Νίκος Κρίκας: Δεύτερη πολύμηνη καραντίνα. Ο κλάδος του πολιτισμού βρίσκεται σε βαθιά κατάψυξη. Πως βιώνετε εσείς αυτή την περίοδο;

Μαρία Αλειφέρη: Καταρχάς δεν είναι σε κατάψυξη καν, έχει βγει από την πρίζα. Όπως ο καθένας στον τομέα του υποφέρει, έτσι και το δικό μας το χωράφι έχει πληγεί. Το σύνολο της τέχνης. Οι λειτουργοί της μπροστά και πίσω.

 Εγώ πιστεύω ότι ο κλάδος του πολιτισμού είναι ο πιο πληγωμένος. Είναι σα να τον έχουν τελείως φτυσμένο.

Νομίζω δεν γνωρίζουν τι σημαίνει πολιτισμός. Τόσο απλά. Αν γνώριζαν τη λειτουργικότητα του, τη σκοπιμότητα του, τον στόχο του, θα συμπεριφέρονταν αλλιώς. Μάλλον υπάρχει άγνοια πίσω από τον θησαυρό που λέγεται « Τέχνη ». Και στα πιο δύσκολα χρόνια όπως π.χ. στη Κατοχή ξέρουμε και από διηγήσεις παλιότερων ότι πάσα μορφή τέχνης λειτουργούσε ως το ψυχοπνευματικό στήριγμα του λαού. Δεν καταλαβαίνω, σεβόμενη βέβαια την επικινδυνότητα του ιού, γιατί η τέχνη,  που είναι τώρα πιο απαραίτητη από ποτέ στη ψυχή του ανθρώπου που ζορίζεται, να είναι ανύπαρκτη. Γιατί μια θεατρική παράσταση που είναι πιο ασφαλής από άλλα μέτρα να είναι κλειστή; Επειδή δεν είμαι λοιπόν κινδυνολόγος, γι’ αυτό λέω πως ίσως μόνο αν δεν γνωρίζει κάποιος τι εστί τέχνη, τιμωρεί έτσι.

Όσον αφορά τις διαδικτυακές παραστάσεις ποια είναι η γνώμη σας; Αποτελούν μια εξ ανάγκης επιλογή;

Τα θέατρο είναι ζωντανός οργανισμός. Η τηλεόραση είναι άλλο, το ραδιόφωνο άλλο. Αλλιώς θα ήταν όλα ίδια. Οπότε το διαδικτυακό θέατρο είναι ένα δεκανίκι. Η ανθρώπινη παρουσία, δηλαδή το κοινό, δεν αντικαθίσταται με τίποτα.

Θα σας πάω λίγο πίσω. Στα παιδικά σας χρόνια. Πείτε μου μια ανάμνηση, μια εικόνα που κρατάτε ζωντανή μέσα σας;

Μεγάλωσα στην επαρχία μέχρι τα 18 που ήρθα να σπουδάσω στην Αθήνα. Έζησα τα πάντα μέσα στη φύση και τα ζώα. Στη φύση διάβαζα, έτρωγα, έτρεχα. Δε μπορώ να σου περιγράψω πόση χαρά κουβαλάω και σήμερα από εκείνα τα χρόνια. Γι’ αυτό και όποτε οι συνθήκες το επιτρέπουν επιστρέφω στις ρίζες μου.

Πως επιλέξατε το επάγγελμα του ηθοποιού;

Όλα τα καλά, τα ευλογημένα στη ζωή μου ήρθαν με έμπνευση και όχι με προετοιμασία. Μπορεί υποσυνείδητα να δούλευε το πράγμα, αλλά δεν ήταν εν γνώσει μου. Ήταν απόφαση μιας βραδιάς γι’ αυτό το λέω,  έμπνευση. Κλεισμένη από την νομική που δεν με κάλυπτε εσωτερικά και γράφοντας τις σκέψεις μου, είπα « Αυτό θα κάνω, αυτός είναι ο δρόμος μου ». Σκέψου ότι δεν είχα παρακολουθήσει ποτέ μέχρι τότε θέατρο. Ήταν από τα μαγικά της ζωής μου. Ήταν μια πολύ βαθιά ανάγκη επικοινωνίας. Αυτό ένιωσα κι έγινε. Σε δέκα μέρες είχα μπει τη δραματική σχολή του εθνικού θεάτρου.

Πως ήταν τα χρόνια εκείνα για έναν νέο ηθοποιό; Τι δεν έχει η σημερινή εποχή;

Πιστεύω ότι και σήμερα υπάρχουν μεγάλα ταλέντα. Και μάλιστα  τα νέα παιδιά είναι πιο ταλαντούχα από την αντίστοιχη ηλικία όταν βγαίναμε εμείς. Απλά η εποχή έχει αλλάξει και δεν βοηθάει. Έχουν αλλάξει πολλά γιατί τα πάντα αλλάζουνε. Νιώθω τυχερή που στα ξεκινήματα μου γνώρισα ανθρώπους σημαντικούς. Τα σημερινά παιδιά είναι πιο άτυχα. Δεν έχουν ζήσει αυτές τις ιερές στιγμές και ατμόσφαιρες στη δουλειά μας. Διαπιστώσεις απλές όμως είναι αυτές. Η ζωή πάντα προχωράει και αλλάζει και κάθε εποχή έχει τα συν και τα πλην της.

Ο κόσμος έχει συνήθως μια συγκεκριμένη άποψη, μονόπλευρη για τους ηθοποιούς. Ότι ζουν μέσα στη λάμψη, τη δόξα, το χρήμα, το χειροκρότημα, εμείς όμως ξέρουμε και τα μελανά σημεία αυτής της δουλειάς.

Δεν πειράζει. Αυτό είναι το φορτίο του κάθε καλλιτέχνη. Τον θεατή δεν τον αφορούν όλα αυτά. Έρχεται στη παράσταση κουβαλώντας τα δικά του, ο ηθοποιός κουβαλάει κι αυτός τα δικά του, τα διώχνουν και οι δύο κι επικοινωνούν.

Όσα χρόνια σας παρακολουθώ βλέπω έναν άνθρωπο με μια βαθιά δουλειά με τον εαυτό του.

Αδιάκοπη δουλειά. Είμαι συμφιλιωμένη με το μέσα μου. Είναι ένας δρόμος που δεν πρέπει κανείς να τον υποτιμάει, ότι επάγγελμα και να κάνει. Εάν παράλληλα με το έξω, δεν εργάζεται και το μέσα, θα έρθει κάποια στιγμή αδιέξοδο. Το θεωρώ πρώτιστο για κάθε άνθρωπο να ασχοληθεί με το μέσα του. Η ίδια η ζωή είναι σε μία διαρκή μετακίνηση. Πως μπορεί ο άνθρωπος να μένει αμετακίνητος. Νεκρός δεν είναι μόνο αυτός που είναι στο φέρετρο, υπάρχει και ο ζωντανός – νεκρός. Κι αυτή η δουλειά ή η μη δουλειά είναι ακόμα πιο εμφανής στις μεγαλύτερες ηλικίες. Όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, ξεγυμνώνεται. Όσο είναι νέος η ορμή της ηλικίας μπορεί και να καλύπτει τα κενά. Αυτή η εσωτερική δουλειά είναι λοιπόν απαραίτητη και στους ηθοποιούς. Πως θα εμβαθύνεις σε έναν ρόλο, σε έναν χαρακτήρα εάν δεν ξέρεις τις δικές σου διαδρομές;

Εκτός από ηθοποιός, είστε και δασκάλα δραματικής τέχνης. Τι ρόλο παίζει η διδασκαλία στη ζωή σας;

Κορυφαίο. Έχω διπλή ευλογία στη ζωή μου. Κάνω το επάγγελμα που αγαπώ και διδάσκω. Αυτά τα δύο είναι ισοδύναμα στη ζωή μου. Είναι μια ευθύνη να μεταφέρεις σε νεότερες γενιές αυτά που ξέρεις αλλά παράλληλα και να επιστρέψεις όλα αυτά που σου έχει δώσει η ζωή. Γιατί όλα τα πολύτιμα πρέπει να διακινούνται, αλλιώς μουχλιάζουν. Για να φύγεις από αυτόν τον κόσμο, όπως λέω σαρκάζοντας πολλές φορές, ανάλαφρος, χωρίς περιττά φορτία.

Το πέρασμα του χρόνου, η φθορά του σώματος, το γήρας, σας απασχολεί;

Πιστεύω ότι οι άνθρωποι πρέπει να βαδίζουν μέσα στον χρόνο. Ο χρόνος δεν μετράει αν κινείσαι μέσα του. Αν τον αφήσεις απέξω, τότε γίνεται απειλητικός και εχθρικός. Εγώ φοβάμαι περισσότερο τις εσωτερικές φθορές. Εάν ο άνθρωπος έχει προετοιμαστεί μέσα του για τις εξωτερικές, αυτές θα έρθουν πιο ανώδυνα.

Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα μαστίζεται σε διάφορους τομείς( οικονομία, ελευθερία, ανθρώπινες αξίες, πολιτισμός κλπ) από μια βαθιά, παρατεταμένη, χωρίς τέλος κρίση.

Η κρίση είναι το εξωτερικό σύμπτωμα. Η εσωτερική αρρώστια είναι το μέσα μας. Έχουμε κι εμείς μεγάλο μερίδιο ευθύνης, πέρα από τα πονηρά παιχνίδια των μεγάλων. Η ασθένεια είναι πνευματική και εσωτερική. Αυτή η αρρώστια δεν είναι σημερινή. Είχαμε ενδείξεις ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά τις προσπεράσαμε, δεν τους δώσαμε σημασία. Για κάποιος που έχουν μια άλλη ματιά, ήταν φανερό ότι το στραβοπάτημα ερχόταν. Μόνο φάρμακο γι’ αυτή την ασθένεια είναι ο άνθρωπος να επιστρέψει στον εαυτό του, να βρει τις αξίες του, τα πιστεύω του, τις υποχρεώσεις του απέναντι στη ζωή και στον συνάνθρωπο, αν θέλει να φτιάξει μια σωστή κοινωνία. Ακόμα κι αυτή η δοκιμασία που βιώνουμε όλοι σήμερα, είναι μια τεράστια ευκαιρία για μια ματιά προς τα μέσα. Είναι σαν μια συνωμοσία που σε αναγκάζει μη έχοντας άλλη διέξοδο, με όλον αυτόν τον αποκλεισμό και εγκλεισμό, παρά να κατευθυνθείς προς το μέσα σου. Για εμένα αυτό είναι το μήνυμα αυτής της δυσκολίας που περνάμε. Η επιστροφή στο μέσα μας.

Πολύ αισιόδοξο και σοφό αυτό που λέτε. Όταν όλα καταρρέουν γύρω μας, υπάρχει μια σανίδα σωτηρίας, επιβίωσης, εξέλιξης και δεν είναι άλλη παρά η ίδια η δύναμη που κρύβει μέσα του κάθε άνθρωπος.

Να γυρίσουμε τον προβολέα απ’ το σκοτάδι στο φως. Στη πίστη, στην ελπίδα, στη προσπάθεια, στην εμπιστοσύνη. Αυτό έχει σημασία. Που φωτίζουμε. Εάν φωτίσουμε στη γκρίνια θα είναι ο χειρότερος εχθρός μας. Η γκρίνια είναι η αυριανή κατάθλιψη. Ενώ τα παραπάνω που είπαμε είναι η ίδια η ΖΩΗ.  

Facebook Comments