Μία από τις συνήθεις υποσχέσεις που δίνουν στους αγρότες τα πολιτικά κόμματα πριν τις εκλογές είναι ότι θα φροντίσουν για την μείωση του κόστους της παραγωγής.

Το πώς θα γίνει αυτό, άλλοτε το εξηγούν και άλλοτε όχι. Έχουν χρησιμοποιηθεί επιδοτήσεις ηλεκτρικού, πετρελαίου κα. Τελευταία, υπόσχονται μείωση του ΦΠΑ στα εφόδια της παραγωγής.

Όλα ακούγονται πολύ όμορφα και θα παραμένανε κάποια ακόμα όμορφα ψέματα των πολιτικών προς τους αγρότες, αν δεν… Αν δεν τι; Αν δεν έδειχναν πλήρη άγνοια της λειτουργίας της πραγματικής οικονομίας της αγοράς και αν δεν έκαναν τόση ζημιά στους αγρότες.

Θα μου πείτε ότι έτσι κι αλλιώς, οι πολιτικοί μας έχουν πλήρη άγνοια της λειτουργίας της αγοράς. Ούτε σε αυτό θα συμφωνήσω! Πώς, άραγε, συμβαίνει τα μέτρα που παίρνουν να αποβαίνουν πάντα σε βάρος των αγροτών; Η αγροτική μας παραγωγή έχει καταρρεύσει. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει την πλήρη αποτυχία της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, όπως εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα.

Οι πολιτικοί μας, τις τελευταίες δεκαετίες φαίνεται να έχουν πολύ καλή γνώση των αναγκών του χονδρεμπορίου, των επιτήδειων και της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα συμφέροντα αυτών σε βάρος των αγροτών, εξυπηρετούνται πολύ καλά.

Σε προηγούμενο άρθρο μου σας παρουσίασα ποιοι επωφελούντο από το «Ειδικό Καθεστώς» των αγροτών και την άρνηση των φορολογικών αρχών να συγκρίνουν τις δηλώσεις του ΟΣΔΕ με τις φορολογικές δηλώσεις. Σε αυτό, θα σας αποδείξω το γιατί το να πάρουμε μέτρα για την μείωση του κόστους της παραγωγής, δεν είναι η πανάκεια που παρουσιάζουν.

Από το χωράφι στο ράφι

Είναι γνωστό ότι υπάρχει ένα μεγάλο άνοιγμα ανάμεσα στις τιμές στο χωράφι και τις τιμές στο ράφι. Οι πολιτικοί μας, παντελώς άσχετοι με τα στοιχειώδη οικονομικά ή, απλώς, εξαπατώντας, υποτίθεται ότι προσπαθούν με διάφορους τρόπους να μειώσουν αυτό το άνοιγμα. Παλαιότερα, έβαζαν ανώτατα ποσοστά κέρδους στο εμπόριο ή απειλούσαν το εμπόριο με …φορολογικούς ελέγχους. Καθένας που γνωρίζει στοιχειωδώς την λειτουργία της ελεύθερης αγοράς, γελάει με την αφέλεια όσων νόμιζαν ότι τέτοια μέτρα μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα.

Αλήθεια, τι αποτέλεσμα περιμένουν; Άντε και μειώθηκαν οι τιμές στο ράφι. Οι αγρότες πώς θα ωφεληθούν; Θα αρχίσουν να τρώνε πιο πολύ οι καταναλωτές; Πόσο πιο πολύ; Οι τιμές στον αγρότη θα ανέβουν; Όχι!

Πώς καθορίζονται οι τιμές στο ράφι;

Σε μία ελεύθερη οικονομία, όπως η δική μας, οι τιμές στο ράφι καθορίζονται από τους καταναλωτές. Αν θέλουν και μπορούν να πληρώσουν περισσότερο, οι τιμές θα ανέβουν. Αν δεν έχουν λεφτά ή δεν θέλουν να πληρώσουν αρκετά, οι τιμές θα πέσουν. Έτσι, απλά.

Αν υπάρχει πολύ παραγωγή στην αγορά, τότε, όλο και κάποιος έμπορος θα κατεβάσει λίγο τις τιμές. Οι καταναλωτές θα πάρουν το σήμα και δεν θα θέλουν πια να πληρώνουν όπως παλιά και οι τιμές θα πέσουν. Πόσο; Το Internetμας έχει αποδείξει ότι οι τιμές μπορούν να πέσουν ακόμα και στο μηδέν!Η μουσική βιομηχανία έχει βρεθεί σε αυτήν την δύσκολη θέση. Οι καταναλωτές δεν θέλουν πια να πληρώνουν για την μουσική.

Αν υπάρχει λίγη παραγωγή, όπως πχ το χειμώνα έχουμε λιγότερα κολοκυθάκια, οι καταναλωτές που θέλουν οπωσδήποτε κολοκυθάκια, θα είναι πρόθυμοι να πληρώσουν παραπάνω ώστε τα λίγα κολοκυθάκια  να πάνε σε αυτούς. Οι τιμές ανεβαίνουν.

Πώς καθορίζονται οι τιμές στο χωράφι;

Γενικώς, οι τιμές στο χωράφι καθορίζονται με τον ίδιο τρόπο, όπως στο ράφι. Αν υπάρχει λίγη παραγωγή, θα βρεθεί ένας αποφασισμένος έμπορος και θα προσφέρει περισσότερα. Οι τιμές θα ανέβουν. Αν υπάρχει μεγάλη παραγωγή, οι έμποροι δεν θα θέλουν να πληρώνουν όπως πριν. Οι τιμές θα πέσουν.

Όλα καλά με την θεωρία ως εδώ. Όμως, υπάρχει μία μεγάλη διαφορά: ενώ οι καταναλωτές είναι εκατομμύρια, οι χονδρέμποροι είναι λίγοι. Αυτό έχει μεγάλες επιπτώσεις:

Ακόμα και αν οι χονδρέμποροι δεν παρανομούν και δεν σχηματίζουν καρτέλ, είναι πολύ εύκολο να πληροφορούνται τι τιμές προσφέρουν στους αγρότες οι ανταγωνιστές τους. Κανείς δεν είναι τρελός να προσφέρει πολύ μεγαλύτερες τιμές από τους υπόλοιπους. Έτσι, οι τιμές μένουν πιο χαμηλές.

Τώρα, αν υπάρχει μεγάλη έλλειψη ενός προϊόντος και για κάποιο λόγο δεν μπορούν να γίνουν εισαγωγές, μπαίνει σε λειτουργία ένας μηχανισμός που λέγεται «ανταγωνισμός». Κάποιοι έμποροι θέλουν να πληρώσουν περισσότερο ώστε αυτοί να διαθέτουν από το προϊόν που είναι σε έλλειψη. Έτσι ανεβαίνουνοι τιμές στον αγρότη.

Όμως, σε μία αγροτική οικονομία όπου όλοι παράγουν περίπου το ίδιο προϊόν και στην ίδια περίπου ποιότητα, καταλαβαίνετε ότι αυτό είναι μάλλον η εξαίρεση παρά ο κανόνας.

Ποιος θα ωφεληθεί αν μειωθεί το κόστος παραγωγής;

Η θεωρία λέει ότι αν μειωθεί το κόστος παραγωγής, οι αγρότες θα συνεχίσουν να πωλούν στην ίδια τιμή και άρα θα έχουν σαν όφελος το μεγαλύτερο περιθώριο. ΄

Δουλεύει έτσι στην πράξη;

Δυστυχώς, στην πράξη το χαμηλότερο κοστολόγιο θα επιτρέψει σε κάποιους αγρότες, που έχουν ίσως μεγαλύτερες ανάγκες, να πουλήσουν φθηνότερα. Το χονδρεμπόριο θα πάρει είδηση την μείωση κοστολογίου και θα πιέσει για μειώσεις τιμών. Ποτέ στην πράξη, η μείωση του κοστολογίου για τους πολλούς αγρότες δεν οδήγησε σε μακρόχρονη βελτίωση του περιθωρίου («κέρδους») των αγροτών.

Μήπως θα ωφεληθούν οι καταναλωτές; Όχι! Απλώς η αγορά δεν δουλεύει έτσι. Οι τιμές στον καταναλωτή δεν διαμορφώνονται από το πόσο φθηνά έχουν αγοράσει οι έμποροι, αλλά από το ποια τιμή μπορούν να αποσπάσουν από τους καταναλωτές.

Άρα, από την μείωση κόστους της αγροτικής παραγωγής, όπως το εννοούν οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ, οι μόνοι που θα ωφεληθούν είναι οι χονδρέμποροι, οι περίφημοι «ενδιάμεσοι».

Τι πρέπει να γίνει;

Αν το πολιτικό σύστημα θελήσει να βοηθήσει τους αγρότες, πρέπει να απορρίψει όλα αυτά που εξαγγέλλει επί δεκαετίες και να σκεφτεί τελείως ανάποδα!

Ο μόνος τρόπος για να μειωθεί η διαφορά από το χωράφι στο ράφι είναι να μπορέσουν οι αγρότες να πωλούν ακριβότερα!

Προφανώς και η μείωση του κόστους βοηθά, αλλά, όπως έχει αποδειχθεί τόσα χρόνια, δεν είναι αποτελεσματικό μέτρο.Η Πολιτεία πρέπει να μειώσει το μη χρηματικό κόστος των αγροτών. Αυτό σημαίνει την μείωση της γραφειοκρατίας. (Δυστυχώς, παρατηρούμε συνεχώς αυξανόμενη γραφειοκρατία.)

Η Πολιτεία μπορεί εύκολα να πάρει μέτρα που να διευκολύνουν τους αγρότες στο να πωλούν ακριβότερα. Έτσι και θα μειωθεί η απόσταση από το χωράφι στο ράφι. Πώς;

  • Με την ανάληψη από τους αγρότες ενός μέρους τουλάχιστον από τις υπηρεσίες του χονδρεμπορίου. Αυτό μπορεί να γίνει με την οργάνωση των αγροτών σε Ομάδες Παραγωγών, Εταιρείες ή Συνεταιρισμούς που θα μπορούν να εμπορεύονται κατ’ ευθείαν τα προϊόντα των παραγωγών, υποκαθιστώντας το χονδρεμπόριο.
  • Με το να επιτρέψει στους παραγωγούς να επεξεργάζονται οι ίδιοι τα προϊόντα τους, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία. Αντί πχ να παραδίδουν χύμα το σιτάρι τους στους συνεταιρισμούς, να μπορούν να το πωλούν σαν ψωμί, κουλουράκια κλπ.
  • Στηρίζοντας τεχνικά τους αγρότες ώστε να παράγουν καλύτερη ποιότητα με μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά.
  • Με το να ενισχύσει το ανταγωνισμό στο χονδρεμπόριο.

Όταν οι πολιτικοί μας και τα κόμματα κατανοήσουν το πώς λειτουργεί η ελεύθερη αγορά, τότε θα καταλάβουν το γιατί τόσα χρόνια η γεωργική μας παραγωγή βαίνει μειούμενη. Για να στηρίξουν τους αγρότες, πρέπει να τους βοηθήσουν να πωλούν ακριβότερα!

Facebook Comments