Νηστεία Σαρακοστής: Τί τρώμε κατά τη διάρκεια της

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή αλλιώς η Σαρακοστή, σημαίνει «Μεγάλες 40 Ημέρες». Είναι η πιο σημαντική περίοδος νηστείας στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο των Ορθοδόξων Χριστιανών.

Είναι η παλιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, καθώς καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα. Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες ενώ αργότερα, προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα. Έτσι σήμερα παρόλο μιλάμε για Σαρακοστή, μετράμε 48 μέρες νηστείας.

Η παράδοση προστάζει ότι κατά τη διάρκεια της νηστείας, σε γενικές γραμμές απαγορεύονται κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά, λάδι και κρασί. Κατ’ εξαίρεσιν τα Σάββατα και τις Κυριακές επιτρέπονται το λάδι και το κρασί, εκτός από το Μεγάλο Σάββατο, που είναι το μοναδικό Σάββατο του έτους στο οποίο απαγορεύονται λάδι και κρασί. Στις 25 Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων τρώμε ψάρι.

Κάποιοι, μπορεί να δουν την νηστεία σαν ένα κίνητρο για αποχή  από την κατανάλωση κρέατος ή ακόμη και την κατάλληλη ώρα για αδυνάτισμα. Με αυτό τον τρόπο   στρέφουν την προσοχή τους στα όσπρια, στα αμυλώδη, στα φρούτα στα λαχανικά και στα θαλασσινά. Από την μια πλευρά θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι θετικό για την υγεία, όμως τι θα γίνει αν υπάρχει υπερκατανάλωση στις άλλες ομάδες τροφίμων; μπορούν να αναπληρώσουν τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει η ομάδα του κρέατος και του γάλακτος οι άλλες ομάδες;  Πολύ σημαντικό ερώτημα και για αυτό το λόγο θέλει πολύ προσοχή η νηστεία. Για αυτό, είναι ένας λόγος όπου δεν ενδείκνυται η νηστεία σε ευαίσθητες ομάδες (όπως βρέφη, ηλικιωμένους)  ανθρώπων να νηστέψουν λόγω των πιθανών διατροφικών κινδύνων.

Για να δούμε αναλυτικά  τα τρόφιμα :

Χωρίς ζωικές τροφές στο τραπέζι

Τα πλεονεκτήματα είναι ότι: χωρίς κρέας, γαλακτοκομικά (πλήρη) και αυγά αμέσως μειώνονται τα κορεσμένα λιπαρά, η διαιτητική χοληστερόλη αλλά και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες (όπως ορμόνες).

Από την άλλη  τα μειονεκτήματα είναι ότι, μειώνεται η κυρία  πηγή πρωτεΐνης, σιδήρου (κυρίως από κρέας), ασβεστίου (κυρίως από γάλα), βιταμίνης Β12 και Β2 (κρέας και γάλα αντίστοιχα), λιποδιαλυτών βιταμινών Α και D (κυρίως από βούτυρο) αλλά και του πολύ ισχυρού αντιοξειδωτικού CLA,συζευγμένο λινελαϊκο οξύ, (από κρέας και αυγό).

Για το λόγο αυτό, αφενός η διάρκεια της νηστείας δεν πρέπει να είναι παρατεταμένη αφετέρου πρέπει να δίνεται έμφαση σε προϊόντα που περιέχουν πρωτεΐνη όπως  προϊόντα σόγιας. Η πρωτεΐνη είναι σημαντική για το ανοσοποιητικό σας σύστημα και όχι μόνο.

Αμυλούχες τροφές (δημητριακά)

Η κατηγορία τροφίμων που έχει την τιμητική της στις μέρες της νηστείας, (όπου  είναι το σιτάρι, κριθάρι, ρύζι, βρώμη, καλαμπόκι και όλα τα άλευρά). Μια ομάδα τροφίμων όπου χωρίζεται σε δυο ομάδες στα  δημητριακά σε σύνθετους υδατάνθρακες, μέσης περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη και χαμηλά σε λιπαρά και σε απλούς υδατάνθρακες. Οι απλοί υδατάνθρακες  έχουν χαρακτηριστεί ως προ –φλεγμονώδη τροφές, δηλαδή τροφές που αυξάνουν τις φλεγμονές στο σώμα σας και γίνονται κινητήρια δύναμη για μια πιθανή νόσο.

Άρα, θέλει πολύ προσοχή η κατανάλωση αυτών ή ακόμη καλύτερα η αποφυγή τους είτε νηστεύετε είτε όχι.

Όσπρια

Όσπρια αναφέρονται χαρακτηριστικά ως το «κρέας των φτωχών». Ανεξάρτητα από το είδος τους, τα όσπρια περιέχουν  πρωτεΐνες, κάλιο, φυλλικό οξύ, σίδηρο, μαγνήσιο και φυτικές ίνες.

Αν μαγειρέψετε τα όσπρια  με μια πηγή βιταμίνης C (όπως πιπεριές) ή προσθέσετε  στο πιάτο σας λεμόνι τότε μπορείτε να πάρετε και τον σίδηρο που περιέχουν. Επιπλέον, αν προσθέσετε και ένα κομμάτι σόγιας  ή ένα κομμάτι χταπόδι τότε έχετε το τέλειο θρεπτικό γεύμα.

Θαλασσινά – ψάρια

Μια ομάδα τροφίμων (ψάρια)  που επιτρέπεται η κατανάλωση τους , την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και την Κυριακή των Βαΐων. Σημαντικό στην νηστεία αυτή είναι ότι όλες τις υπόλοιπες ημέρες επιτρέπονται τα θαλασσινά όπου χαρακτηρίζονται και ως  τα «φρούτα» της θάλασσας ,τα όποια δεν περιέχουν αίμα.

Τα θαλασσινά είναι πλούσια σε φώσφορο, ιώδιο, µαγνήσιο, σίδηρο, χαλκό, πρωτεΐνες, ω-3 λιπαρά οξέα. Επίσης, αποτελούν πολύ καλή πηγή βιταµινών συμπλέγματος Β και σεληνίου.

Φρούτα και λαχανικά

Το πολύχρωμο κομμάτι του πιάτου σας  είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, ένας ιδανικός συνδυασμός υδατανθράκων, φυτικών ινών, βιταμινών και άλλων αντιοξειδωτικών συστατικών. Είναι εξαιρετικές πηγές, κυρίως βιταμίνης C, Κ και φλαβονοειδών.

Όμως, προσοχή στην υπερκατανάλωση.

Ελαιόλαδο – ελιές

Ο βασιλιάς του «λίπους» , το ελαιόλαδο, όπου απαγορεύεται για τους πιο αυστηρούς της νηστείας ενώ  για τους μη αυστηρούς απαγορεύεται  μόνο  Τέταρτη & Παρασκευή και  σε αντίθεση με τις ελιές που επιτρέπονται καθημερινά είτε ακολουθείτε αυστηρά είτε όχι. Πολύτιμη θρεπτική η αξία του, πλούσιο σε βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά.

Ξηροί καρποί

Αποτελούν οι ξηροί καρποί  μια υγιεινή, θρεπτική και νόστιμη διατροφική επιλογή αφού
περιέχουν πολυακόρεστα λιπαρά οξέα,  φυτικές στερόλες, σελήνιο ,ψευδάργυρο, μαγνήσιο, κάλιο, φώσφορο, αλλά και σε πολλές βιταμίνες όπως η Ε όμως εγκυμονούν κινδύνους  γιατί είναι μικρές βόμβες θερμίδων.

Αλλά προϊόντα νηστείας όπως χαλβάς, τυρί νηστίσιμο είναι τροφές αρκετά πλούσιες σε λίπος και ζάχαρη, άρα, καλύτερα  να μείνετε μακριά τους.

Νηστεία είναι η  εντολή του Θεού όπου  το νόημα αυτής της Εντολής είναι «Με όπλο τη Νηστεία, να συνηθίσουν οι άνθρωποι στην Υπακοή προς τον Θεό και στην Πάλη κατά του διαβόλου». Όμως πέρα από την θρησκευτικό καθήκον σας, η νηστεία μπορεί να εγκυμονεί και διατροφικούς κινδύνους, θέλει πολύ προσοχή και σχεδιασμό των γευμάτων σας έτσι ώστε να προσλαμβάνεται τα απαραίτητα για σας θρεπτικά στοιχεία και όχι στην υπερκατανάλωση κάποιων άλλων με κίνδυνο την υγεία σας.

Καλή Σαρακοστή!