Από τότε που άρχισε η επιδημία του κινέζικου κορωνοϊού, είχα επισημάνει εγκαίρως ότι οι επιπτώσεις του θα είναι μεγαλύτερες στην παγκόσμια οικονομία παρά στη δημόσια υγεία. Ασφαλώς κι έχουμε θανάτους, ιδίως στην Κίνα. Αλλά η θνητότητα από τον ιό είναι μικρότερη από ανάλογες επιδημίες, ακόμα μικρότερη και της κοινής γρίπης. Όμως χειρότερο είναι ότι εξαιτίας της διάδοσής του με ταχείς ρυθμούς σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι ένα νέο, άγνωστο φαινόμενο, προκαλεί μεγάλη ανησυχία έως πανικό στις κοινωνίες. Δυστυχώς, ο πανικός είναι πολύ κακός σύμβουλος για την οικονομία, τις αγορές και τα χρηματιστήρια. Απόδειξη δραματική το τι συμβαίνει τις τελευταίες μέρες στα διεθνή χρηματιστήρια, όπου έχουν χαθεί 3 τρις δολλάρια. Ενα τεράστιο ποσό, σε χρημαστηριακές βέβαια αξίες κι όχι πραγματικό χρήμα, που όμως προοιωνίζεται ακόμα μεγαλύτερη χρηματιστηριακή κρίση, εφόσον ο πανικός συνεχιστεί (κι αυτό θα συμβεί μοιραία αν η επιδημία διαχυθεί σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, όπως ήδη έχει γίνει με την Ιταλία, που αποδεικνύεται κι οικονομικά ο αδύναμος κρίκος του συστήματος).

Κάποιοι αναλυτές ήδη προέβλεπαν ότι οι τιμές των μετοχών που ακολουθούν συνεχή ανοδική τροχιά επί χρόνια τώρα, ήταν υπερβολικές και προοιωνίζονται μια χρηματιστηριακή κρίση ανάλογη με του 2008. Έλεγαν μάλιστα ότι χρειαζόταν απλώς μια αφορμή για να ξεσπάσει η κρίση. Έχουν άραγε δίκιο; Μπορεί άραγε να αποτελέσει η επιδημία, η τυχόν πανδημία, του κορονοϊού την αφορμή αυτή; Ουδείς ακόμα μπορεί να πει με βεβαιότητα.

Το βέβαιο είναι ότι ήδη οι οικονομίες δοκιμάζονται. Κι όχι μόνον της Κίνας, για την οποία ο ίδιος ο ηγέτης της Σι Τζι πινγκ προειδοποίησε ότι θα δεχτεί η οικονομία σοβαρό πλήγμα. Κι αυτό είναι μοιραίο δεδομένου ότι η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο είναι η πιο ραγδαία αναπτυσσόμενη οικονομία στον πλανήτη, ο μεγαλύτερος εισαγωγές ενέργειας, μια από τις μεγαλύτερες πηγές εισερχόμενου αλλά κι εξερχόμενου τουρισμού, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως. Είναι μοιραίο ότι όταν φταρνίζεται η Κίνα να πουντιάζει όλος ο κόσμος. Κι αυτό συνέβη.

Όμως πέραν των διεθνών επιπτώσεων στην οικονομία λόγω Κίνας, επέρχονται σοβαρές επιπτώσεις και λόγω της επέκτασης της επιδημίας σε όλο τον κόσμο, κι ιδίως στην Ευρώπη, που είναι μια από τις μεγαλύτερες αγορές, η δεύτερη παγκοσμίως μετά των ΗΠΑ. Η διάδοση του ιού στην Ιταλία αλλά κι οι προειδοποιήσεις των ειδικών ότι ακόμα βρίσκονται στην αρχή της επιδημίας σε χώρες, όπως η Γερμανία κι η Γαλλία (όπου είχαμε ήδη δύο θανάτους), έχουν φέρει μεγάλη αναστάτωση στα χρηματιστήρια και τις χρηματαγορές, καθώς φοβούνται μείωση της κατανάλωσης και του συνολικού τζίρου της αγοράς.

Ο πανικός, όπως διδάσκει η ιστορική εμπειρία, είναι καταλυτικός σε περιπτώσεις επιδημιών. Συνήθως τη μεγαλύτερη ζημιά την κάνει ο πανικός παρά η ίδια η ασθένεια. Και σε χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου το παρορμητικό κι η ψυχολογία των κατοίκων είναι τέτοια που διευκολύνει τα συμπτώματα ενός πανικού, οι συνέπειες του οποίου σε μια ούτως η άλλως ευάλωτη οικονομία κι αγορά μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές. 

Η ελληνική οικονομία στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον τουρισμό, την ναυτιλία, το εμπόριο και τη λιανική κατανάλωση. Κι αυτοί, δυστυχώς, είναι οι κατ’ εξοχήν τομείς που πάντα πλήττονται εξαιτίας μιας επιδημίας, που μπορεί σύντομα να μετεξελιχθεί σε πανδημία. Κι επειδή η Ελλάδα έχει μια οικονομία που μετά την κατάρρευση του 2010 και την τρομερή δεκαετία, που ακολούθησε, δεν έχει συνέλθει ακόμα, η κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη. Υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί; Δεν το γνωρίζει ακόμα ουδείς. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε να συνεχίζουμε κανονικά τη ζωή μας, ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών, και να αποφύγουμε τον πανικό. Και να ελπίζουμε ότι η σημαντική βελτίωση του καιρού τις προσεχείς βδομάδες, θα οδηγήσει σε σαφή περιορισμό της διάδοσης του ιού.

Facebook Comments