Γιατί τόση βία;

Αυτό που συνέβη πριν από λίγες μέρες Θεσσαλονίκη με την σκληρή, άγρια δολοφονία ενός 19 χρόνου παιδιού,  χωρίς λόγο,  χωρίς αιτία, χωρίς καν αφορμή μόνο και μόνο επειδή ήταν οπαδός μιας αντίπαλης ομάδας, καταδεικνύει δυστυχώς ότι στην κοινωνία μας εμφιλοχωρεί ίδια περισσότερο από ποτέ άλλοτε. Βία τυφλή, χωρίς νόημα, αποτέλεσμα των αδιεξόδων που δυστυχώς φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, οι δύο νέοι, στην κοινωνία μας πλέον. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που την έχουμε αρχίσει να διαπιστώνουμε εδώ και κάμποσα χρόνια αλλά που πλέον παίρνει διαστάσεις πρωτοφανείς  για τα ελληνικά δεδομένα. Για πρώτη φορά έχουμε οργανωμένες συμμορίες ανηλίκων, οι οποίες δρουν ανεξέλεγκτα, χωρίς λόγο, χωρίς περιεχόμενο, χωρίς καν κάποιο υποτυπώδες περιεχόμενο. Απλώς  η βία για την βία.

Δυστυχώς η εικόνα αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Υπάρχει, πολύ φοβάμαι, ανοχή ή κι εθισμός στη βία. Την αποδέχεται ως πραγματικό γεγονός ικανό τμήμα της κοινωνίας μας. Δεν είναι όμως και δεν μπορεί να υπάρχει οποιαδήποτε ανοχή στη βία από όπου κι αν προέρχεται, όπως κι αν εκδηλώνεται. 

Εδώ και δεκαετίες είχαμε εντοπίσει τις μεγάλες αλλαγές, που υφίσταντο στην ελληνική κοινωνία και που εκδηλώνονται με βαθιά περιφρόνηση του νόμου και του κράτους δικαίου. Η κοινωνία, συχνά χάρις στην επικράτηση της αριστερής νοοτροπίας στην ανοχή της δήθεν «επαναστατικής λογικής» της νεολαίας, αποδέχτηκε τη βία ως μέσον πολιτικής έκφρασης. Σε συνδυασμό με την ατιμωρησία και την περιφρόνηση του νόμου, που είναι ενδημικές ενός δήθεν επαναστατικού τρόπου έκφρασης, η βία έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας. Από το 1974 και μετά που έγινε η μεταπολίτευση, δεν υπήρξε ξανά περίοδος τόσων μεγάλης ανοχής στη βία, που πλέον δεν είχε πολιτικά, όπως στο παρελθόν, στοιχεία αλλά κοινωνικά.

Ζούμε σε εποχές μεγάλης βίας και περιφρόνησης του συμπολίτη μας. Ζούμε σε εποχές όπου ο χουλιγκανισμός, η αλητεία, η βία, η κακία γίνονται συμπεριφορές  που παίρνουν τη μορφή κανονικότητας  κι αποδοχής για μεγάλο μέρος της κοινωνίας μας. Το βλέπουμε εδώ και δεκαετίες παντού στα σχολεία, τα πανεπιστήμια, στα γήπεδα, στην καθημερινότητά μας. Τυφλή βία χωρίς λόγο. Μόνο για την εκτόνωση των σκοτεινών ενστίκτων κυρίως, αλλά όχι μόνο, νεαρών ατόμων, που θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο εκδηλώνουν κι εκτονώνουν τα ένστικτα τους θεωρώντας ότι έτσι εκφράζουν την διαφωνία τους προς μια κοινωνία, που τους καταπιέζει. Μπορεί την κοινωνία να την σόκαρε η τυφλή, σκληρή ενδοοικογενειακή βία η η βία των συμμοριών ανηλίκων, που δέρνουν, ληστεύουν η ακόμα και σκοτώνουν απροσχημάτιστα. Αλλά δεν είναι πρωτοφανές γεγονός ή συμβάν. Δυστυχώς πολύ σκληρές καταστάσεις συμβαίνουν καθημερινά σε μια εποχή, που η περιφρόνηση στο νόμο είναι βαθιά ριζωμένη στο μυαλό πολλών. Κι η ατιμωρησία δυστυχώς ενθαρρύνει αντικοινωνικές συμπεριφορές.

Το πρόβλημα βεβαίως ξεκινά από την ίδια την κοινωνία. Από την οικογένεια, από το σπίτι, από το σχολείο. Η διάλυση των οικογενειών σε πολλές περιπτώσεις, η αδιαφορία των γονιών για την ανατροφή των παιδιών τους, η έλλειψη προσπάθειας να μεγαλώσει με αξίες, που πλέον αμφισβητούνται, έχει αλλάξει εντελώς την εικόνα που υπάρχει σήμερα στην ελληνική κοινωνία σε σχέση με αυτό που ίσχυε στο παρελθόν. Ολοένα και περισσότερα παιδιά μεγαλώνουν χωρίς την σωστή ανατροφή και νουθεσία από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Δεν είναι ο κανόνας φυσικά. Και ευτυχώς.  Αλλά δεν είναι και η εξαίρεση. Και το δυστύχημα είναι πως το σχολείο που θα έπρεπε να αναλάβει και ένα ρόλο κοινωνικής διαπαιδαγώγησης των νέων ανθρώπων, έχει αποτύχει στο ρόλο του αυτό. Δυστυχώς όλες αυτές οι ανατροπές οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μια κοινωνία όπου τα φαινόμενα βίας δεν θα είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Γι αυτό πρέπει να αντιδράσουμε συνολικά και σε όλα τα επίπεδα.