Το μεγάλο ευρωπαϊκό σχέδιο για την δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου από την Κασπία Θάλασσα που θα μειώσει την εξάρτηση των ανατολικών χωρών από τη Ρωσία μπορεί να έχει υπονομευτεί σημαντικά από το ακόμη μεγαλύτερο σχέδιο της Ρωσίας.

Καθώς το Αζερμπαϊτζάν πλησιάζει στην λήψη απόφασης για το ποιον αγωγό θα επιλέξει για τις μελλοντικές εξαγωγές του, το έργο για τον Nabucco – που αποτελεί εδώ και πολύ καιρό το αγαπημένο της ΕΕ – θα μπορούσε να χάσει έναντι του μικρότερου Trans Adriatic Pipeline(TAP) που θα περνά από την Ελλάδα και θα καταλήγει στη νότιο Ιταλία.

Σε μια περίπλοκη εξίσωση που βασίζεται τόσο στην πολιτική όσο και στην οικονομική βιωσιμότητα, ο TAP παίρνει προβάδισμα έναντι του Nabucco που θα καταλήγει στην Αυστρία εν όψει της κατασκευής του South Stream από τη Ρωσία, ύψους 39 δις δολαρίων.

“Το ερώτημα είναι: είναι ο Nabucco βιώσιμος αν κατασκευαστεί ο South Stream;”, είπε ο Andrew Neff, επικεφαλής αναλυτής ενεργειακών θεμάτων της εταιρείας ερευνών IHS.

Η απόφαση για τον Nabucco ή τον TAP αναμένεται τον Ιούνιο από τους εταίρους της κοινοπραξίας Shah Deniz, της οποίας ηγείται η BP και η αζέρικη κρατική εταιρία ενέργειας Socar.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα έχει άμεσα λόγο στην επιλογή, αλλά η πρόσφατη στροφή της από τη στήριξη του Nabucco προς μια “ουδέτερη στάση για τα έργα” θα μπορούσε να κάνει μεγάλη διαφορά. Η ΕΕ πλέον αναφέρει ότι θα ήταν ευχαριστημένη με οποιοδήποτε αγωγό ή ακόμα και με τους δύο.

“Έχει σημειωθεί σημαντική αλλαγή”, δήλωσε στο Reuters ο διευθυντής διεθνών σχέσεων του TAP, Michael Hoffmann. Ο εκπρόσωπος του Nabucco Christian Dolezal δήλωσε πως το έργο του συνεχίζει να έχει ισχυρή πολιτική στήριξη.
   
   ΟΠΕΡΑ

Το αρχικό σχέδιο της Ευρώπης ήταν για ένα αγωγό 3.900 χιλιομέτρων που θα ξεκινούσε από το Αζερμπαϊτζάν, θα περνούσε από την Τουρκία και από τα Βαλκάνια. Ονομάστηκε Nabucco από την γνωστή όπερα του Verdi.

Αν και το έργο, του οποίου ηγείται η αυστριακή OMV, περιορίστηκε στα 1.300 χιλιόμετρα καθώς θα συνδέοταν με έναν τουρκικό αγωγό, εξακολουθούσε να προτιμάται από τις Βρυξέλλες και την Ουάσινγκτον. Αυτό δεν συνέβαινε μόνο επειδή ο Nabucco West θα περνούσε από χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ που εξαρτώνται περισσότερο από τη Ρωσία για ενέργεια – αν και οι αρχικές προμήθειες αζέρικου αερίου θα αντιστοιχούσαν μόλις στο 2% των αναγκών της ΕΕ.

Ο TAP έχει μήκος μόνο 800 χιλιόμετρα, συμπεριλαμβανομένου ενός υποθαλλάσιου τμήματος προς τη νότια Ιταλία. Μεταξύ των μετόχων ηγούνται η ελβετική AXPO και η Statoil, η οποία έχει μερίδιο στα κοιτάσματα φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν.

Η επιχειρηματολογία για τους δύο αγωγούς μοιάζει σχετικά ισορροπημένη. Ο Nabucco εκτιμάται ότι θα κοστίσει λιγότερο από 8 δις δολάρια, ενώ ερευνήτρια από το Αζερμπαϊτζάν πιστεύει ότι ο TAP θα είναι φθηνότερος κατά 500 εκατ. δολάρια. Ωστόσο, ο Nabucco μπορεί να δώσει πρόσβαση σε περισσότερες αγορές. “Και οι δυο έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα”, είπε η Gulmira Rzayeva, ερευνήτρια του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών του Αζερμπαϊτζάν.    Για αυτόν τον λόγο έχει τόσο μεγάλη σημασία η πολιτική.
   
   ΟΦΕΛΗ

Η επιλογή του TAP, που δεν περνά μέσα από περιοχή στην οποία η Ρωσία παραδοσιακά κυριαρχούσε, θα μπορούσε να προσφέρει πολιτικά οφέλη στο Αζερμπαϊτζάν, που γενικά ευθυγραμμίζεται με τη Δύση, αλλά δεν έχει συμφέρον να συγκρουστεί με τον πρώην σοβιετικό ηγεμόνα του.

Η Ρωσία ξεκίνησε να κατασκευάζει τον South Stream τον Δεκέμβριο και ελπίζει να παραδώσει αέριο στην Ευρώπη πολύ πριν από το 2019 που το αζέρικο φυσικό αέριο θα αρχίσει να ρέει προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο 2.500 χιλιομέτρων South Stream, του οποίου ηγείται η Gazprom, θα διασχίσει τη Μαύρη Θάλασσα και θα ακολουθεί στενά τη γραμμή του Nabucco West. Τα σχέδια για μια νότια διαδρομή, που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τον TAP, απορρίφθηκαν, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τον ανταγωνιστικό Nabucco.

Τα κράτη της νότιας Ευρώπης βλέπουν ότι θα υπάρχουν οφέλη και για αυτά.

  • Η Ιταλία, που βασίζεται για φυσικό αέριο στην πολιτικά ασταθή Βόρεια Αφρική και τη Ρωσία, επιθυμεί να διαφοροποιήσει τους προμηθευτές της.
  • Η Ελλάδα, που πασχίζει να ανακάμψει από την κρίση χρέους, θα χαιρέτιζε τα επιπλέον έσοδα από τον αγωγό. Η Γερμανία θα ήταν ευτυχής με οτιδήποτε ενισχύει τα οικονομικά της Ελλάδας και μειώνει τις πιθανότητες για μελλοντικό κόστος διάσωσης. Ο Trans Adriatic Pipeline θα είχε το επιπλέον πλεονέκτημα ότι θα πίεζε για μεγαλύτερη συνεργασία Ελλάδας και Τουρκίας, αναφέρουν διπλωμάτες.
  • Η Βουλγαρία και η Ρουμανία, από τα φτωχότερα κράτη της Ευρώπης, θα εκτιμούσαν ιδιαίτερα τις επενδύσεις σε υποδομές που θα έφερε η κατασκευή του Nabucco.  Αλλά οι οικονομίες τους δεν αντιμετωπίζουν το άμεσο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα – και ο αγωγός South Stream μέσω της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβενίας θα έφερνε επίσης οικονομικά οφέλη παρά το ότι δεν θα έσπαγε τη ρωσική κυριαρχία.  
  • Η Ουάσινγκτον ανησυχεί λιγότερο για τη διαδρομή του αγωγού προς τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, δεδομένου ότι έχει αλλάξει η παγκόσμια ενεργειακή εικόνα ως αποτέλεσμα της άνθισης του σχιστολιθικού φυσικού αερίου και της αυξανόμενης σημασίας του υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο μπορεί να μεταφερθεί μέσω θαλάσσης.

Η εμφάνιση αυτών των εναλλακτικών τρόπων προμήθειας αερίου έχει δημιουργήσει ερωτήματα σχετικά με το αν οι μεγαλύτεροι αγωγοί που δεσμεύουν τους τελικούς χρήστες τους με σχετικά ακριβά συμβόλαια μπορούν να δικαιολογηθούν με οικονομικούς και μόνο λόγους.

Facebook Comments