Μεσόγειος

Η παραλία της Ευρώπης είναι η Μεσόγειος, ένας από τους πιο σημαντικούς και πλουτοπαραγωγικούς τουριστικούς και όχι μόνο, προορισμούς του κόσμου και μια από τις ελάχιστες περιοχές του πλανήτη που βίωσε τόσο ευρείες και ριζικές αλλαγές τα τελευταία 200 χρόνια. Σήμερα, από τη Μεσόγειο βρέχονται 22 χώρες από τρεις ηπείρους, Ευρώπη, Ασία και Αφρική, με πληθυσμό περίπου το μισό δισεκατομμύριο ενώ 7 χώρες είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η λεκάνη εκτείνεται 3.800 χλμ. από δυτικά προς ανατολικά και 1.000 χλμ. από βορρά προς νότο ενώ φιλοξενεί περίπου το 10% των θαλάσσιων οργανισμών του πλανήτη.

 Η σημαντικότητα της Μεσογείου για την ανθρωπότητα καθώς και η συμβολή της στην ίδια την εξέλιξη του ανθρώπου είναι αδιαμφισβήτητη. Είναι θεωρώ χρήσιμο να δούμε τη μεγάλη εικόνα της ευρύτερης περιοχής υπό το πρίσμα του τουρισμού και της ανθρώπινης εξέλιξης, διαχρονικά. Η χώρα μας ανήκει σε μια από τις 22 Μεσογειακές χώρες και ωφελήθηκε πολύ από την εκρηκτική ανάπτυξη του τουρισμού σε αρκετές περιοχές της Μεσογείου ως αποτέλεσμα πολλών και διαφορετικών παικτών και παραγόντων. Από τις εθνικές και τοπικές κυβερνήσεις, τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, τα ξενοδοχεία και την εστίαση ως τις αεροπορικές εταιρίες και τις τράπεζες.

Λαοί της Νότιας Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της Βορείας Αφρικής επικοινωνούν, συνδιαλέγονται και συναλλάσσονται για χιλιετίες, ενδεχομένως και αρκετά νωρίτερα από ότι θεωρεί η σύγχρονη ιστορία. Στη βάση της διαρκούς βελτίωσης της ζωής του ανθρώπου συνδιαμορφώνουν πολιτισμούς καθώς δίνουν ώθηση σε όλο το εύρος της ανθρώπινης δραστηριότητες. Πολιτεύματα και γλώσσες, θρησκείες, τέχνες και επιστήμες, εμπόριο και οικονομία βρίσκουν πρόσφορο έδαφος εγκαθίδρυσης και ανάπτυξης. Κουλτούρα είναι όλα όσα μοιραζόμαστε και για χιλιετίες οι λαοί της Μεσογείου μοιράζονται πολλά και όχι μόνο τη θάλασσα και τα λιμάνια. Η μεσογειακή κουλτούρα είναι διαχρονικά αδιαμφισβήτητη και ως ένα μεγάλο βαθμό λειτουργεί καταλυτικά ως προς την ανάπτυξη και διατήρηση του τουρισμού στην ευρύτερη περιοχή. Βεβαίως είναι και πολλά αυτά που χωρίζουν τους λαούς και που οδήγησαν σε μακροχρόνιες διενέξεις και αιματηρούς πολέμους που με τη σειρά τους προκάλεσαν μεγάλες διακυμάνσεις στην πληθυσμό της Μεσογείου λόγω πληθυσμιακών μετακινήσεων, εποικισμών και αποικισμών.

Στα τέλη του 19^ου αιώνα καμία πόλη της Μεσογείου δεν διαθέτει πληθυσμό άνω του ενός εκατομμύριου κατοίκων ούτε καν  η Κωνσταντινούπολη, ως πρωτεύουσα του Οθωμανικού κόσμου. Ενδεικτικά αναφέρεται η Ρώμη με 300.000, η Βαρκελώνη με 250.000 και τέλος η Αθήνα με περίπου 65.000 κατοίκους. 100 χρόνια μετά και περί το 1980, η Μεσόγειος διαθέτει 15 πόλεις με άνω του ενός εκατομμύριου κατοίκους, γεγονός που καταδεικνύει όχι μόνο την πληθυσμιακή αύξηση σε απόλυτους αριθμούς αλλά και την αλματώδη, πολλές φορές άναρχη δόμηση στις ακτογραμμές ή σχετικά κοντά σε αυτές. Ακόμα πια εντυπωσιακός είναι ο αριθμός των τουριστών που επισκέπτονται την ευρύτερη περιοχή κάθε χρόνο για τις θερινές τους διακοπές. Περίπου 220 εκατομμύρια τουριστών υποδέχεται την ίδια χρονιά η Μεσόγειος ενώ συνολικά οι τουριστικές της περιοχές και τα οργανωμένα θέρετρα καλύπτουν συνολικά έκταση 8.000 τετ. χλμ., όσο περίπου η έκταση της Κρήτης.

Η άνευ προηγουμένου και μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, τουριστική ανάπτυξη των χωρών της Μεσογείου βασίζεται κατά κύριο λόγω στην έκρηξη του Ευρωπαϊκού μαζικού τουρισμού κατά τη δεκαετία του ’50. Αντίστοιχη είναι βεβαίως και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, γεγονός που δεν φαίνεται να ανησυχεί σχεδόν κανέναν καθώς η προστασία του περιβάλλοντος και η διατηρήσιμη ανάπτυξη είναι άγνωστοι για την εποχή, όροι και έννοιες.

Στις μέρες μας, και με την κλιματική και την ενεργειακή κρίση σε πλήρη εξέλιξη, γίνεται απολύτως κατανοητό ότι το κοντινό μέλλον της Μεσογείου προδιαγράφεται λαμπρό μόνο μέσα από ριζικές, συλλογικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.