Σκωτία: Νέος προορισμός για Ευρωπαίους εργαζόμενους;

Οι προβλέψεις δεν είναι ευοίωνες: στις επόμενες δεκαετίες ο πληθυσμός της Σκωτίας αναμένεται να συρρικνωθεί κατά το 1/3 στις αγροτικές περιοχές. Το ποσοστό γεννητικότητας είναι χαμηλό και η γήρανση του πληθυσμού ταχύτατη. Οι δημογραφικές εξελίξεις έχουν και οικονομικές επιπτώσεις. Σε μία εποχή που, όπως όλα δείχνουν, το Brexit βάζει τέλος, με την πάροδο του χρόνου, στην ελεύθερη προσέλευση εργαζομένων, η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον εκφράζει ανησυχίες για την εύρυθμη λειτουργία της τοπικής οικονομίας: “Ανησυχούμε ότι το τέλος της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων και οι ρυθμίσεις που σχεδιάζει η βρετανική κυβέρνησης για τον περιορισμό της μετανάστευσης θα είναι επιβλαβείς για την οικονομία και την ευημερία μας, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο”, λέει η αποκαλούμενη “Πρώτη Υπουργός”.

Η επικεφαλής του “Εθνικού Κόμματος” (SNP) προτείνει μία απλή λύση: να αποκτήσει η Σκωτία ένα δικό της σύστημα, με τα κριτήρια που η ίδια θεωρεί ενδεδειγμένα, για να χορηγεί βίζα στους ενδιαφερόμενους. Δεν χρειάζονται περίπλοκοι χειρισμοί, από τη στιγμή που Σκωτία, ούτως ή άλλως, διαχειρίζεται τα δικά της φορολογικά έσοδα, λέει η Νίκολα Στάρτζεον. “Με βάση τον αριθμό φορολογικού μητρώου της Σκωτίας, η βίζα θα ισχύει μόνο για τη Σκωτία. Χώρες όπως ο Καναδάς και η Αυστραλία έχουν ήδη καθιερώσει παρόμοιες ρυθμίσεις που διαφοροποιούνται ανάλογα με την περιφέρεια”, επισημαίνει.

Διαφορετική προσέγγιση από το Λονδίνο

Το νέο σύστημα, εάν τελικά υλοποιηθεί, δεν θα προβλέπει ελάχιστο εισόδημα, ούτε βεβαίωση του εργοδότη, σε μερικές περιπτώσεις ούτε καν συγκεκριμένη επαγγελματική κατάρτιση του ενδιαφερόμενου. Ωστόσο η βίζα θα χορηγείται μόνο για τη Σκωτία, ώστε να αποφευχθεί η μετακίνηση του εργαζόμενου στις υπόλοιπες περιφέρειες της Μ.Βρετανίας. Η απάντηση του Λονδίνου ήταν άμεση και απορριπτική. Αλλά στο Εδιμβούργο ο υπουργός Συνταγματικών Υποθέσεων Μάικλ Ράσελ επιμένει ότι η Σκωτία έχει διαφορετικές ανάγκες: “Ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας μας εξαρτώνται από τους Ευρωπαίους εργαζόμενους: η γεωργία στην ανατολική Σκωτία, οι ιχθυοκαλλιέργειες και ο τουρισμός στις δυτικές περιφέρειες. Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων δεν περιλαμβάνει θέσεις υψηλής εξειδίκευσης, στις οποίες εστιάζει ο Μπόρις Τζόνσον”.

Από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός θέλει να θεσπίσει ένα περιοριστικό σύστημα μετανάστευσης με μοριοδότηση και διαχωρισμό των υποψηφίων σε τρεις κατηγορίες: προηγούνται οι εργαζόμενοι υψηλής εξειδίκευσης, ακολουθούν εκείνοι με επαγγελματική κατάρτιση εφόσον έχουν ήδη εξασφαλίσει θέση εργασίας με σχετική βεβαίωση του εργοδότη και τέλος ένας μικρός αριθμός ανειδίκευτων ανάλογα με τις ανάγκες, για παράδειγμα ως εποχικοί εργάτες στις αγροτικές καλλιέργειες. Αλλά πόσοι ακριβώς θα χρειαστούν; Οι εκτιμήσεις διαφέρουν, επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτών στη Σκωτία Τσάρλι Άνταμ: “Υπολογίζουμε ότι στη Βρετανία χρειάζονται συνολικά 70.000 ανθρώπους. Αρχικά έλεγαν για 2.500, μετά για 10.000, αλλά η αλήθεια είναι ότι τόσους χρειαζόμαστε μόνο στη Σκωτία…”

Κίνητρα για νέους ακαδημαϊκούς;

Προσωπικό χρειάζεται η Σκωτία και για τον κλάδο του τουρισμού. Ήδη σήμερα στην εστίαση και στα ξενοδοχεία οι εννέα στους δέκα εργαζόμενους προέρχονται από το εξωτερικό. Όσο για τα πανεπιστήμια της Σκωτίας, κάνουν κι εκείνα τη δική τους προσπάθεια για να προσελκύσουν και κυρίως να κρατήσουν νέους, καταρτισμένους ακαδημαϊκούς. Όπως τονίζει ο Πίτερ Μάθιεσον, πρύτανης του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, “για εμάς η μετανάστευση είναι γιορτή, χρειαζόμαστε νέους και ταλαντούχους ανθρώπους. Η Σκωτία πρέπει να το πει καθαρά αυτό σε όλον τον κόσμο. Γι αυτό θέλουμε μία διαφορετική πολιτική, αλλά προς το παρόν είναι δύσκολο να την υλοποιήσουμε”.

Ο λόγος είναι η κατηγορηματική άρνηση του Λονδίνου να παραχωρήσει μεγαλύτερη ευχέρεια στην μεταναστευτική πολιτική του Εδιμβούργου. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο, λέει ο Κόλιν Μακκάι, δημοσιογράφος του τηλεοπτικού δικτύου STV. Όπως επισημαίνει, “εδώ και 15 χρόνια οι τοπικές κυβερνήσεις προσπαθούν να αποκτήσουν τον έλεγχο της μεταναστευτικής πολιτικής. Ο Τζακ Μακκόνελ από το Εργατικό Κόμμα ήταν ο πρώτος που το επιχείρησε για να κρατήσει απόφοιτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Σκωτία, αλλά η πρωτοβουλία του απορρίφθηκε από την κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος στο Λονδίνο…”