδιαφορίας κ.ά. Αυτό συμβαίνει διότι οι συνθήκες που δημιουργούνται κατά την περίοδο των γιορτών φέρνουν στην επιφάνεια ή επιτείνουν καταστάσεις που υπάρχουν σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Ποιοι είναι οι λόγοι που οι γιορτές μπορεί να βιώνονται με αρνητικά συναισθήματα;

  • Η μοναξιά: Οι άνθρωποι που είναι μόνοι τους είναι περισσότεροι απ’ όσο νομίζουμε. Οι γιορτές  – παραδοσιακά συνδεδεμένες με οικογενειακές συγκεντρώσεις, συντροφικότητα γύρω από το γιορτινό τραπέζι και γενικότερα φιλικές και κοινωνικές επαφές- εντείνουν το αίσθημα μοναξιάς (είτε κάποιος διαβιεί χωρίς οικογένεια, σύντροφο και φίλους είτε νιώθει συναισθηματικά αποξενωμένος από το περιβάλλον του).  
  • Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου: Για όσους έχουν χάσει (ιδίως πρόσφατα) ένα αγαπημένο κοντινό πρόσωπο, οι γιορτές αποτελούν κυριολεκτικά μια ιδιαίτερα δύσκολη συνθήκη, καθώς το αίσθημα της απώλειας και η συνοδευτική νοσταλγία αναζωπυρώνονται. 
  • Η οικονομική δυσπραγία και η «υποχρέωση» υπερκαταναλωτισμού: Στις δυτικές κοινωνίες, εδώ και αρκετά χρόνια, οι γιορτές  σημαίνουν αναγκαστικό σχεδόν καταναλωτισμό, είτε για δώρα (συνήθως ακριβά) είτε για το γιορτινό τραπέζι είτε για ψώνια προσωπικής ανανέωσης (π.χ. καινούρια ρούχα για το ρεβεγιόν), είτε για ταξίδια σε «in» ακριβούς ταξιδιωτικούς προορισμούς. Και ενώ λοιπόν η δυνατότητα καταναλωτισμού έχει περιοριστεί σημαντικά για τους περισσότερους, το αίσθημα υποχρέωσης απέναντι στο κοντινό περιβάλλον (σύντροφοι, φίλοι και παιδιά) παραμένει και η αδυναμία του ατόμου να ανταπεξέλθει – όπως νομίζει πως οφείλει  – προκαλεί ενοχές, στρες, αισθήματα αναξιότητας και τελικά μέχρι και κατάθλιψη.
  • Οι αναμνήσεις: Είτε χαρούμενες είτε δυσάρεστες, οι αναμνήσεις περασμένων Χριστουγέννων είτε από τη παιδική ηλικία είτε και από το πιο πρόσφατο παρελθόν, μπορούν να πυροδοτήσουν αισθήματα θλίψης, μελαγχολίας και αναστάτωσης. Για παράδειγμα, μπορεί σε κάποιους να πυροδοτούνται αναμνήσεις από Χριστούγεννα της παιδικής ηλικίας που ο ένας γονιός ήταν απών ή αντίθετα που ήταν η εποχή της μεγαλύτερης θαλπωρής, μιας θαλπωρής που δεν μπορεί να βιώσει ως ενήλικας. Άλλο παράδειγμα: γυναίκες ή άντρες που χώρισαν πρόσφατα αντίθετα με την δική τους επιθυμία και αναπολούν τις ωραίες στιγμές που έζησαν με τους πρώην συντρόφους τους.
  • Οι οικογενειακές συγκρούσεις: Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο των οικογενειακών συγκεντρώσεων στις γιορτές που καταλήγουν σε ένταση, παρεξηγήσεις και τσακωμούς. Συχνά οι οικογενειακές αυτές συγκεντρώσεις έχουν ένα χαρακτήρα καταναγκαστικό («Γιορτές είναι!  Δεν θα φάμε όλοι μαζί;!») , το οποίο σε συνδυασμό με ανεπίλυτα ζητήματα σχέσεων μπορεί να συνιστά εκρηκτικό μείγμα ανάδυσης αρνητικών συναισθημάτων .
  • Μη ρεαλιστικές προσδοκίες: Το εορταστικό κλίμα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς σχεδόν επιβάλλει «να περάσουμε καλά». Πολλοί άνθρωποι βιώνουν αυτό το διάχυτο μήνυμα πιεστικά και αγχωτικά.
  • Η εξαντλητική προετοιμασία για τις γιορτές: Οι «υποχρεώσεις» αυτών των ημερών (ψώνια, οργάνωση γιορτινού τραπεζιού, οργάνωση κοινωνικών επαφών κ.ά.) και η προσπάθεια να ανταποκριθούμε σε αυτές στα πλαίσια ενός στενού χρονικά προγράμματος δουλειάς, παιδιών κλπ μπορεί να προκαλέσουν σημαντικό αίσθημα κόπωσης αλλά και έντασης. 

Πως θα αισθανθείτε καλύτερα

  • Κατ’ αρχάς, αποδεχτείτε τα συναισθήματά σας και μη νιώθετε άσχημα αν δεν πετάτε στα ουράνια όπως «θα έπρεπε» ή επειδή γύρω σας βλέπετε φωτάκια και χαρούμενα πρόσωπα.
  • Μοιραστείτε τις σκέψεις σας και εκφράστε τα συναισθήματά σας στους οικείους σας.
  • Αν πραγματικά δεν υπάρχουν οικείοι καθόλου και το κύριο θέμα σας είναι η μοναξιά, προσπαθήστε να κοινωνικοποιηθείτε. Ενδεχομένως να είναι μια ευκαιρία να κάνετε ένα βήμα για να αναθερμάνετε σχέσεις με πρόσωπα που έχετε χαθεί. Αν και θα μπορούσε να γίνει οποιαδήποτε περίοδο του χρόνου, οι γιορτές αποτελούν μια όμορφη αφορμή για να το πραγματοποιήσετε.
  • Μην έχετε υπερβολικά υψηλές προσδοκίες. Κοιτάξτε να ζήσετε κάθε στιγμή και να είστε παρόντες σε αυτήν και μην περιμένετε το τέλειο και το ανεπανάληπτο.
  • Αποφύγετε να κάνετε απολογισμό της ζωής σας και των ματαιωμένων επιθυμιών του παρελθόντος. Εστιάστε στο τώρα και στις ευκαιρίες που έχετε να ανεβάσετε την πεσμένη σας διάθεση. Αν σας είναι δύσκολο να αποφύγετε τον απολογισμό, τουλάχιστον αναγνωρίστε αυτά που έχετε και δείτε και τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Σταθείτε σε αυτά που έχετε πετύχει και όχι σε αυτά που δεν έγιναν όπως θα θέλατε.
  • Μην ακολουθείτε κατά γράμμα τις καθιερωμένες συνήθειες, αν έχουν αρχίσει να σας κουράζουν. Προτείνετε κάτι καινούριο που θα δώσει νέο ενδιαφέρον.
  • Κάντε ένα πλάνο των δραστηριοτήτων σας και μην αφήνετε τα πάντα για τελευταία στιγμή γιατί αυτό θα σας γεμίσει άγχος.
  • Μην ψάχνετε το τέλειο δώρο για τον καθένα. Έχετε στο νου σας καταρχάς πόσα χρήματα μπορείτε να ξοδέψετε και αν όντως μπορείτε να πάρετε δώρα. Θυμηθείτε επίσης ότι το σημαντικότερο είναι η ειλικρινής εκδήλωση ενδιαφέροντος και όχι το δώρο καθεαυτό.
  • Ξεκουραστείτε, κοιμηθείτε σωστά, κάνετε σωματική άσκηση.

Αν η κατάθλιψη είναι σοβαρή και παρεμποδίζει σημαντικά την καθημερινότητά σας, σκεφτείτε και το ενδεχόμενο να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό. Η αίτηση βοήθειας είναι ένδειξη γενναιότητας και όχι αδυναμίας.

Facebook Comments