Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα φαινόμενο που μονοπωλεί μονίμως το ενδιαφέρον στην Ελλάδα τους θερινούς μήνες. Αποτελεί σχεδόν εξαίρεση να μην ξεσπάσει κάποια μεγάλης έκτασης πυρκαγιά κάποιο καλοκαίρι. Και κάθε καλοκαίρι αναζωπυρώνεται η συζήτηση για το τι μέτρα πρέπει να ληφθούν, ποιοι είναι οι κύριοι υπεύθυνοι, ποια τα αίτια γενικά, εκτοξεύονται απειλές και κατηγορίες προς πάσα κατεύθυνση, αναζητούνται ευθύνες, κάποιες σοβαρές και εμπεριστατωμένες απόψεις περνάνε απαρατήρητες, μετά έρχεται ο χειμώνας με τις χριστουγεννιάτικες εορτές, και ξεχνάμε τα πάντα ως ώτου έρθει το επόμενο καλοκαίρι να μας επισημάνει για άλλη μια φορά ότι κάτι ξεχάσαμε. Και παρόλο που η χώρα μας δεν έχει έλλειψη διαπρεπών και ικανών επιστημόνων έτοιμων να αναλάβουν τα ηνία μιας επιχείρησης εθνικού χαρακτήρα που θα έβαζε σε ένα σύγχρονο πρόγραμμα την προστασία του δασικού μας πλούτου, εν τούτοις κανείς αρμόδιος δεν αποφάσισε να δημιουργήσει μία διεπιστημονική επιτροπή ειδικών επί του θέματος σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές της χώρας. Για να γίνω πιο κατανοητός, κανείς δεν θέλει να βάλει τα δάχτυλα στην πληγή του προβλήματος. Μια πληγή όμως που έχει εδώ και καιρό κακοφορμίσει.

Τα δάση στην Ελλάδα.

Τα ελληνικά δάση αποτελούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία απομεινάρια αρχέγονων δασών, γεγονός το οποίο τα καθιστά μοναδικά στην Ευρώπη και στον κόσμο ως προς το είδος τους αλλά και την βιοποικιλότητά τους. Από τα 147 είδη θηλαστικών που ζούνε στην Ευρώπη, τα 116 συναντώνται στην Ελλάδα. Από τα 474 είδη πτηνών που συναντώνται στην Ευρώπη, έχει στοιχειοθετηθεί η ύπαρξη των 407 στην χώρα μας. Στην Ελλάδα ζούνε 16 είδη αμφιβίων και 58 είδη ερπετών, ενώ στα νερά των λιμνών και ποταμών της φιλοξενούνται 79 είδη αυτόχθωνων πρωτογενών ψαριών!!! Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει 6000 είδη, από τα οποία τα 1100 είναι ενδημικά, δηλαδή υπάρχουν μόνον στην Ελλάδα. Για να γίνει αντιληπτό αυτό το φαινόμενο, αρκεί να πούμε μόνον ότι η Γερμανία με τριπλάσια έκταση από την Ελλάδα, έχει μόλις 6 ενδημικά είδη, η Αγγλία με διπλάσια έκταση έχει 16 ενδημικά είδη, ενώ η Ισπανία με τετραπλάσια έκταση της Ελλάδος έχει τον ίδιο αριθμό ενδημικών φυτών με αυτήν. Μόνον ο Ταύγετος διαθέτει 32 ενδημικά είδη, που δεν συναντώνται σε καμμία άλλη περιοχή της Ελλάδος!!! Αυτό οφείλεται στην τεράστια ποικιλία βιοτόπων και διαφορετικών οικοσυστημάτων, αποτέλεσμα της γεωγραφικής θέσεως της χώρας ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, στο έντονο ανάγλυφό της, και στο ήπιο κλίμα της. Τα περισσότερα δάση βρίσκονται σε ορεινές περιοχές οι οποίες δεν προσφέρονται για γεωργική χρήση, και πολύ λιγότερα στην παραλιακή ζώνη. Η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη η οποία ανακύρηξε εθνικό δρυμό, συγκεκριμένα το 1938 στον Παρνασσό και στον Ολυμπο. Σήμερα διαθέτει 10 εθνικούς δρυμούς, στις Πρέσπες, στην Πάρνηθα, στο Σούνιο, στην Σαμαριά, στον Βίκο, στον Αίνο, στην Οίτη, και στην Πίνδο εκτός των δύο προαναφερόμενων. Η έκτασή τους όμως είναι μικρή, η απόσταση μεταξύ τους μεγάλη, οι δρυμοί είναι άνισα κατανεμημένοι, και αυτό δυσχεραίνει τον στόχο τους, που είναι η προστασία της πανίδας και χλωρίδας της χώρας. Εκτός από τους δρυμούς, η Ελλάδα διαθέτει ακόμη αξιόλογα δάση σε όλη την επικράτειά της. Συνολικά τα δάση στην Ελλάδα καταλαμβάνουν έκταση 39 εκατομμυρίων στρεμμάτων, η οποία αντιστοιχεί στο 30% περίπου της συνολικής έκτασης της χώρας. Εχθροί των δασών είναι φυσικά αίτια, αλλά και η ανθρώπινη δράση. Η τελευταία μάλλιστα έχει δώσει σημάδια εντατικοποίησης τα τελευταία χρόνια, γεγονός που μεταδίδει μεγάλο εκνευρισμό και ανησυχία στην κοινωνία και Πολιτεία της χώρας. Οι     αρνητικές συνέπειες της ανθρώπινης δραστηριότητος για τα δάση χωρίζωνται σε αυτές των σκόπιμων ενεργειών, βλέπε εμπρησμοί, και αυτές των ακούσιων. Τα αποτελέσματα και των δύο είναι καταστροφικά. Μένει να δούμε τι θα μπορούσε να γίνει ώστε η καταστροφή του δάσους να περιοριστεί.

Ανθρώπινος παράγοντας.

Στους ανθρώπινους παράγοντες καταστροφής του δασικού μας πλούτου διακρίνουμε τους εκούσιους και τους ακούσιους λόγους.  Και οι δύο έχουν συνήθως το ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς ως αποτέλεσμα.

Α) Εκούσιοι λόγοι, η μάστιγα των αυθαιρέτων και η παράνομη βόσκηση.

Κάθε άνθρωπος λίγο πολύ θέλει κάποτε να βρει μία στέγη, να βάλει ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του που λέει και ο λαός, με την διαφορά ότι ο μέσος Ελληνας θα ήθελε να έχει δύο στέγες πολλές φορές,  προκειμένου να μπορεί να κάνει τις διακοπές του ει δυνατόν στο δικό του σπίτι. Αυτό περιπλέκει τα πράγματα ακόμη περισσότερο, σαν να μην ήταν ήδη μπλεγμένα. Η Ελλάδα ήταν άναρχα δομημένη από τον καιρό της Τουρκοκρατίας ακόμη. Μετά την ανεξαρτησία της χώρας προσπάθησε κάτι να γίνει επί Βαυαρών με τα σχέδια των Κλεάνθη και Σάουμπερτ, αλλά δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, και η Αθήνα συνέχισε να δομείται άναρχα όπως και η λοιπή Ελλάδα. Μόλις επί Ελευθερίου Βενιζέλου θεσπίστηκαν οι οικοδομικές άδειες, άλλη μία ενέργεια του Βενιζέλου που ίσως του καταλόγισαν οι αγνοί Ελληνες ψηφοφόροι που μύγα δεν σηκώνουν στο σπαθί της αυθαιρεσίας τους. Ετσι φτάσαμε στο 1922 και στην υποδοχή σχεδόν 2 εκατομμυρίων προσφύγων. Ολόκληρες συνοικίες χτίστηκαν από το πουθενά χωρίς κανένα σχέδιο, ρέματα, ρυάκια, και δάση καταπατήθηκαν εν μια νυκτί. Τότε αποφάσισε το κράτος να μεριμνήσει. Αλλά ήταν εντελώς απροετοίμαστο για κάτι τέτοιο. Μέσα στον οικοδομικό οργασμό που εξαπλώνοταν σε όλη την χώρα, υπήρχαν ελλάχιστοι μηχανικοί που μπορούσαν να παρακολουθήσουν την ανέγερση μιας οικοδομής εξ ολοκλήρου. Υπήρξαν έτσι χιλιάδες περιπτώσεις κτιρίων τα οποία έλαβαν άδεια ανέγερσης μέσω φωτοτυπίας από άλλη οικοδομή. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ-Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος- σχέδια πολυκατοικιών που ανήκουν σε άλλες δέκα!!!  Από την δεκαετία του 60 έχουμε τον οικοδομικό οργασμό που ακολούθησε το σύστημα της αντιπαροχής μιας και κάθε δεύτερος Ελληνας έρχοταν στην Αθήνα για να βρει εργασία, και η μόδα του εξοχικού. Αυτή η δεύτερη έφερε την άναρχη δόμηση σε ολόκληρη την Αττική, βλέπε Μάτι για παράδειγμα. Οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης σχεδίασαν να βάλουν έναν φραγμό στο τερατούργημα της ανεξέλεγκτης δόμησης, αλλά ο διακαής πόθος κάθε κόμματος να μαζέψει ψήφους, άφησε αυτά τα σχέδια στην κατηγορία του ανέκδοτου. Σύμφωνα με το ΤΕΕ έχουν ως τώρα δηλωθεί στις διάφορες διαδικασίες νομιμοποίησης 971.000 αυθαίρετα κτίσματα, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς τα αυθαίρετα φτάνουν τον αριθμό των 3 εκατομμυρίων, αν δε συνυπολογίσουμε και τα αυθαίρετα κτίσματα που χτίστηκαν πριν το 1955 φτάνουμε στα 6 εκατομμύρια!!!  Ενα οριστικό τέρμα στο χάος προσπάθησε να βάλει ο ΥΠΕΧΩΔΕ Αντώνης Τρίτσης το 1983, όπου άρχισε μια συστηματική προσπάθεια να μπει μια τάξη. Οσοι επιθυμούσαν μπορούσαν να δηλώσουν το αυθαίρετο τους κατά την πρώτη φάση του νόμου, ενώ στην δεύτερη φάση θα προβλέποταν πληρωμή προστίμων και χάραξη προυποθέσεων για την νομιμοποίηση των αυθαιρέτων και την αποφυγή της κατεδάφισής τους. Δεν είναι μάγος κανείς αν καταλάβει ότι το δεύτερο σκέλος του νόμου δεν εφαρμόστηκε ποτέ….Πάντως περισσότεροι από 300.000 κάτοχοι αυθαιρέτων ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα Τρίτση. Να σημειωθεί μάλλιστα ότι σύμφωνα με τον νόμο Τρίτση, απαγορεύεται η περίφραξη εντός ζώνης 500 μέτρων από την ακτή, κάτι που παραβιάστηκε τόσο στο Μάτι, όσο και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, όπου έχει χτιστεί ο αιγιαλός. Σαν ανταμοιβή ο Τρίτσης απομακρύνθηκε από το υπουργείο του το 1984, και το 1989 αποχώρησε από το κόμμα του ΠΑΣΟΚ. Ηταν πολλοί οι ψήφοι…

Με τον νόμο Παπακωνσταντίνου του 2011, το κράτος προσπάθησε να αντιδράσει με ρεαλισμό.  Αν και το ΣτΕ τον έκρινε αντισυνταγματικό, αποτέλεσε την κύρια γραμμή για την σταδιακή νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, η οποία βρήκε την τελική της γραμμή με τον νόμο Καλαφάτη το 2013. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, τα έσοδα από τις νομιμοποιήσεις θα εισέρεαν στο λεγόμενο Πράσινο Ταμείο, το οποίο ιδρύθηκε το 2010 από την τότε υπουργό Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρμπίλη. Ο νόμος αυτός έτυχε έγκρισης από το ΣτΕ, και έτσι πέρασε σε ισχύ. Κατά αυτόν τον τρόπο από το 2011 ως σήμερα δηλώθηκαν σχεδόν ένα εκατομμύριο αυθαίρετα, ενώ άλλα 1,5 εκατομμύριο αυθαίρετα περιμένουν στην σειρά τους. Υπολογίζεται ότι έχουν εισρεύσει σχεδόν 2,4€ δις στο Πράσινο Ταμείο, και αν υπολογίσουμε ότι ο μέσος όρος προστίμου για την νομιμοποίηση του αυθαιρέτου ανέρχεται στα 6000€, τα δισεκατομμύρια που περιμένει το κράτος από αυτή την διαδικασία είναι πολλά. Σε αυτά δεν συνυπολογίζονται τα “δωράκια” στις πολεοδομίες, τα οποία κάνουν το χρήμα να ανακυκλώνεται γρήγορα όπως συμβαίνει στις λοιπές υποανάπτυκτες χώρες. Αρκεί μόνο να αναφερθούμε στην διαπίστωση του ΣΕΒ σε έρευνα του 2017 ότι  η πολεοδομία είναι η χειρότερη υπηρεσία του Δημοσίου όσον αφορά την εμπιστοσύνη και την διαφάνεια.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες λοιπόν, είναι αστείο να μιλούμε για προστασία του δάσους σε αιγιαλίτιδα ζώνη ή γενικά σε παραθαλάσσιες περιοχές. Ο κίνδυνος για τα δάση είναι όμως εμφανής και σε περιοχές όπου οι πόλεις αρχίζουν να εξαπλώνονται, και οι τροποποιήσεις νομιμοποίησης αυθαιρέτων δίνουν έναυσμα στους κατόχους οικοπέδων να εκμεταλευθούν την κατάσταση.   

Ο άνθρωπος στην ιστορία του πάντοτε εκχέρσωνε γη προκειμένου να την καλλιεργήσει ή να την χρησιμοποιήσει ως βοσκότοπο. Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλος σχετικά αριθμός των μικροκτηνοτρόφων κυρίως αιγοπροβάτων, οι οποίοι έχουν ανάγκη από βοσκοτόπια για τα ζώα τους, βοσκοτόπια τα οποία βρίσκονται σε μικρό επίπεδο απόδοσης λόγω κλιματικών και γεωγραφικών συνθηκών. Σχεδόν σε όλα τα σημεία της χώρας παρατηρούνται πυρκαγιές από εμπρησμούς που έχουν προκαλέσει βοσκοί, με ιδιαίτερη συχνότητα στην Ηπειρο, Πελοπόνησσο, Κρήτη, και νησιά. Ιδιαίτερα μάλλιστα στην Κρήτη το φαινόμενο αυτό παίρνει την μεγαλύτερη έκταση κατά τον Σεπτέμβριο. Μεγάλες πυρκαγιές σε νησιά έχουν αποδοθεί στην δραστηριότητα κτηνοτρόφων, όπου όλοι γνωρίζουνε αλλά κανείς δεν μιλάει. Οι πυρκαγιές αυτές αποδίδονται στην προσπάθεια των κτηνοτρόφων να κερδίσουν έκταση αποψιλώνοντας τα βοσκοτόπια από θάμνους οι οποίοι έχουν μεγαλώσει και εμποδίζουν την βοσκή των ζώων τους. 

Β) Ακούσιοι λόγοι

Μία άλλη αγροτικής φύσεως ασχολία η οποία ευθύνεται για μεγάλο αριθμό πυρκαγιών οι οποίες κάποτε γίνονται καταστροφικές, είναι αυτή της καύσης ξερών χόρτων κατά τους θερινούς μήνες. Μία σπίθα αρκεί για να εξαπλωθεί τάχιστα μία φωτιά, και σε ακριβώς τέτοιες ενέργειες έχουν χρεωθεί οι μεγάλες πυρκαγιές της Πάρνηθας, της Ολυμπίας, και ίσως και αυτή στο Μάτι.

Αλλοι ακούσιοι λόγοι γνωστοί σε όλους μας είναι η ανθρώπινη απροσεξία και αδιαφορία. Αναμμένα τσιγάρα, υπαίθριες ψησταριές, ελλειπή διάθεση των απορριμάτων, απροσεξία στον χειρισμό διαφόρων εργαλείων, παραμέληση στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις , είναι οι βασικοί λόγοι γέννεσης πυρκαγιών από ακούσιες αιτίες.

Φυσικοί παράγοντες πυρκαγιών

Αν και σε αρκετούς ίσως φανεί περίεργο, υπάρχουν αρκετά φυσικά αίτια που αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την ανάφλεξη πυρκαγιών. Τα ελληνικά δάση ιδιαίτερα ως τμήμα αρχέγονων δασών, έχουν συμπυκνωμένη μεγάλη βιομάζα στο εσωτερικό τους, βιομάζα που ελλάχιστα είναι γνωστή, μιας και η φύση των δασών μας αποτρέπει την σε βάθος εξερεύνηση τους. Από την άλλη μεριά, η έλλειψη οργάνωσης στην υλοτομία, η οποία θέτει πολλά εμπόδια στην οργανωμένη ξύλευση,  εμποδίζει τον μεγάλο όγκο του δάσους να καθαρίσει από τα παλιά δέντρα και ξερά ξύλα που έχουν συσσωρευθεί με τον χρόνο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να συσσωρεύεται μεγάλη μάζα καύσιμης ύλης η οποία αναλογικά εντείνει και την θερμική έκταση της πυρκαγιάς. Τα παρατεταμένα καλοκαίρια επίσης τα οποία συνεχώς γίνονται και θερμότερα, δημιουργούν ασφυκτική ατμόσφαιρα η οποία αποξηραίνει ακόμη παραπάνω τμήμα της χλωρίδας, γεγονός που της αφαιρεί και το μοναδικό όπλο άμυνας που της έδωσε η φύση, την υγρασία. Ενας κεραυνός, μια σπίθα που προκλήθηκε από κάποιο βραχυκύκλωμα ή σε σπάνιες περιπτώσεις από αντανάκλαση του ηλιακού φωτός μέσα από μια σταγόνα, ή οτιδήποτε άλλο φυσικό αίτιο, είναι σε θέση να κάψει υπό αυτές τις καιρικές συνθήκες μεγάλο τμήμα δάσους.

Συνολικά, τα αίτια πυρκαγιών στην Ελλάδα ταξινομούνται σε: φυσικά αίτια 3%, είναι και οι πιο δύσκολα χειρίσιμες, διότι συνήθως προκαλούνται από κεραυνούς, και ξεσπάνε σε απομακρυσμένα και δύσβατα μέρη, οι εμπρησμοί από αμέλεια, οι οποίοι αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των πυρκαγιών με πάνω από 50% επί του συνόλου, οι εμπρησμοί από πρόθεση που αποτελούν το 30% και είναι οι πιο καταστροφικές μιας και οι εμπρηστές διαλέγουν τις πιο ευνοικές συνθήκες για την εξάπλωση μιας πυρκαγιάς, και κάπου ένα 17% οφείλεται σε άγνωστα αίτια.

 

Προτάσεις και μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

 

Εκ φύσεως είμαι άνθρωπος που σε κάθε θέμα ρωτάει πρώτα τον ειδικό και επεξεργάζεται αυτά που του μεταφέρει. Στην προκειμένη περίπτωση, ειδικοί είναι οι δασολόγοι, οι βιολόγοι, και οι δασοπόνοι εν γένει. Θεωρώ λοιπόν ως πρώτη κίνηση που πρέπει να γίνει, να οργανώσουμε μία διεπιστημονική επιτροπή επί του θέματος ως κεντρικής αρμόδιας συντονιστικής αρχής.

Βασική προυπόθεση για να αλλάξει η κατάσταση προς το καλύτερο, είναι να αρχίσει σε αυτή την χώρα ο καθένας να ασχολείται με τα δικά του και με αυτά που ξέρει. Κατ επέκταση η απόφαση του υπουργού Γεωργίας το 1997 Στέφανου Τζουμάκα να μεταφέρει το έργο της δασοπυρόσβεσης από την Δασική υπηρεσία στην Πυροσβεστική, ήταν ολέθριο, και κόστισε σε καμένες εκτάσεις και όχι μόνον. Εργο της Πυροσβεστικής είναι η αστική πυροπροστασία, για την δασοπυρόσβεση δεν έχει λάβει ούτε την απαιτούμενη εκπαίδευση και γνώση, ούτε έχει και ανάλογη εμπειρία. Η Δασική Υπηρεσία γνωρίζει τον τρόπο εξάπλωσης μιας δασικής πυρκαγιάς, τον χρόνο εξάπλωσης και την ταχύτητα της ανάλογα το έδαφος, την χλωρίδα, το ανάγλυφο, και τα αίτια της πυρκαγιάς. Οι μεγαλύτερες πυρκαγιές που γνώρισε η χώρα, συνέβησαν μετά την απόφαση αυτή. Συγκεκριμένα ανάμεσα στα έτη 1955-1998, η μέση ετήσια έκταση καμένης γης ήταν 281.529 στρέμματα, ενώ στην περίοδο 1998-2018 που ανέλαβε η Πυροσβεστική η μέση ετήσια έκταση ήταν 343.993 στρέμματα. Και όλα αυτά μολονότι τα κονδύλια για την Πυροσβεστική υπερδιπλασιάστηκαν στην δεύτερη περίοδο. Η διαφορά αυτή δεν μπορεί να γεφυρωθεί διότι η Πυροσβεστική δρα και σκέφτεται με γνώμονα πρωτίστως την προστασία των ανθρώπινων ζωών και περιουσιών.

Μία δεύτερη προυπόθεση, είναι η ενδυνάμωση της Δασικής Υπηρεσίας. Ισως καλύτερα θα ήταν να πω η ανασύστασή της. Η Δασική Υπηρεσία αποτελεί σήμερα περισσότερο ένα λείψανο παρά μία δημόσια υπηρεσία. Η υπηρεσία αυτή το 2014 αριθμούσε μόλις 3.607 άτομα μόνιμο προσωπικό, και 1000 αγροφύλακες, από το οποίο προσωπικό οι 682 ήταν δασολόγοι, και οι 444 δασοπόνοι. Για το μέγεθος των ελληνικών δασών αυτός ο αριθμός φαντάζει για ανέκδοτο. Εργο της Δασικής Υπηρεσίας είναι ο καθαρισμός του δάσους από παλιά δέντρα, η αποψίλωση των ξερών χόρτων, η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, η δημιουργία ζώνης ασφαλείας, η αναδάσωση εκεί που χρειάζεται, η καταγραφή του δασικού πλούτου, η χαρτογράφηση του, η οποία σε ένα δάσος όπως το ελληνικό που σφύζει από αρχέγονη βλάστηση είναι αναγκαιότητα, ο καθορισμός ξυλεύσιμης ύλης, διότι και αυτό είναι απαραίτητο, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί και ένα πόρο εσόδων για το δάσος. Στην πραγματικότητα ο καθορισμός ευθυνών θα έπρεπε να είναι αντίστοιχος με αυτόν που κάποτε υπήρχε μεταξύ Αστυνομίας Πόλεων και Χωροφυλακής. Η Δασική Υπηρεσία θα πρέπει να έχει δικό της σώμα πυρόσβεσης με δικά της οχήματα και εναέρια μέσα, προκειμένου να μείνει η φωτιά εκεί όπου ξεκίνησε, στο δάσος.

Τρίτο μέτρο που πρέπει να εισαχθεί, είναι η εισαγωγή υποχρεωτικού μαθήματος οικολογίας και δασοπροστασίας σε όλα τα σχολεία και τάξεις της χώρας, με παράλληλη πρακτική εξάσκηση. Οι πολίτες όλης της χώρας πρέπει επίσης να λάβουν μέρος σε υποχρεωτικά σεμινάρια για την προστασία των δασών και την πρόληψη των πυρκαγιών. Στο σκέλος αυτό, θεωρώ ότι θα ήταν απαραίτητη η δημιουργία ομάδων πολιτών δασοπυρόσβεσης κατά τα πρότυπα της Εθνοφυλακής που λειτουργεί στα σύνορα. Κατά αυτό τον τρόπο η πρόληψη των πυρκαγιών θα μεγιστοποιούταν, ενώ η προειδοποίηση, προετοιμασία και τα μέτρα για την καταστολή των πυρκαγιών θα γίνοταν ταχύτερα και θα κερδίζοταν πολύτιμος χρόνος. Εκτός αυτού, η γνώση των κινδύνων για το δάσος θα ελλαχιστοποιούσε και τις πιθανότητες πυρκαγιών από απροσεξία.

Τέταρτο και βασικό μέτρο, είναι η κατασκευή κλιβάνων σε κάθε εξοχικό κήπο που μαζεύει ξερά χόρτα. Είναι γνωστό πόσες πυρκαγιές ξέσπασαν ακριβώς εξαιτίας της παράνομης καύσης ξερών χόρτων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η κατασκευή κλιβάνων θα είναι υποχρεωτική, και η αστυνομία θα οφείλει να καταγράψει κάθε σπίτι που θα τους τοποθετήσει. Η αστυνομία ή η Πυροσβεστική επίσης θα ελέγχει την λειτουργικότητά τους σε τακτά χρονικά διαστήματα, και θα εκδίδει αντίστοιχο δελτίο ελέγχου κατά τα πρότυπα του ΚΤΕΟ.

Η πέμπτη προυπόθεση είναι και η δυσκολότερη. Ισως σε ένα άλλο ευρωπαικό κράτος να ήταν μία απλή πράξη, όμως η Ελλάδα αμφιβάλλω αν είναι Ευρώπη, ή αν οι κάτοικοί της θα ήθελαν να είναι σε όλα Ευρώπη. Ισως να μην ήθελαν καν να είναι κράτος. Μιλάω φυσικά για τα αυθαίρετα, και στο μυαλό μου έρχεται η συζήτηση που είχα με έναν φίλο μου που επίσης ζει στο εξωτερικό, και μου περιέγραφε την δυσκολία να εξηγήσει στους ξένους συνομιλητές του τι ακριβώς είναι αυθαίρετο, όπως και την απορία τους όταν αντιλήφθηκαν πως ο φίλος μου μιλούσε για κτίσμα χωρίς άδεια. Είναι δυστυχώς για κλάμματα και όχι για γέλια.

Κατά την γνώμη μου, το πρόβλημα θα λύνοταν με μια απλή διάταξη. Σύμφωνα με αυτήν, ο επικεφαλής του αστυνομικού τμήματος της περιοχής που παρουσιάστηκε αυθαίρετο θα αντιμετώπιζε αυστηρότατες κυρώσεις έως απόλυση, ο δήμαρχος της περιοχής θα πλήρωνε αυστηρότατο πρόστιμο και θα αντιμετώπιζε νομικές κυρώσεις ως συνυπεύθυνος, ενώ ο αρμόδιος διευθυντής της πολεοδομίας θα αντιμετώπιζε δικαστήριο και απόλυση. Τόσο απλά. Επίσης, ο ιδιοκτήτης θα έπρεπε να προσκομίσει στην ΔΕΗ την άδεια της Πολεοδομίας, καθώς και την βεβαίωση των δημοτικών και αστυνομικών αρχών της περιοχής ότι έλαβαν γνώση από την Πολεοδομία για την ανέγερση του κτίσματος. Ετσι κανένας δεν θα τολμούσε να χτίσει αυθαίρετο χωρίς να σκεφτεί τις συνέπειες. Παράλληλα, θα μπορούσαν να αναλάβουν δράση drones τα οποία θα φωτογράφιζαν ανά διαστήματα την περιοχή, και θα εκδίδοταν έτσι αντίστοιχοι χωροταξικοί χάρτες. Αλλά αυτά δεν γίνονται στην Ελλάδα χωρίς θέληση και  ανάληψη ευθυνών. Εν έτει 2013 ενθυμούμαι ότι έτυχε να περάσω μια βόλτα από τα παράλια της Τουρκίας, και αντίκρυσα έναν ολόκληρο οικισμό νεόκτιστων βίλλων, από τις οποίες έλειπαν οι καμινάδες και ένα τμήμα της στέγης. Οπως μου εξήγησαν οι ντόπιοι, όλα αυτά τα κτίσματα ήταν παράνομα κτισμένα, και σε μία νύχτα ήρθε μπουλντόζα παρουσία της Ζανταρμά-Στρατοχωροφυλακής, η οποία τα γκρέμισε όλα χωρίς καμμία διαμαρτυρία. Μάλλον χρειαζόμαστε και εμείς την Ζανταρμά μας, μιας και την Δημοκρατία την αντιλαμβανόμαστε για τα δικαιώματά μας,και ουδόλως για τις υποχρεώσεις μας. Αλλά αυτοί είναι Ασιάτες θα πει κάποιος….

 

Facebook Comments