Η ανατολικογερμανίδα πολιτικός φαίνεται ότι έχει γεννηθεί κάτω από τυχερό άστρο. Ένα άστρο που της επέτρεψε να διοικήσει μια κραταιά ενωμένη χώρα. Να εκμεταλλευτεί την  οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη έτσι ώστε να εδραιώσει την κυριαρχία της Γερμανίας στην Ευρώπη. Και λίγο πριν το ισχυρό οικοδόμημα που είχε φτιάξει αρχίσει να κλονίζεται αυτή αποχώρησε από την εξουσία μετά από δεκαέξι χρόνια.

Η Άνγκελα Μέρκελ ήταν κόρη του λουθηριανού πάστορα Χόρστ Κάσνερ κα της δασκάλας Χάρλιντ Κάσνερ. Γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1954 στο Αμβούργο. Από μαθήτρια ακόμα στην Αν. Γερμανία εντάχθηκε στην νεολαία του κομμουνιστικού κόμματος «FDJ» και αργότερα έγινε γραμματέας υπεύθυνη για θέματα προπαγάνδας και διαφωτίσεως ( αγκίτ- προπ). Σπούδασε φυσική και έχει παντρευτεί δύο φόρες την πρώτη με τον Ούρλιχ Μέρκελ (1977- 1982) και την δεύτερη με τον Γιοάχιμ Ζάουερ (1998- έως σήμερα). Στα νεανικά της χρόνια εντοπίζεται η ανάπτυξη της έντονης Ρωσοφιλίας της Μέρκελ. Ας μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν που βραβεύτηκε για την άπταιστη γνώση της Ρωσικής γλώσσας .

Μετά την κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου και την επανένωση των δύο Γερμανιών η Μέρκελ προερχόμενη από ένα μικρό και νεοσύστατο πολιτικό κόμμα με την ονομασία « Δημοκρατική Αφύπνιση» εντάχτηκε στο Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα (CDU) του Χέλμουντ Κόλ. Ο Κόλ για να προχωρήσει ενεργά το θέμα της ένταξης των Ανατολικογερμανών στην Δυτική κοινωνία καθώς και την περαιτέρω ενοποίηση προώθησε γρήγορα σε κυβερνητικές θέσεις άτομα προερχόμενα από εκεί. Τότε ο σπουδαίος Γερμανός καγκελάριος ξεχώρισε την νεαρή Μέρκελ και την ενέταξε στον ευρύτερο κύκλο του και την τοποθέτησε σε υπουργικές θέσεις όπως στο  Υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων (1991-1994) και Υπουργείο Περιβάλλοντος (1994-1998). Η Μέρκελ θεωρούνταν από πολλούς ως η πιστότερη πολιτικός του Κόλ αλλά ο Ιούδας δεν είχε ακόμα δώσει το φιλί της προδοσίας… Το 1998 το CDU χάνει τις εκλογές από τους Σοσιαλδημοκράτες του Σρέντερ και δύο χρόνια αργότερα ξεσπάει το λεγόμενο σκάνδαλο των «μαύρων λογαριασμών» που αφορούσε σκιερές χορηγίες εκατομμύριων προς το CDU. Πολλοί τότε είδαν το σκάνδαλο σαν αφορμή για να ξεφορτωθούν τον Κολ από την ηγεσία του κόμματος. Τότε προκάλεσε μεγάλη έκπληξη η πισώπλατη μαχαίρια που έδωσε η Μέρκελ προς τον άνθρωπο που την ανέδειξε στην πολιτική κονίστρα. Με άρθρο της τον Δεκέμβριο του 1995 ζητούσε την απομάκρυνση του Κόλ από την ηγεσία του CDU σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Εμείς οι Ανατολικογερμανοί μάθαμε να συμβιβαζόμαστε με τους εξουσιαστές, δίχως όμως να δημιουργούμε απόλυτες δεσμεύσεις». Η προδοσία είχε συντελεστεί και ο Βρούτος πανηγύριζε πάνω από του κουφάρι του Καίσαρα. Για την στάση της αυτή επιβραβεύτηκε το 2002 με την προεδρία του CDU.

Στις 10 Οκτωβρίου 2005 συμφωνήθηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας με την συμμετοχή των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών με αρχηγό την Άνγκελα Μέρκελ. Αυτό ήταν! Μια πορεία δεκαέξι ετών μόλις ξεκινούσε για την Γερμανία και την Ευρώπη.

Σε όλες τις μεγάλες αποφάσεις ή ακόμα και στην πολιτική που εφαρμόζουν οι σπουδαίοι ηγέτες μπορούμε να βρούμε στοιχεία ή και ψήγματα της προσωπικότητας τους, της μόρφωσης τους, του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ανατράφηκαν και από το οποίο προέρχονται. Έτσι και την Άνγκελα Μέρκελ μπορούμε να την καταλάβουμε σαν άνθρωπο μέσα από τις αποφάσεις που πήρε στα χρόνια της κρίσης. Από το 2010 έως το 2015 μπορούμε να πούμε ότι μέσα σε συνθήκες απροσδόκητης πίεσης για την ίδια πήρε αποφάσεις που έδειξαν τον πραγματικό της εαυτό. Στην αρχή επέδειξε αδιαφορία, μετά απροθυμία, κατόπιν δυσαρέσκεια για να καταλήξει στην χοντροειδέστατη και αδέξια παρεμβατικότητα. Στην αρχή δαιμονοποίησε τις χώρες του νότου και ειδικότερα την Ελλάδα. Υπέθαλψε τον Γερμανικό λαϊκισμό για τους τεμπέληδες Έλληνες, τους διεφθαρμένους που μας χρωστάνε λεφτά και άλλα τέτοια φαιδρά. Μετά επώασε τον αριστερόστροφο λαϊκισμό για να προσεταιριστεί τον δημαγωγό Τσίπρα ο οποίος σε μεγάλο βαθμό υπήρξε δημιούργημα της δικής της ηγεμονικής συμπεριφοράς προς την χώρα μας.  Πλέον είναι κοινή παραδοχή όλων ότι αν η Μέρκελ δεν είχε επιδείξει την παραδοσιακή γερμανική προσήλωση στην λιτότητα και στην εφαρμογή τιμωριτικών πολιτικών απέναντι στους υποτιθέμενους τεμπέληδες νότιους η κρίση χρέους δεν θα είχε κρατήσει τόσο πολύ και δεν θα κόστιζε τόσο ακριβά σε όλη την Ευρωζώνη. Τα χρόνια της οικονομικής κρίσης έχουν αφήσει βαθιά χαραγμένες πληγές στις συνειδήσεις των κατοίκων της Ε.Ε. . Μόνον μαθήματα μπορούμε να πάρουμε από εκείνη την περίοδο για το τι να μην κάνουμε αν θέλουμε να υπερβούμε όχι μια εθνική αλλά μια Ευρωπαϊκή δυσκολία.   

Εκτός όμως από την κρίση χρέους η Μέρκελ αυτά τα δεκαέξι χρόνια είχε να αντιμετωπίσει μια εξίσου σπουδαία κρίση αυτή του μεταναστευτικού του 2015. Κράτησε τότε τα σύνορα της χώρας της ανοικτά διακηρύσσοντας: «Θα τα καταφέρουμε». Το «Θα τα καταφέρουμε» σήμαινε υποδοχή ενάμιση εκατομμυρίου προσφύγων κυρίως από την Συρία. Μετά όμως από έντονη Χρηστιανοδημοκρατική δυσαρέσκεια ανέκρουσε πρύμναν οδηγώντας όλη την Ευρώπη στην συμφωνία του 2016 με την Τουρκία. Η συμφωνία αυτή κατέστησε την Ε.Ε. όμηρο της Άγκυρας.

Η σχέση Μέρκελ- Ερντογάν είναι κάτι που πρέπει να διερευνηθεί ενδελεχώς από τους μελλοντικούς βιογράφους της. Δεν είναι οι τρία εκατομμύρια Τούρκοι που ζούνε και εργάζονται στην Γερμανία αλλά η στενή παραδοσιακή συνεννόηση που υπήρχε πάντα ανάμεσα στις δύο χώρες που υπαγόρευε την φιλοτουρκική πολιτική της Μέρκελ. Ο,τι επιθυμούσε ο Ερντογάν το είχε από την καγκελάριο και για αντάλλαγμα αυτός της προσέφερε επίχρυσους θρόνους και αδαμαντοκόλλητους καθρέφτες… Χόρευε τον χορό του εκβιασμού του Σουλτάνου γατί τίποτα απολύτως δεν ήθελε να επηρεάσει την πολιτική της. Αυτός μπορούσε να της εγγυηθεί ομαλότητα και αυτή του έδινε ότι ήθελε. Όταν το καλοκαίρι του 2020 η Ελλάδα περνούσε την μεγαλύτερη κρίση με την Τουρκία από το 1974 μάταια ανέμεναν στο ΥΠΕΞ το εκ Βερολίνου τηλεφώνημα διαμεσολάβησης για την εκτόνωση της κρίσης, αυτό ποτέ δεν ήρθε. Υπήρξαν μόνον ευχολόγια και μια βολική ουδετερότητα.

Αλλά ας τα αφήσουμε όλα την οικονομική κρίση, το προσφυγικό, τις σχέσεις με την Τουρκία και ας ασχοληθούμε με την πιο μοιραία σχέση της δεκαεξάχρονης ηγετικής της σταδιοδρομίας, την σχέση της με τον Βλαδίμηρο Πούτιν. 

Πολλά λέγονται για γνωριμία των δύο πριν την πτώση του τείχους. Δεν γνωρίζουμε αν είναι αλήθεια. Γεγονός είναι πάντως ότι η δράση του τότε νεαρού πράκτορα της KGB Πούτιν στ Αν. Βερολίνο συνέπεσε με τα πρώτα δυναμικά βήματα της Μέρκελ στην ανατολικογερμανική πολιτική σκηνή. Αλλά πέρα από πολιτική γνωριμία ή και συμπάθεια ανάμεσα στους δύο,  η φιλορωσική πολιτική της πρώην Καγκελαρίου ήταν ξεκάθαρα προϊόν του θαυμασμού που έτρεφε για την Ρωσική κουλτούρα και την Ρωσία σαν χώρα. Ας μην ξεχνάμε ότι γεννήθηκε και γαλουχήθηκε σε ένα καθαρά σοβιετοκρατούμενο κομουνιστικό περιβάλλον. Έτσι οτιδήποτε Ρωσικό είναι ανεξίτηλα χαραγμένο στην ταυτότητα της. Το 2006 που εξελέγη στην καγκελαρία ο Πούτιν είχε χαράξει μια αξιολογότατη πορεία ως ηγέτης της Ρωσίας. Είχε καλλιεργήσει το προφίλ του δυναμικού ηγέτη με την σιδηρά πυγμή που κατάφερε να αναστήσει μια αυτοκρατορία. Τα πρώτα σημάδια βάναυσης αυταρχικής εξουσίας δεν φαίνεται να την ξένισαν καθόλου. Εξάλλου, είπαμε, είχε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου η Stasi μαζί με την KGB εξαφάνιζε ανθρώπους. Οπότε τέτοιες πρακτικές ίσως της φαίνονταν οικίες.

Ένα ήταν το χαρακτηριστικό της Μέρκελ όλα αυτά τα 16 χρόνια, η διαχείριση. Ως διαχειρίστρια δεν την ενδιέφεραν οι μελλοντικές επιπτώσεις των πολιτικών της αλλά η λύση των προβλημάτων της στιγμής. Έτσι καταδίκασε την Γερμανία και μαζί με αυτήν μεγάλο μέρος της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης σε απόλυτη ενεργειακή εξάρτηση από την Ρωσία. Μέσα από τον Nord- Stream 2 προσέφερε τα χρυσά σκήπτρα κυριαρχίας στον Πούτιν… Για αυτήν της την πράξη η Μέρκελ δικαιολογήθηκε εκ των υστέρων λέγοντας ότι η υπερβολική εξάρτιση οφείλεται κυρίως στην πολύ μικρή παροχή φυσικού αερίου από την Νορβηγία, την Βρετανία και την Ολλανδία.

Ο Πούτιν προσέφερε φτηνά, έχτιζε μονοπώλια και ζητούσε ανταλλάγματα. Το πρώτο ήταν το γερμανικό βέτο το 2008 στην ένταξη της Ουκρανίας και της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ. Το δεύτερο ήταν η χλιαρή αντίδραση της Γερμανίας το 2014 στην εισβολή και προσάρτηση της Ρωσίας στην Κριμαία. « Ένα τηλεφώνημα και τίποτε άλλο» όπως είχε γράψει τότε το Spigel. Εξάρτιση, ανοχή και σιωπή ήταν η τιμή του τετιμημένου για την εντυπωσιακή Γερμανική ανάπτυξη…

Η εξάρτηση ήταν τόσο μεγάλη που όπως δήλωσε η ίδια η Μέρκελ την τελευταία περίοδο της θητείας της-έναν χρόνο πριν την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία – ότι σχεδίαζε από κοινού με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν την διοργάνωση συνομιλιών με τον Πούτιν αλλά δεν είχε πλέον δύναμη να του επιβάλλει τίποτα. Έτσι χωρίς δύναμη στα τέλη του 2021 η Γερμανία και μαζί της όλη η Ευρώπη αποχαιρέτησε με σεβασμό την πιο μακρόβια καγκελάριο. Φαινομενικά αποχωρούσε στον κολοφώνα της δόξας της κατάφορτη από τιμές ομαλά χωρίς να είχε προηγηθεί καμία θεαματική πτώση προϊόν δολοπλοκίας. Ποιός πολιτικός ηγέτης δεν θα ήθελε μια τέτοια καριέρα;

Η Μέρκελ κέρδισε μια θεαματική και αξιοσέβαστη πολιτική σταδιοδρομία αλλά έχασε την υστεροφημία. Στις 24 Φεβρουαρίου 2022-τρείς μόλις μήνες μετά την αποχώρηση της από την καγκελαρία- η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τα κατέστρεψε όλα. Οι Ρωσικές μαφιόζικες απειλές για παγωμένο Χειμώνα στην Ευρώπη χωρίς φυσικό αέριο δίνουν και παίρνουν. Όλοι έχουν στραφεί προς την Μέρκελ και της καταλογίζουν την μερίδα του λέοντος των ευθυνών. Και κάπως έτσι η Μέρκελ από το πάνθεον ξέπεσε ξαφνικά στην κατάταξη ηγετών όπως ο Τσάμπερλεν που ενώ μπορούσαν να σταματήσουν αιμοσταγείς δικτάτορες όσο ήταν νωρίς αυτοί τους εξέθρεψαν με ολέθρια αποτελέσματα. Το Δεκέμβριο του 2022 δημοσιεύτηκε στον γερμανικό τύπο δημοσκόπηση συμφώνα με την όποια το 70% των Γερμανών δεν επιθυμεί την επιστροφή της στην ενεργό πολιτική σκηνή.

Facebook Comments