Κινδυνεύει να εξαφανιστεί ο χυμός πορτοκαλιού από τα ψυγεία παγκοσμίως;

Στα χαμηλότερα ιστορικά επίπεδα βρίσκονται τα αποθέματα χυμού παγκοσμίως, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και των συνακόλουθων ακραίων φαινομένων που παρατηρούνται σε όλο τον κόσμο.

Σαν να μην έφταναν αυτά, μια ανίατη ασθένεια που ονομάζεται Citrus Greening -η «ασθένεια των πράσινων εσπεριδοειδών», όπως θα μπορούσε να μεταφραστεί- μέρα με τη μέρα καταστρέφει όλο και περισσότερα δέντρα στην Αμερική και στη Βραζιλία, τις χώρες με τις μεγαλύτερες και πιο παραγωγικές φάρμες πορτοκαλιού στον κόσμο. Όταν ένα φυτό προσβληθεί από Greening πολύ γρήγορα σταματά να φωτοσυνθέτει, οι καρποί του όλο και λιγοστεύουν, οι ρίζες αδυνατίζουν αντί να αναπτύσσονται και τελικά το δέντρο… πεθαίνει.

Όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Δρ. Ανδρέας Κουτούπης, όλα αυτά τα προβλήματα έχουν ως αποτέλεσμα την εκτίναξη των τιμών στο παγκόσμιο χρηματιστήριο χυμού. Άλλωστε, ο κατεψυγμένος συμπυκνωμένος χυμός πορτοκαλιού, γνωστός παγκοσμίως ως FCOJ (δηλαδή Frozen Orange Juice Concentrate) παρουσίαζε ούτως ή άλλως ιστορικά εντονότατες διακυμάνσεις. Πρόκειται τις γνωστές «παγοκολώνες» χυμού, το κυριότερο προϊόν που αποδίδει η βιομηχανική επεξεργασία φρούτων πορτοκαλιού, οι οποίες είναι απαραίτητες για την παραγωγή σχεδόν του συνόλου χυμών πορτοκαλιού κάθε είδους σε όλο τον κόσμο.

Θέλοντας να αντιμετωπίσει τις δραματικές διακυμάνσεις των τιμών, η βιομηχανία χυμοποίησης πορτοκαλιών -όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη τη υφήλιο- έχει επιδοθεί στην προσπάθεια αξιοποίησης ολόκληρου του πορτοκαλιού, και έχει δημιουργήσει εδώ και δεκαετίες υποπροϊόντα που δίνουν προστιθέμενη αξία στα εσπεριδοειδή αλλά και λύση στην παραγωγή καλύτερων χυμών τόσο από οικονομικής, όσο και από θρεπτικής σκοπιάς.

Τέτοια προϊόντα που προέρχονται κυρίως από τη φλούδα του πορτοκαλιού, ονομάζονται Pulp Wash ή WESOS ή και Core Wash και όπως εξηγεί η χημικός κάτοχος διδακτορικού Ελένη Χατζηδάκη, φαίνεται πως μπορούν να γίνουν η απάντηση της βιομηχανίας στην έλλειψη αποθεμάτων που παρατηρούνται αυτή την περίοδο παγκοσμίως.

Αξίζει να αναφερθεί ότι τα προϊόντα αυτά δεν υπολείπονται σε διατροφική αξία, ενώ έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ζάχαρα. Αυτό είναι άλλωστε και το βασικό χαρακτηριστικό της φλούδας του πορτοκαλιού, η οποία όμως μπορεί να προσφέρει περισσότερα αμινοξέα, περισσότερες διαλυτές πηκτίνες (soluble pectins) αλλά και περισσότερες ίνες. Όλα τα πράγματα βέβαια έχουν και μία αρνητική πλευρά, καθώς η φλούδα απορροφά τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται στην γεωργία, γεγονός που απαιτεί από τις βιομηχανίες να κάνουν καλύτερη διαχείριση της υπολειμματικότητας των φυτοφαρμάκων, ενώ οδηγεί όλο και περισσότερο στη χρήση οργανικών προϊόντων, αλλά και πορτοκαλιών που προέρχονται από πιστοποιημένες φάρμες με Eurogap ή Globalgap.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η χρήση τέτοιων προϊόντων από τη βιομηχανία μπορεί να δώσει βιώσιμες λύσεις επ’ ωφελεία του καταναλωτή χωρίς να μειώσει την ποιότητα των προϊόντων που αγοράζει. Τα προϊόντα WESOS ή Pulp Wash αυτή τη στιγμή έχουν μία σχέση 70% με την τιμή της «παγοκολώνας» χυμού, ενώ τα προϊόντα Core Wash βρίσκονται ακόμη και στο 65% των παγωμένων συμπυκνωμάτων (FCOJ).

Να πούμε επίσης ότι σήμερα στη χώρα μας, προκειμένου να προστατευθεί η ελληνική παραγωγή πορτοκαλιού και η βιομηχανία χυμών, έχει νομοθετηθεί ότι οι τελικοί χυμοί και τα αναψυκτικά οφείλουν να χρησιμοποιούν το λιγότερο 20% από χυμό που έχει επανασυσταθεί από «παγοκολώνες», ενώ στην Ιταλία αυτό το ποσοστό βρίσκεται στο 12%. Στη Γερμανία η βιομηχανία έχει πιο ελεύθερους κανόνες και επιτρέπει ταυτόχρονα τη χρήση Pulp Wash και Core Wash, ενώ στην Αγγλία η υποχρέωση αφορά ένα 5% προερχόμενο όμως από το σύνολο του φρούτου και όχι μόνο από το ενδοκάρπιο. Το ποσοστό αυτό στη Λετονία βρίσκεται στο 2%.

Συμπερασματικά, γίνεται σαφές ότι η προσθήκη εκχυλισμάτων πολτού και διαλυτών στερεών ολόκληρων φρούτων στο χυμό πορτοκάλι, είναι μια λύση η οποία και μπορεί να προσφέρει το διατροφικό πλεονέκτημα που προέρχεται από τη χρήση ολόκληρων φρούτων, αλλά και οικονομική βιωσιμότητα για την κάλυψη των μειωμένων αποθεμάτων πορτοκαλοχυμου που καταγράφονται αυτή την περίοδο σε όλο τον κόσμο. Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε παράλληλα να συγκρατήσει και το κόστος που πληρώνει ο καταναλωτής στο ράφι του Σούπερ Μάρκετ, δημιουργώντας ένα «παράθυρο» για πιθανή μείωση της τιμής των χυμών, ακόμη και κατά 35%.